argia.eus
INPRIMATU
Galga
Edorta Arana @EdortaArana 2021eko uztailaren 27a
Eusko Jaurlaritzari, aldundiei eta udalei bost axola zaizkie hedabide lokalak. Zelan bost, bat bera ere ez! Lehen pentsatzen nuen beraien "kontrolpean" ez zeudelako ez zituztela babesten. Orain, iritziz aldatuta nago eta benetan sinisten dut axolagabekeria dela zergatia. Ez dituzte aintzakotzat hartzen. Ez daude kontra, kia, hori baino mingarriagoa den jarrera dute: berdin zaie zertan dabiltzan, zer dioten, zelako asmoak dituzten, bizirik ote diren kezka ez zaie burutik pasatzen.

Esandakoa, hemengo erakundeei ez zaizkie piperrik inporta ez aldizkariak, ezta irrati-telebista lokalak ere. Ume aroan gertatzen den bezala, "txikiekin" ez dute jolastu nahi. Hori bai, hedabide "handien" atzetik hor ibiltzen dira arreta-eske.

Medioekiko, eta bereziki emisio-eremu txikikoekiko, miopia politiko honen adierazgarri dira erakundeengandik soma daitezkeen bi jarrera: kopia-politika hutsez aritzea eta estrategiaren eta taktikaren esangurak nahastea.

Hartu edozein adibide, prentsa idatzikoa zein irrati-telebistakoa, eta fija zaitez norainokoa den mimetikoa hemengo erakunde politiko eta berauen atzetik nagusi den alderdiaren politika. Trantsizioa deiturikoaren garaian, egunkariak sortu zituzten beste batzuei "aurre egin" guran. Irrati-telebistagintza publikoan ere, eredu berri eta sustraitua eduki beharrean TVEren bertsio eskasa eraiki zuten eta gero, telebistagintza pribatua etorri zenean, Tele 5en eta Antena 3ren audientzia datuekin egiten zuten amets. Besteen joko-arauez legitimazioa bilatzen zuten, antza.

Inoiz, daukagun panorama mediatikoarekin kezkatu egin direnean, Vocento edo Prisa erraldoi mediatikoekin "adiskidetu" gura izan dute, bi hauen administrazio kontseilukoen irribarrea eraginez.

Epe laburreko etekin soziala »elektorala gehienetan» eta inoiz bere etxean sartzen utziko ez dion hedabidearen faborea bilatzen dute gure erakunde publikoek, goikoek eta behekoek.

Herri zatitu honen erakundetzean osasuna, hezkuntza, polizia eta akaso diru-bilketak hartu bide dira oinarri modura eta horietan aritu dira jo eta su. Baina kale egin dute estrategikoa den egituraketa mediatikoa eraikitzerakoan.

Giza mugimenduek eta euskararen aldeko taldeek hartu izan dute epe luzeko lanaren ardura eta horretan dihardute gaur egun ere. Erakundeek ez.

Eta orain, haize finaren hotsa zirudiena burrundara bihurtu da eta gainera etorri zaigun tren geldiezina dela konturatu dira. Egunkari, irrati eta telebista kontsumoari, baina baita ere enpresa-egiturari eta jabetzari dagokionez, berezko jarduna galdu duen herri bat gara.

Zein desberdinak diren katalanak. Telebistagintza lokalaren kasuan fijatzen bagara, hedabide lokalak herrigintzaren oinarri-oinarrian jarri dituzte. Espainiako Estatuaren telebistagintza lokalaren legea onartu aurretik ere, tokian tokiko telebisten sarea egina zuten, irakaskuntza sistemarekin sintonian katalanez aritzen dena, ikus-entzunezko egitura enpresariala sortua dute eta lokaltasunaren definizioan informazio eta komunikazio tresna propioak izatea, berezko erreferentzialtasun kulturala eta historikoa eta edukiak markatu eta kuotak ezartzeko arautegia adostua dute.

Katalanek komunikazio lokalaren inplikazio estrategikoaz ohartu ziren, aspaldi. Hemen, hausnarketarik gabe, boteprontoan, Madrildik datorren legeak izan ditzakeen zirrikituak aprobetxatu behar direla diote eta, ausardia faltan, talde mediatiko erraldoiak haserretu ez daitezen lizentziak banatuko dituzte. Hau zuretzat, hau niretzat.

Hori bai, populazio gutxiko eta publizitate merkatu urriko eremuetan legeztatuko dute euskaraz aritzen den kanalen bat, barne produkzioa landuko duena eta gertutasunaren balio komunikatiboa zer den dakiena. Azken horiek irakurriko dituzte lerro hauek, agintariek ez.