Bero-beroan


2021eko uztailaren 20an

Planaren aurkako mozkorraldia

Autonomiaren indargabetzea, armadaren partehartzea eta era guztietako mehatxuak pilatu dituzte aste bakar batean Espainiako politikagintzako pertsona, alderdi eta erakunde desberdinek. Eskuinaren munduari lotutakoak batez ere, baina baita ere sozialisten munduan ere. Eliza eta guzti. Oraindik erabat argi ez badago ere, hilaren 18an tramitera pasatuko da eta martxoaren 8an eztabaida liteke Espainiako Kongresuan. Ezin ukatu Zapatero estiloa Aznar estilotik oso desberdina dela, baina ikusi beharko da mamiari dagokionez ere aldaketarik badagoen ala ez. Ibarretxe lehendakariak zaplaztekoei egindako erreferentziaren manipulazioa noraino eraman duten ikustea besterik ez dago. Konfrontazio instituzionalerako ateak zabalik daude, tartean EAEko hauteskundeak eta guztia gatazkaren konponbidearekin lotu beharraren ahalegin itzela.


Guevara eta Arregi haserre egoera politikoarekin

Emilio Guevara eta Joseba Arregi jeltzale ohiak haserre dira Ibarretxe Planaren onarpenaren ondoren. Arabako diputatu nagusi ohiak, euskal nazionalismoarekiko ukapena egiten zuen iritzi artikulu gogorra idatzi zuen joan den igandeko Vocentoko bi egunkaritan. Ukapen hori egiteaz gain, Ibarretxe lehendakariaren pertsonari kritika oso gogorrak egiten zizkion (Gran Mentiroso, Gran Farsante, Gran Compungido, Gran Embaucador, Gran Delirante, Gran Iluminado, Gran Divisor, Gran Insensato). Egungo giroan mehatxu doinua duen honako esaldiarekin bukatu zuen artikulua: «Sabino Arana bera ere españolista bihurtu zen espetxeratu zutenean». Joseba Arregik, aldiz, Euskadi Irratian izaten duen tertulian erakutsi zuen bere haserrealdia Xabier Barandiaran irakaslearekin eztabaidan ari zela, doinuak eta Barandiarani erantzuteko moldeak hori adierazten zuten.


Tirabirak Gazte Abertzaleen zuzendaritzan

Urrian dimititu zuen Gazte Abertzaleetako (EAko gazteak) idazkari nagusi Andoni Iturzaetak, eta orain zabaldu denez, tentsio handia egon izan da EAko gazteen artean erakundearen kontrola izateko. Joan den maiatzean, Miarritzeko kongresuan Iturzaeta gailendu zitzaion Jon Aritz Bengoetxeari. Izaronews egunkari elektronikoaren arabera, harrezkero EAEko zuzendaritzarekin izandako arazoek ekarri zuten Iturzaetaren dimisioa, eta ez, esan bezala, arazo pertsonalek.


Peio Serbielleren askatasunaren aldeko sinadurak

Ipar Euskal Herriko politika eta kulturako pertsona ezagunek Peio Serbielle askatzeko idazkia sinatu dute. Serbielle urriaren 3an atxilotu zuten Iparraldean eta Biarnon ETAko zuzendaritzaren aurka bideratutako polizi operazio zabalean. Serbielleren askatasuna eskatzen dutenen esanetan, kantaria errugabea da eta, beraz, kontrakoa frogatu arte baldintzapeko askatasunean egon beharko luke, bestela zigorra jadanik betetzen ariko litzateke, erruduna dela frogatu ez denean. Sinatzaileen artean dira, besteak beste, Renaud kantaria, Georges Moustaki kantaria, Didier Borotra Miarritzeko auzapeza eta senataria, Jakes Abeberri Miarritzeko zinegotzia, Gerard Onesta Europako Parlamentuko lehendakari ordea eta Jean Lissar Akitaniako Kontseiluko lehendakari ordea.


Basabürüko ikastolan txikizioak eta euskaldunen aurkako aldarriak

aloze herriko (zuberoa) Basabürüko ikastolan apurketa handiak egin zituzten urtarrilaren 2an, igandean. 14 eta 15 urteko bi gaztetxok aitortu dute triskantza egin izana. 13 haur biltzen dituen ikastolan pintura bota zuten, haurren marrazkiak zikindu eta material pedagogikoa eta tresneria apurtu. Horma batean Euskaldun zikinak izkribua idatzi zuten eta lauburuaren gainean nazien gurutzea marraztu. Ixabel Xarriton Seaskako zuzendariak ARGIAri adierazi dionez, Seaskak horrelako erasorik ez du izan orain arte. Zuzendariak gehitu duenez, barnealdean (Iparraldean) bada euskararen kontrako jarrera medioetatik bultzatua eta gazteek hori errepikatzen dute. Kostaldean berriz, indiferentzia da nagusi.
Sohütako ikastolan egun batzuk egin dituzte Alozeko 13 haurrek eta urtarrilaren 10etik aurrera Ziboze herriko (Aloze alboan) eskola publiko izandako eraikinean segituko dute eskolak ematen. Basabürüko ikastola noizko prest izango den ez dakite. Matxurak handiak izan dira, besteren artean, ura zabaldu zutelako geletan eta argindarra berriz ezarri behar da.


