Ezpalak


2021eko uztailaren 27an

Antzerkiaren historia hurbila paperean

Gutxi idatzi da euskal antzerkiaz. Are gutxiago euskal antzerkiaren historia hurbilaz. 70eko eta 80ko Gipuzkoako antzerkiaz, behintzat, apur bat gehiago jakiterik izango dugu hemendik aurrera Mari Karmen Gil Fombellidak atondutako El teatro en Gipuzkoa 1970-1986. Apuntes para una historia de las artes escénicas en Euskal Herria liburuari esker. 1970 eta 1986 bitartean 340 antzerki talde »amateur, profesional nahiz eskolako» zenbatu ditu. Horietatik 170 inguru gipuzkoarrak ziren. 70 hautatu ditu eta haiei buruz idatzi, alfabetoaren ordena segituz. Oraingoan Gipuzkoako antzerkia jorratu du, baina herrialde guztiak aztertu nahi ditu, Euskal Herriko arte eszenikoen historia osatze aldera. 60ko hamarkadako euskal antzerkiaren historia idatzia du dagoeneko, baina oraindik ez du lortu bildutako materiala argitaratzea. Euskal antzerkia paperera hurbiltzen ari da behintzat.


Telebista jaialdiaren txanda

telebistako profesionalak biltzen dituen nazioarteko jaialdia da Biarritzen urtero egiten den FIPA. Urtarrilaren 18tik 23ra, telebistan ikusteko aukera gutxi izaten diren dokumentalak, fikziozko filmak, erreportajeak, programak eta film laburrak erakutsiko dituzte. Iaz, 2.329 profesional bildu ziren. 53 herrialdetako 2.143 programa eta 140 film aurkeztu ziren eta 25.000 ikusle bertaratu. Aurtengo edizioan Warriors eta Whiten Oleander filmen egile Peter Kosminsky omenduko dute eta tele-errealitatearen eragina eta kultura aniztasuna jorratuko dituzte hitzaldi eta mahai-inguruetan.


Nontzefilm lehiaketa lehenengoz

Animaziozko filmen lehiaketa »Nontzeflash» jarri zuen abian iaz Nontzeberri kultura webguneak (www.nontzeberri.com). Aurten bestelako ekimena abiatu du Bilboko Zinema Fantastikoaren Jaialdiaren (FANT) laguntzaz: Nontzefilm film laburren lehiaketa. Garai batean Internet atari hainbatek abiatu zituen on-line film labur lehiaketak, baina babesleak galdu zituztenez, gutxi geratzen dira egun. Beraz, egokiera aparta da zinemagileentzat. Filmak martxoaren 11 arte bidal daitezke eta gehienez hiru minutuko iraupena izan behar dute. Lau sari izango dira: film onena, bigarren film onena, ikuslearena eta Euskal Herriko film onena. Jasotzen dituzten lan onenak FANT jaialdian ikusi ahal izango dira.


Bertso kanporaketa Iparraldean

Iaz arte Iparraldeko bertsolariek Nafarroako Bertso Txapelketan parte hartzen zuten. Iaz ez zuten gonbitarik jaso bertan parte hartzeko. Momentuz ez dute Iparraldeko txapelketa antolatuko, Bertsularien Lagunak elkartearen ustetan, baldintzarik eta lehiakide nahikorik ez dagoelako. Dena den, Euskal Herriko Bertsolari Txapelketarako kanporaketa egingo dute Iparraldean hilaren 16an, Donibane Lohizuneko Dukontenia aretoan. Bertako bertsolari guztiei egin zieten parte hartzeko deia eta baietza seik eman dute: Miren Artetxek, Amets Arzallusek, Fermin Mihurak, Xumai Muruak, Eneritz Zabaletak eta Egoitz Zelaiak. Horietatik bi bertsolari sailkatuko dira Txapelketa Nagusirako eta Sustrai Colina zuzenean sartuko da aurreko Txapelketako finalera heldu zelako.


Zinegoak jaialdia zazpi herritan

Hogeita hamabost film, iaz baino hamar gehiago, ikusi ahal izango dira Zinegoak gay-lesbo-trans zinemaldiaren bigarren aldian, hilaren 19tik 23ra bitarte. Bilbon, Berangon, Portugaleten eta Sestaon eskaini zituzten iaz emanaldiak eta aurten Leioa, Galdakao eta Getxora zabalduko dute zirkuitua. Gainera, aurten Ikus Entzumen Sorketa Saria antolatu dute lehenengoz, Euskal Herrian jaiotako zinemagile batek bertako gay, lesbiana edo transexualen errealitatea jorratzeko lana egin dezan.

