Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Lituanian zentral nuklear bat ixten ari dira

Lituaniako Ignalian dagoen zentral nuklearreko erreaktoreetako bat urtezahar egunean geratzen hasi ziren eta laster zentraleko beste erreaktorea ere itzaltzen hasiko dira. Zentraleko zuzendaria den Viktor Shevaldin-ek esan zuenez, "erreaktorea 20:02an erabat gelditu dugu" eta "prozesua aurrez ikusitako planei jarraituz burutu da". Horrela bada, Lituaniak eta Europako Batasunak (EB) sinatutako hitzarmena bete egin zen. Ignalinako zentral nuklearrak Lituaniak egun behar duen energia elektrikoaren %70 produzitzen du -1.330 megawatteko ahalmena du eta lituaniarren beharrak 1.900 wattekoak dira- baina Txernobileko zentral nuklearren mota berekoa denez, aspaldi hasi zen EB zentrala ixteko negoziazioetan.
Joan den urteko maiatzaren lehenean sartu zen Lituania EBn eta aldi berean urte amaierarako zentraleko erreaktoreetako bat ixteko konpromisoa hartu zuen, eta bestea 2009ko amaierarako. Ignalinako lehen erreaktorea 1983ko abenduan abiatu zen eta bigarrena 1987ko abuztuan.
Vilnius, Kaunas eta Elektrenai-ko zentral elektriko klasikoak beteko dute erreaktore nuklearra ixteak sortuko duen hutsunea eta etorkizunean Errusiatik energia inportatzeko asmoa dute. Dena den EBk Ignalina ixteak sortuko dituen kostuak finantzatuko ditu; kostu hauek 30 urtean 2 edo 3 mila milioi eurokoak izango direla kalkulatzen da. Jada 200 milioi euro desblokeatu ditu EBk lehen erreaktorea gelditzeari aurre egiteko. Halaber, lanik gabe geratuko diren langileen birkokapena edo erretiroa ziurtatzeko laguntza finantzario berezia izango da.


Bioaniztasunak atzera egin du 2004an ere

15.589 espezie inskribaturik daude 2005aren hasieran Naturaren Babeserako Munduko Batasunaren (IUCN) zerrenda gorrian, hau da, desagertzeko zorian. Txori, ugaztun, anfibio, eta abarrek osatzen dute zerrenda gorria eta 2004 hasieran baino 3.330 espezie gehiago daude bertan.
Azken hogei urteotan gutxienez 15 espezie desagertu dira eta beste 12 gatibu bizi dira. Halaber dortoken %42, anfibioen %32 eta ugaztunen %23 desagertzeko arriskuan daude.
Txoriak ez daude egoera hobean, izan ere PNAS erakundeak egindako prospekzioen arabera txori-espezieen %14 desagertuko dira 2100. urterako.
Hainbat espezie desagertzeak beste batzuen arrakasta ekar dezake. Eta gizakiarekin zer gertatuko da? Adibidez, Indian saia desagertzeak arratoiak ugaltzea dakar eta hauek, jakina denez, amorrua kutsatu diezaiokete gizakiari. Gainera ez da ahaztu behar berotegi efektuak edo basoak husteak edo poluzioak aldaketak ekarriko dituela gizakiaren historian, nahiz eta oso zaila izan orain aldaketen neurria antzematen.
Amaitzeko IUCNk aipamen positibo bat egiten du. Europan, adibidez, igarabaren egoera dezente hobetu da azken urteotan hartutako neurriei esker eta gauza bera esan daiteke Tunisian orix, basamortuetako ugaztunarekin gertatzen ari denarekin.


Azkenak
2025-03-26 | Aiaraldea
Eusko Jaurlaritza “prest” Guardian Laudioren erosketan parte hartzeko

Horrela adierazi du Mikel Jauregi Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburuak.


Munduko energia kontsumoaren igoera eragin dute industriaren, AAren datu baseen eta bero boladen areagotzeek 2024an

Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa... [+]


2025-03-26 | Sustatu
Prezio “dinamiko” eta puztuen susmoa etxebizitza aurkitzeko atarietan

Espainiako hedabideetan aurkitu dugu albistea, salaketa egin dutela Fotocasa eta Idealista etxebizitza-atarien kontra, prezioak manipulatzen dituztelakoan. Salaketan ez dugu manipulazioaren deskribapen zehatzik aurkitu, baina Ameriketako Estatu Batuetan agertu den salaketa... [+]


“Hezkuntza Sailak bileran guri hitzez esandakoari uko egin zion gero”

Non daude talka handienak eta zenbateraino dago gertu akordioa, EAEko hezkuntza publikoko irakasleentzat? Greba ziklo luzeari amaiera emateko sukalde lanaren eta gakoen inguruan mintzatu gara, STEILASeko bozeramaile Haizea Arbiderekin. “Grebak bertan behera utziko... [+]


Protestak piztu dira Turkian, Istanbulgo alkate eta Erdoganen aurkari nagusia atxilotu ostean

Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako... [+]


Hezkuntza publikoko irakasleen greba egunak %75eko jarraipena izan du, sindikatuen arabera

Astelehen arratsalde-gaueko negoziaketa bilera luzearen ostean aurreakordiorik lortu gabe, EAEko hezkuntza publikoko irakasleak grebara deituak izan dira berriz ere; urtea hasi denetik bosgarren greba eguna izan da asteartekoa. Lanuzteek %75eko jarraipena izan dutela adierazi... [+]


Elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herriko dozenaka hezkuntza zentrotan, Israelek hildako haur palestinarrak oroitarazteko

Gure Haurrak ere Badira ekimenak deituta, Israelek azken egunetan Gazan hildako gehienak haurrak direla salatu dute. Gobernuei eta erakundeei Israelekin harreman oro etetea ere exijitu diete, "genozidio honen aurka argi eta tinko" lerratu daitezen.


Biktima gisa aitortzeko txostenak jaso dituzte Pasaiako segadan eraildakoen eta Rosa Zarraren senideek

Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.


Koordinakundea eratu dute, Bigarren Mundu Gerran deportatu zituzten euskal herritarrak ezagutarazteko

Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]


Askatu dute kolonoek jipoitu eta militarrek atxilotutako Oscar saridun palestinarra

No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.


ANALISIA
Brandt eta Gorvatxov, non zaudete?

Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]


Jaurlaritzaren proposamenak Lehen Mailako Arreta “are gehiago prekarizatzea” ekarriko lukeela adierazi du Espainiako Osasun Ministerioak

EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]


2025-03-25 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Hego Korea: ‘impeachment’-aren kulebroia amaitzear da, baina krisi politikoa ez

Kolpismoaren lehen ikasgaiak errepasatu gabe, abenduaren 3an Hego Koreako Yoon presidenteak jo nahi izan zuen estatu-autokolpeak sututako krisi politiko erraldoia kitatzeko asko geratzen da oraindik. Baina haren porrotak abian jarritako impeachment prozedura amaitzear da.


Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Eguneraketa berriak daude