San Frantziskoko Euskal Etxeak Koxkorrak Goiz Eskola sortu du

Alozeko 13 haurrak ikastetxerik gabe geratu diren honetan Ameriketako Estatu Batuetako San Frantzisko hirian 16 haur euskara ikasten hasi dira eskolan. Urtarriletik ekainera bitartean larunbat goizetan Koxkorrak Goiz Eskolan bilduko dira. Hiru irakasle izango dituzte eta larunbatero euskarazko oinarrizko kontuak ikasiko dituzte: alfabetoa, zenbakiak, abestiak, koloreak. Bi eta sei urte bitarteko haur horien gurasoak komunitate euskal-amerikarrekoak dira eta gehienek ez dakite euskaraz hitz egiten, bai ordea, aiton-amonek.


Irutxuloko Hitza otsailetik aurrera

0 alea urtarrilaren 19an kaleratuko dute eta otsailaren erdialdetik aurrera Donostian banatuko da astean sei aldiz (astearteetan izan ezik). Bagera (%40), Euskarazko Komunikazio Taldeko Bertako Hedabideak enpresa (%40) eta hiriburuko gizarte eragileen (%20) ekimenez aterako da Irutxuloko Hitza. Bagerak 10 urtez argitaratu du Irutxulo izeneko astekaria eta horren lekua hartuko du Hitzak. Seigarren Hitzak 49.000 irakurlerengana heldu nahi du eta horretarako abendurako 14.000-15.000 ale banatzea lortu beharko du egunero.


Demoek 5. urteurrena ospatuko dute

Urtarrilaren 23an herri bazkaria egingo dute Miarritzeko gaztetxean. Hara joateko, ordea, dagoeneko treneko txartela hartua dute askok. Urtarrilaren 9an, ekitaldi sinbolikoa egin zuten Baionako tren geltokian. Bidaia txartela euskaraz erosi nahi zuten eta harrera euskaraz egitea aldarrikatu zuten. Jendarmeekin tira-biraren batzuk izan bazituzten ere, bi langilek euskaraz egin zieten harrera eta urtarrilaren 23rako tren txartela erosi zuten.


Azkenak
Karbono biltegi izateari utzi dio Artikoko tundrak

AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.


EAJk eta Juntsek energia enpresa handiei ezarritako zerga ezabatu dute

Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.


2025-01-23 | Euskal Irratiak
Erizainen erdiak genero eta sexu indarkeria jasaten du lanean

Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.


2025-01-23 | Julene Flamarique
2024an 361 kazetari atxilotu zituzten munduan

Asiak jarraitzen du izaten kazetari gehien atxilo dituen kontinentea: 2024an atxilotutako kazetarien %30 baino gehiagorekin. Txina, Israel eta Myanmar izan ziren berriemaile gehien espetxeratu zituzten estatuak iaz. Osotara, 200 kazetari baino gehiago hil eta ehunka zauritu eta... [+]


2025-01-22 | Julene Flamarique
‘Independentziara egunak’ antolatu ditu Ernaik Hego Euskal Herriko 75 udalerritan

“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera,  Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.


Esa-ko urtegiaren handitzea
Apurketaren mamua beti hor

Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]


2025-01-22 | Leire Ibar
Brasilgo suteek 2024an suntsitutako eremua Italiaren azalera baino handiagoa izan da

Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Gorriz margotu dute Iruñeko Erorien Monumentua, ‘Caídos eraitsi’ eta ‘Faxismoaren aurka lehen lerrora’ aldarripean

Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.


Groenlandia erosi nahi dute

Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]


2025-01-22 | ARGIA
140.000 eurorekin zigortu du Jaurlaritzak Zarauzko ikastola, ezarritako matrikulazio muga gainditzeagatik

Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Martxan da Errobiko hezegunea “Natur Erreserba Nazional” gisa izendatzeko proiektua

Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]


Mahai-ingurua | ELA · LAB · Steilas · ESK
Moldaketa, zail bezain ezinbesteko

Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]


2025-01-22 | Inma Errea Cleix
Ez gara aire

Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.

Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]


Eguneraketa berriak daude