* * * * * * * * * * * * * *

On Kixoteren urtea izango da 2005a Espainian. Izan ere, lau mende igaro dira Miguel de Cervantesek El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha eleberri ezaguna plazaratu zuenetik. Ekitaldi andana izango da Espainian haren ohorez: lanaren berrargitalpen bereziak, antzerki ikuskizunak, operak... Gurean ere izango du eraginik, Pedro Berrondo apaizak (Oiartzun, 1919-Donostia, 2002) itzulitako Don Kijote Mantxa’ko berrargitaratuko baitu Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak.

Kexu Vital Kutxarekin. Orain arte diruz laguntzen zituen Vital Kutxak Arabako Nazioarteko Abesbatza Astea eta Nazioarteko Folklore jaialdia. Orain haiei dirurik ez ematea eta beste proiektu batzuk sustatzea erabaki du. Horrek bi ekimenak desagertzea ekarri du, ez baitute bizirauteko baliabide nahikorik. Agurain, Asparrena, Barrundia, Dulantzi, Burgo, Donemiliaga, Iruraiz-Gauna eta Zalduondo herrietako alkateek gutuna bidali diote Vital Kutxako zuzendari Gregorio Rojori, euren desadostasuna adieraziz. Alkateek diotenez, zaila da nekazal eremuan kultur kontsumo ohiturak sortzea eta bi ekimenak errotuta zeuden alkateek ordezkatzen dituzten herrietan.

Bertso Eguna hilaren 22an egingo dute Donostian. Xabier Amuriza, Iñaki Gurrutxaga, Aitor Mendiluze, Andoni Egaña, Jexuxmari Irazu, Sebastian Lizaso, Jon Martin, Amets Arzallus eta Unai Iturriaga arituko dira Kursaaleko taula gainean. Saioaren ostean, afaria izango da Zubietako Araeta sagardotegian.


Azkenak
Independentziaren aurkari Alcide Ponga izanen da Kanakyko presidente berria

Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]


2025-01-09 | Julene Flamarique
Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabak osatzen duten Euskal Sagardoa Iparraldera zabaltzeko bidea martxan da

18 urterako plan estrategikoa garatzeko Europako diru-laguntzak jaso ditu Euskal Sagardoaren Jatorri Deiturako proiektuak. Iparraldea batu da jada, eta Nafarroa zein Trebiñu sartzeko urratsak ematen hasiak dira.


Los Angeles hirigintza estentsiboaren zepoan: ehundaka etxe kiskali dituzte suteek

AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]


2025-01-09 | Julene Flamarique
Santander bankuak Iruñean familia bat etxetik bota nahi duela salatu dute

Auzoko familia bat etxea galtzeko arriskuan dagoela salatu du Berriozarreko Hipotekak Kaltetuen plataformak, hipoteka 600 eurotik 1.150 eurora igo eta gero. Familiarentzako irtenbide bat eskatu du plataformak.


Groenlandia, Panamako Kanala, Kanada eta Gaza: Trumpen inposaketen mehatxupean

Groenlandia eta Kanada AEBen barne eta Panamako Kanala bere kontrol zuzenaren pean nahi ditu Trumpek. Gazari begira ere argi utzi du: israeldar bahituak ez badituzte berehala askatzen, "infernua" zabalduko du Ekialde Hurbilean. Azkenik, Mexikoko Golkoari izena aldatu... [+]


Txikitasunean handi… handitasunean txiki?

2023ko otsailean irakurri nuen berria prentsan, eta triste geratu nintzen, ezustean harrapatu eta zer pentsatua eman baitzidan. Azpeitiko Jostaldi Kirolak Erdikaleko denda itxi egingo zuten, 48 urteko ibilbidearen ondoren.

Denboran atzera bidaiatu arazi zidan horrek. Makina... [+]


Aurrera egiteko aukera

Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]


Hego Euskal Herrirako gutxieneko soldata propioaren alde batu dira euskal sindikatuak

ELA, LAB, ESK, Steilas, Etxalde eta Hiruk herri ekimen legegilea aurkeztu dute Eusko Legebiltzarrean eta Nafarroako Parlamentuan, gutxieneko soldata propio baten alde. Lanbide arteko akordio bat lortzeko ekimen bateratuak ere iragarri dituzte. Eusko Jaurlaritzak begi onez ikusi... [+]


2025-01-09 | Joan Mari Beloki
Ukrainan argitzekoak

Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]


2025-01-09 | Julene Flamarique
BSH Ezkirotzeko enpresa batzordea ez da izango ostiraleko Madrilgo bileran

Espainiako Industria Ministerioak antolatu du bilera, eta langileek jakinarazi dutenez, ez dituzte gonbidatua, "gure interesak ordezkatuko dituena Nafarroako Gobernuaren ordezkaritza izango baita". Langileek elkarretaratzea egingo dute ostiralean 12:00etan enpresaren... [+]


Herbehereetatik etxera

2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea  itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]


Grezia, mende erdia monarkiarik gabe

Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.

Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


2025-01-09 | Leire Ibar
(H)ilbeltza, euskal nobela beltzaren astea izango da Baztanen

Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.


Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria

96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]


Eguneraketa berriak daude