Epe laburrerako zerumugan hauteskunderik gabe, Dominique de Villepin barne ministroaren bisita izanen dugu Iparraldeko aktualitatearen bihotzean datozen hilabetetan. Aktualitate nahiko isila? Loeria? Krisia? Ala indarberritzeko garaia? Zer nolakoa ote da Iparraldeko egoera? Eta abertzaleak?

Krisi hitza aipatu dute zenbaitek. Gutxienez galdeketa garaia dela onartu behar, norabidea finkatzeko bilana edo balantze garaia dudarik gabe, ABk antolatu agorrileko jardunaldietan agertu zenaren arabera. Zergatik ote?

Azken urtetako hauteskundeetan abertzaleek ez dute aitzinamendurik neurtu, edo arras mugatuak. AB eta Batasunaren arteko zatiketak eraginak izan dituela horretan dudarik ez, lehiaketa batean sartuak direla bi mugimenduak, abertzaleen artean elkarren arteko loturak izoztuz. Europar azken hauteskundeak adierazgarriak izan dira. Berdeekin egin duen aliantzak emaitza hobeagorik ez diola eman ABri. Herritarren zerrendak (HZ), aldiz, euskaldunen boto kopuru borobila bereganatu duelarik.

Orokorkiago abertzaleak ohartzen dira hauteskundeetan zehar, ez dutela euskaldun-euskaltzale boto osoa bereganatzen. Alta azken hamarkadan "euskal herria bi mila hamar" ekimenaren bidez, hausnarketa, proposamen ala mobilizazioetan protagonismo nagusia izan dute abertzaleek. Bizkitartean lan edo mobilizazio horien fruituak ez dituzte hauteskundetan kapitalizatu.

Egoera politikoa bera nahiko loerian sartua dugu Iparraldean. Batera plataformaren inguruan, hizkuntza, unibertsitatea, Laborantza Ganbara ala euskal departamenduaren alde antolatu mobilizazio indartsuen ondotik bazterrak isilduak dira, ilusiorik gabe. Villepin ministroaren bisitaren goaitan edo itxaroten Ezker Abertzaleak Hegoaldean bizi duen egoerak ere eraginak baditu Iparraldean.

Norabide argi eskasa ote? Iritzi ezberdineko militanteak biltzen dituen ABren baitan, galdeketa horiek nabari dira. Kontradikzioak ere »OGM, mundializazioa eta abar» ezker erradikalarekin lema zenbaitetan bat egiten duen sektoreak gero eta deserosoagoa aurkitzen dela langileen kontrako erabaki patronal gogorrak hartzen dituzten ABko lider zenbaiten joka moldearekin.

Orokorkiago ahal eta hautetsi gehienik lortzearen aldeko hautua egina du ABk instituzional mailan kokatuz bere lanaren ardatz nagusia. Etxe bizitzak, zaborrak, lurraren prezioa, azpiegiturak... Eguneroko bizitzako lemak dira gaurko beren jardueraren minean.

Postu eraginkorrak erdiesteko hauteskundeen bidez, aliantzak beharrezkoak izanen dituela beste alderdi politikoekin onartua du ABk. Galdera ezin baztertua: norekin? Orain arte eskuineko indarrekin egin ditu aliantza gehienak, ezker aldean bere burua kokatzen duelarik. Bihar norekin? Berdeekin egin duten esperientziak emaitza aipagarririk ez dio eman. Logikak nahi luke sozialistekin loturak egitea. Oraingoz ez dira ez, hurrenik ere asmo horiekin.

Burujabetasunaren aldeko hautua aldarrikatua du ABk. Baina gai horren inguruan guti entzuten dira autodeterminazioaren eskubidearen haritik, euskal departamenduari bai edo ez galderaren inguruko erreferenduma aipatua izan zen garai batean. Nehork aldarrikatzen ez duena orainokoan. Hegoaldeari begira jarri da AB. Hain gogor kritikatu ondoan, Eusko Jaurlaritza eta EAJren politika ikuskatuz Ibarretxeren planarekin.

Europar hauteskundeek arnasa berria eman badiote HZren emaitzaren bidez Batasunari, gazteriaren artean bere protagonismoaren hedatzen saiatzen ari bada beti, eraginkortasun eta indar ahula dauka Iparraldeko aktualitatean baztertua geldituz. Gainera sinesgarritasun eskasarekin oraingoz bederen .

Villepin barne ministroaren bisita urriaren hondarreko edo dena den urte hondarreko iragarria da. Eskuak hutsik ez bada etorriko lurra ala hizkuntzari begira bereziki, oinarrizko euskal gizartearen galderei ez die erantzunik ekarriko. Hegoaldetik lehendakariaren proposamenaren inguruan sortuko den eztabaidaren haizeak, hats berri bat ekar diezaieke Iparraldeko indar politikoei, eta bereziki abertzaleei.