Kanpo merkataritza suspertzen ari da


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

2001 eta 2002an moteldu zen kanpo merkataritza Hego Euskal Herrian. Estatu Batuetan 2001eko irailaren 11n izandako atentatuek eragina izan zuten eta baita nazioarteko ekonomiaren eremuan 2002an sortutako ziurgabetasun geopolitikoek ere. Iaz azaldu ziren euskal kanpo merkataritza sendotzen ari dela adierazten duten lehenengo zantzuak. Hala ere, kanpoko eskariak kalte egin dio EAEko Barne Produktu Gordinaren (BPG) hazkuntzari, inportazioen hazkuntza erlatiboa handiagoa izan baita esportazioena baino. Hala ondorioztatzen da Hego Euskal Herriko 2003ko ekonomia txostenetik. Txosten hori urtero egiten du Euskadiko Kutxak eta orain dela gutxi argitaratu da. Aldizkari honetako txostentxoa egiteko datuak finantzen euskal argitalpen horretatik hartu ditugu.

Esportazioak %1,8 hazi dira eta inportazioak %3,8.

EAEn 11.752,8 milioi euroko emaitza eman zuten esportazioekin itxi zen 2003. urtea -energiaren esportazioari dagozkio 577,7 milioi eta bestelako esportazioei 11.175,1 milioi-. Zenbateko horrek %1,8ko igoera adierazten du 2002. urtearekin alderatuta. Alabaina, joera ez zen egonkorra izan ekitaldi osoan. Urtearen aurreneko zatian esportazioak %5,9 igo ziren, baina hirugarren eta laugarren hiruhilekoetan joera hori ez zen hain dinamikoa izan.

Inportazioei dagokienez, %3,8 igo ziren 2003. urtean, 10.452,6 milioi euroko irabaziak lortu arte -energia inportazioei dagozkie 2.175,9 milioi eta gainerako 8.276,7 milioiak bestelako esportazioei-. Inportazioen hazkuntza erlatiboa handiagoa izan denez esportazioena baino, merkataritza balantzaren saldo positiboa murriztu egin da -2002ko 1.466,4 milioi euroetatik 2003ko 1.300,2 milioietara igaro gara- eta baita esportazioen estaldura tasa ere, inportazioen estaldura tasarekin alderatuta -2003an %112,4koa izan zen eta 2002an %114,6koa-.

Nafarroan ere 2003an gora egin zuten bai esportazioek (%14,9) eta bai inportazioek (%1,6). Horrela, esportazioekin 5.094 milioi euro lortu ziren, baina etekin hori murriztuta gelditu zen, inportazioak 4.150 milioi eurokoak izan baitziren. EAEn gertatu denaren alderantzizkoa gertatu da Nafarroan, izan ere inportazioekin alderatuta handiagoa izan baita esportazioen hazkuntza erlatiboa eta horrek merkataritza balantza gorago jarri eta 944 milioi eurotan kokatu baitzuen 2003an -348 milioitan zegoen 2002an-. Era berean, inportazioen estaldura tasarekin alderatuta, esportazioen estaldura tasa ere hazi egin da 2002ko %108,5etik 2003ko %122,7ra.

Europar Batasuna saltoki nagusia

Oraindik orain, Europar Batasuna da Hego Euskal Herriko kanpo merkataritzaren abiapuntu eta helmuga nagusia. Hain zuzen ere, eremu horretan egin zen 2003an energia kenduta beste gai guztien esportazioaren %70,3 eta energia kenduta beste gai guztien inportazioaren %72,2. Nahiz eta bezero nagusien artean ez egon, nabarmen hazi ziren Irlandarako eta Danimarkarako esportazioak -%85,8 eta %24,7 hurrenez hurren- zein Greziatik egindako inportazioak eta Danimarkatik egindakoak -%39,9 eta %16,13 hurrenez hurren-.

Hala ere, Frantziako Estatua eta Alemania dira berriz ere EAEko kanpo merkataritzaren merkatu nagusiak »bien artean hartzen dute euskal lurraldeen kanpo merkataritzaren herena inguru». Bietara egindako esportazioek bilakaera positiboa izan dute -%2 eta %2,4 igo dira hurrenez hurren- eta inportazioek negatiboa -%1,6 eta %3,44 jaitsi dira hurrenez hurren-. Arantzela partidaka, eta energia produktuak alde batera utzita, EAEn nagusi dira ekipoko ondasunen esportazioak, esportazioen %47,3arekin -sektore berean %26,7ko inportazioa dago-; eta metalen esportazioa, esportazio osoaren %23,5ekin -sektore berean %23ko inportazioa dago-. Oso atzean daude gainontzeko sektoreak: kautxua eta plastikoa, nekazaritzako produktuak, papera, eta produktu kimikoak. Horiek esportazioen %6,5 eta %2,8 artean daude.

