Azkeneko asteotan PSOEko Gobernuak Estatuko hizkuntza aniztasunaren aldeko zenbait keinu egin ditu. Zapaterok Europako Batasuneko estatu kideei Espainian gaztelaniarekin batera ofizialak diren Estatuko bertze hizkuntzak Europan ofizialak izatea eskatu du berriki, eta Josep Borrell Europako Parlamentuko presidenteak Europako Legebiltzarreko Bulego Politikoari biltzar horretan eurodiputatuek euskara, katalana eta galegoa erabili ahal izan dezaten galdegiteko asmoa agertu du.

Hala irakurrita batek pentsatzea luke PSOEk goitik beherako aldaketa ekarri duela Estatuak historikoki bere baitan solastatzen diren hizkuntzekin jokatzeko moldean; Estatuak behingoan bere egin duela bere baitan dagoen hizkuntza aniztasun historikoa eta hemendik aitzin hizkuntza kontuetan ere talante berri horren ondorioak ikusiko ditugula. Bai, hala pentsatzea luke batek, eta agian keinu horien helburua hori baino ez da eta eskaera aho txikiz eta gauzatuko ez den esperantzetan eginda dago. Denborak argituko digu.

Bitartean, PSOEren keinuak Europari begirakoak baizik ez dira. PSOEk euskara, galego eta katalan hizkuntzen ofizialtasuna eskatu du Europan, baina Estatuan berean hizkuntza horiek ere ofizialak izateko ez du deus egin. Estatuko hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da, eta nagusi-nagusiki gaztelania hutsean aritzen da Estatuko Administrazioa.

Nola ulertuko dute Europan tokiko hizkuntza ofizialak ez estatuaren izenean berean, ez pasaporteetan, ez zigiluetan, ez txanponetan »elementu sinboliko soil batzuk aipatzearren» erabiltzen ez dituen gobernuburu horren ofizialtasun eskaera?
Nola ulertu behar dute eskaera hori Estatuko herritarrek beraiek jakinda Herriaren Defendatzailearen Erakundeak, edo Estatuko Aldizkari Ofizialak edo Justizia Administrazioak »herritarren defentsarako eta informaziorako erakunde bakan batzuk aipatzearren» gaztelaniaz jarduten dutela eta bertze hizkuntza ofizial bat erabili nahi duten herritarrei ez dietela zerbitzurik ematen, ez bederen kalitate berekoa?

Nola ulertuko dugu egunotan Espainiako Kongresuan PSOE »PPrekin batera», zenbait talde parlamentariok Autonomia Erkidegoetako hizkuntza ofizialak erabili ahal izateko azaldutako nahiaren kontra agertu izana, hizkuntza horien erabilera Autonomia Erkidegoen aferetarako egokiagoa omen den senaturako utzi behar delakoan?
Nola ulertu behar da Estatuak, nazioartean zabaltzen duen bere irudian, bere hizkuntza aniztasunaren berri behar bezala ez ematea? Anitz dira gurera edo Kataluniara heldu eta euskara eta katalanaren berri ere izan ez duten etorkinak. Eta nola ulertu Asturiasen bertze hizkuntza batez solastatzen dela Gran hermano ikustean jakin duten espainiar guzti horien kasua?

Adibideak ez zaizkigu falta Gobernuak egindako keinuei sinesgaitz irizteko. Eskaera horiek Europara zuzendutako suziriak dira, kataluniarrekin duen zorraren ordainetan Estatuak egindako efektuzko jokaldia, Estatu aho-biko horrek ez baitu benetan bere mugen barnean eta bere jarduera administratibo-instituzionalerako eleaniztasuna onartu.

Estatuan dauden hizkuntza komunitate historiko bakar batzuek baino ez dute ofizialtasuna onartua »tamazighek eta arabierak, adibidez, Estatuko lurralde bateko tokiko hizkuntzak izaki, ez dute». Ofizialtasuna onartua duten guztiek ere ez dute onartua haien lur eta gizarte esparru osoan »euskarari Nafarroan gertatzen zaiona, edo katalanari Aragoin eta galegoari Gaztela-Leonen gertatzen zaiena». Lurralde batera mugatutako ofizialtasuna dute eta, gure kasuari erreparatuta, anitz arlotan teoriko hutsa eta gauza ezina.

Euskararen ofizialtasuna Europan eskatu eta, bitartean, Nafarroan Estatuko bertze inon ez dagoen hizkuntza zatikatzea dago indarrean, Nafarroako lurralderik gehienean euskarari ofizialtasuna aitortzen ez zaiola. Nola ulertu behar dugu nafarrok halako kontraesanik?

Zaila baino zailagoa da Zapateroren eskaerak Europako Batasuneko estatu kideen aldetik baiezko erantzuna izanen duela imajinatze hutsa. Baina, hala balitz ere, ezin paradogikoagoa litzateke euskararen estatusa Europan: alde batetik, Batasunean hizkuntza ofiziala, eta bestetik, haren lur eta gizarte esparru historiko gehienean »Iparraldean eta Nafarroako puska handi batean», babesgabe eta arroztua.