Eta orain zer?
Orain dela 25 urte »amesten genuen Euskal Herria aipatzen genuelarik» hauxe komentatzen genuen zenbait lagunen artean: "Hemendik hamar urteren buruan gauzak aldatzen ez badituk, alde honetan bederen jai zegok!". Bada, bi hamarkada eta erdi iragan dira eta erreformaren izpirik ez dugu oraino ikusi! Pazientzia izugarria dugu ezta?
Euskal departamendua ez da sortu. 200 urte baino gehiago dituen eskakizuna! Euskal Laborantza Ganbara ez da onartua izan. Euskararen ofizialtasuna ezta ere. Berezko unibertsitatea berdin. Hau balantzea!
Hauexek dira azken bizpahiru urte hauetan Batera plataformak Ipar Euskal Herriarentzat beharrezkotzat jo, bultzatu eta defendatu dituen aldarrikapenak. Ederki gainera, adin, jatorri eta ideologia muga guzien gainetik, aurten berriz ere, Baionako karriketan milaka lagun bilduz.
Hala ere, Parisek behin eta berriro ezetz borobilaz erantzun die eskakizun hauei. Denbora berean badirudi sentitzen duela zerbait egin behar duela Atlantiar Pirineoak deitu departamenduko mendebaldean. 2003ko abenduko Sarkozy barne ministroaren bisita ondotik argi gelditu zen. Urte bat berantago »hau urgentziazko dossierra!» bere ondorengoak egin duen itzuli ondotik baita ere, nahiz "bemol handi" bat eransten ahal zaion. Hau da: denek maite dute Euskal Herria, bere nortasuna lantzen duen euskara ahantzi gabe »baina euskara ez da ezagutua». Euskal kulturak Frantziakoa aberasten du »baina Aturritik goiti ez da aipatzen, ez du lekurik». Biltzarra euskal instituzioa eredugarritzat jo du ministrariak »baina Biltzarrak ez du ez botererik, ez ahalmenik». Ele ederrak dira, eta fede onekoak. Sinest dezaket hori. Hain segur nire baitan bizirauten duen haur hori dela eta! Baina, ez dut ulertzen zergaitik 260.000 bizilagun baizik ez dituen herri honetaz beldur diren. Nola konpreni bestela, saihesbideak hartzeko betiko gura. Esplikatzen naiz: berezko Laborantza Ganbara ez, baina bertako nekazal zerbitzuari bai... Euskararen ezagutzarik ez, baina hizkuntz interes orokor elkargoari bai...
Bestalde departamenduko barne oreka babesteko, Ipar Euskal Herrian zerbait sortzen bada, Biarnoan gauza bera egin behar da. Bearnesekilako errespetu osoz esanda, beraien mintzairaren etorkizunaz guk baino askoz kezka guttiago daukate. Hala ere, euskara eta biarnesa berdin tratatu behar da esaterako... Departamenduko mendebaldean egiten denak parekoa behar du ekialdean! Hala gertatu berri da Paueko Kontseilu Nagusian Euskal Herriko lur batzordea antolatu delarik. Biarnes oro kontra oldartu dira. Euskal hautetsiek bat eginik »eskubi, ezker, zentrista eta abertzale». Kontseilu buru zentristaren alde jarri dira eta beraien taldekide biarnesei esplikatu diete zergaitik Euskal Herriak bere lurraz jabetzeko behar duen tresna hau. Biarnesek ez dute onartzen zergatik Euskal Herriak erdiesten duen nahi duen zerbait, eta haiek ez, nahiz ez duten bergauza eskatzen! Zerbait ulertzen duzue mugaz bestaldekook? Bada, lasai izan. Ezta guk ere batzutan... Baina argi geratzen dena da euro bat Iparraldean inbertitzen delarik, kasik beti, Biarnoan beste bat eman behar dela. Gainera, euro bana ezin delarik eman, 50 zentimo banatzen dira...
Badut uste garaia dela biarnesek beren departamendua edo autonomia edo dena delakoa eska dezaten. Horregatik urte berriaren atarian biarneseri beren departamendua, hizkuntz eskubideak eta lur antolaketa eska ditzaten opa diet. Horrela, euskaldunak eta biarnesak bereizten ahalko dira arazo gehiegirik gabe! Iparraldeari "elkartasun eza" ezinen zaio gehiago leporatu. Euskaldunak ez dira haboro "separatistatzat" hartuak izanen, eta aspaldiko aldarrikapenak berdin onartuak izanen dira... Amets egin daiteke ezta?
AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea: Elena Diaz.
Zuzendaritza: Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]
Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.
Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]
Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.
Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.