Nafarroari dagokionez, EAEn gertatzen den moduan, Europar Batasuna da kanpo merkataritzaren abiapuntu eta helmuga nagusia. Beste urteetan bezala, Frantziako Estatua da esportazio nafarren helmuga garrantzitsuena. Gainera, bera da, Alemaniarekin batera, kanpoko erosketen hornitzaile nagusia ere. Arantzela partidaka, garraio materialarena da gailentzen dena -esportazioen %53,6 eta inportazioen %37,7-. Autoen partida nahiko handia da -garraio materialaren %66 inguru osatzen du, eta sektore honek 2003ko salmentak igotzearen arrazoi nagusia da-. Oso atzetik daude beste sektoreak. Hona hemen garrantziaren arabera sailkatuak: makineria mekanikoa, nekazaritza, makineria elektrikoa, produktu kimikoak, produktu metalikoak, papera eta kartoia, eta abar. Sektore horiek Nafarroako esportazio osoaren %12,9 eta %4,1 artean daude.


Azkenak
2024-11-20 | Nicolas Goñi
Betirako urpetutako lurrez ordaintzen dute klima aldaketa Hego Sudanen

Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]


2024-11-20 | El Salto-Hordago
Etxebizitza eskubidearen gatazka Euskal Herrian

 Lanaren Ekonomiaren 8. denboraldia etxebizitzaren gatazkari helduz hasi da, Karla Pisano, Roser Espelt, Miguel Virizuela eta Argiako Jon Tornerrekin. Bi barikutan behin 11:00tan izango da irratsaioa.


2024-11-20 | Langune | FUEN
Alexandru Jerpelea, Arrumanoa Zaintzeko Itzulpen Automatikoaren Aitzindaria
“Proiektu honek berez ez du hizkuntza ‘salbatuko’, baina espero dut norabide egokian urrats bat eman izana”

Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]


Amets Ladislao, EHNE Bizkaia: “Bertokoak diren elikadura-sistemak behar ditugu”

Nekazarien eta abeltzainen erreferentziazko sindikatua da Euskal Herriko Nekazarien Elkartasuna. 1976tik lanean daraman elkarte horrek 3.000 afiliatu baino gehiago ditu, eta lehen sektoreak dituen erronkak ez dira nolanahikoak. Egoera horretaz eta etorkizunari buruz sindikatuak... [+]


2024-11-20 | LAB sindikatua
Garraiolariok ere komunera joan beharra dugu

Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.

Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]


2024-11-20 | ARGIA
Esako urtegiaren handitzea “erloju bonba bat” dela ohartarazi dute, tanta hotzaren gisakoak bertan egokituz gero

Esako urtegia handitzeko proiektua berraztertu dezala eskatu dio Chunta Aragonesista alderdiak Espainiako Gobernuari, tanta hotzak berriki utzitako hondamendia ikusita. Halako euriteak jasanez gero, Esak ur hori guztia askatzeko gaitasun nahikorik ez lukeela izango eta... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua Maravillas Lamberto interpretazio zentroa izatea adostu dute

Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko dizkiote, kupula handia barne,... [+]


Injustizia epistemikoa eskoletan?

Hezkuntzaren Soziologian bada galdera klasiko bat: zertarako existitzen da hezkuntza sistema gizarte batean? Galderari emandako erantzunak ugariak dira, eta aldatuz doaz garaiaren arabera. Baina horien artean nabarmentzekoak ondoko hauek izan ohi dira: eskolak nagusiki... [+]


Fermin Muguruza
“Aldatzeak eta mugitzeak pizten dit grina”

Irungo ospitale zaharrean jaio zen Fermin 1963an, Muguruza Ugartetarren sendian. Azken hamarkadetan euskal musikan eragin erraldoia izan duen artista da. Ez alferrik, bera izan da Kortatu eta Negu Gorriak taldetako abeslaria eta alma mater-a, Esan Ozenki zigilu independentearen... [+]


Non zegoen nire herria duela 750 milioi urte?

Ancient Earth mapa birtualak gure herrialdea, eskualdea, hiria... duela milioika urte non zegoen ikusteko aukera ematen du Dinosaurpictures.org/ancient-earth helbidean.

Toponimoa idatzi eta 750 milioi urte atzera egiten duen kronologian garai bat aukeratuta, emaitza puntu... [+]


2024-11-20 | Gorka Menendez
Euskal baserria, esplotazio sistema?

Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]


Euskalgintza apolitikoari deia

Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]


Tresnak eta formakuntza

“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]


2024-11-20 | Edu Zelaieta Anta
Bi begien artean

Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]


Eguneraketa berriak daude