Benetan, maitekiro esana, ezezagutza handia dago politikari buruz, nik ez dakit hedabideak »eta jendea oro har» zertaz ari diren boterearen erotikaz ari direnean. Demokraziak daukan alde onena bere ordezkariak aukeratuak izatea da, horrek dinamika oso sanoa sorrarazten du. Nik ez dut ulertzen zer den boterearen balizko erakarpen hori.
Ni proiektu bat garatzen ari naiz, horretarako ari naiz lanean, ahalik eta modu hoberenean. Zeregin horretan zure lankideak zurekin bat egiten dutela, zure inguruak laguntzen dizula konturatzeak ilusio itzela ematen dizu. Baina, betebehar horretan ere oso une zailak eta latzak daude, erakunde kanpotik ikusten ez direnak. Baliteke, hainbatetan, bai hedabideek eta bai politikari batzuek »emakumeek nahiz gizonek» botereak erotika moduko zerbait baduela aditzera ematea. Baina hori itxura besterik ez da, itxurakeria. Nire kasuan Jaurlaritzan egotea konpromiso bati erantzutea da, nire alderdiari, lehendakariari, gobernu taldeari eta gizarteari orobat.

Kupoaren auzian zaharrak berri. Espainiako Gobernuan aldatu dena forma izan da, bereziki hedabideetan azaltzerakoan formak aldatu dira Madrilen. Arazoaren funtsari heltzerakoan ezer ez, ordea. Madrilgo eta EAEko administrazioaren artean ez da ezer hobetu harreman instituzionalak bideratzeko eta arazoak konpontzeko unean. Kupoa dela edo transferentziak direla, arazoak PPrekin zeuden puntu berean daude. Espainiako Gobernuan, PPkoak edo PSOEkoak egon, funtsean politika berbera dago. Politika bere oinarrian hartuta, estatuko egituraren ereduari dagokionean »azpiegiturak, transferentziak, kupoa, heziketa edo osasuna» Espainiako Estatuarekiko auziak bere horretan jarraitzen du.

«Estatutu politiko berri baterako proposamena egin genuenean, alderdi konstituzionalistek Espainiako Konstituzioaren aurkako erreforma burutzen ari ginela leporatu ziguten, Konstituzioaren aurkako osagaiak sartzen ari garela diote gaur egun ere. Erabaki gaitasuna, esate baterako. Guk esaten dugu ezetz. Ez dela erreforma, proposamen bat baizik. Guk Gernikako Estatutuak autogobernu politikoa garatzeko ahalmenak dituela esaten dugu, autogobernua kudeatzeko nola transferentziak gauzatzeko. Autogobernurako osagai politikoak ditu Euskal Herria aipatzen duelako, Nafarroarekin harremana eta lotura barne. Xedapen Gehigarriak dioenez, estatutu horren onarpenak ez ditu baztertzen eskubide historikoak eskuratzea, herri honi historikoki dagozkion eskumenak berreskuratzea. Guk, funtsean, proposamen berri honen bitartez baliabide horiek garatu ditugu.

Horratx zergatik proposamena eta ez plana: Gernikako Estatutuaren 46. artikuluan zein dagoen proposamen bat aurkezteko legitimatua eta zein Estatutua erreformatzeko argi agertzen da. Legitimitatea legebiltzarkideen 75etik 20 izatean datza. Esate baterako, PSEk bere proposamena aurkeztuko duela dio, baina PSEk ez ditu 15 legebiltzarkide hori egiteko. Hala ere, malguak izan gara, eta Legebiltzarrean bere proposamena eztabaidatzeko prest gaudela azaldu diogu PSEri. Baina ezin dena, adibidez, proposamena Santurtziko Herriko Etxean eztabaidatzea da. Bien bitartean, PSEk proposamena hedabideetan dauka, baina zein da proposamena? Non eztabaidatzeko? Izan ere, nor da legitimatua? Bada, legebiltzarreko eserlekuen bosta duena eta Eusko Jaurlaritza bera. Horregatik proposamena eta ez plana. Estatutu terminoa, estatutu berri bat aurkezteko legitimitatea Gernikako Estatutuak berak ematen digu. Horregatik Estatutu Proposamena ez da alferrikako berben erabilpena. Ulertzen dugu lagun artean Ibarretxeren plana deitzea, baina Jaurlaritzak proposamena esaten dio, Jaurlaritza legitimatua baita bere erreforma prozesua abiatzeko, ditugun oinarriak berrinterpretatuz, egokituz eta gaurkotuz.