Pilare Alba Loiarte, garaiko irakaslea: «Umeek ez zuten denbora galdu, guk irakatsi egiten genien eta etxean bezala bizi zitezen saiatzen ginen»


2021eko uztailaren 16an

Iruñean jaio zen Pilare Alba 1913ko azaroan, baina Goizuetan hezi eta hazia da. Eta bertan bizi da gaur egun. Donostian Magisteritza ikasketak burutu ondoren, Elizondoko lehen ikastolan andereño izan zen 1935-1936 ikasturtean. Gerra hasi zenean Bizkaira jo zuen eta Mundakako Euskal Eskolan irakasle izan zen umeekin erbestera joan arte. 23 urte zituen Donibane Garazira, andereño joan zenean.

Gerraz zer oroitzapen dituzu?
Ikastoletako kontuekin andereño bezala ezagutzen nindutelako, euskal eskoletara deitu ninduten eta Mundakan aritu nintzen gerra bitartean. Bermeora joaten ginen denbora pasa baina gero ez, ezinezkoa zelako. Orduan Bilbora, Ibañez de Bilbao kalean izaten genuen etxe batera joaten ginen asko. Bertan ikusten genuen umeen dokumentazioa, zein joaten zen kanpora eta zein geldituko zen. Umeez eta jende guztiaz arduratzen ginen. Bestalde, beti beldurrez, lasterka eta ezinean.

Zer nolako harrera izan zenuten Donibane Garazin?
Jende asko joan ginen. Ziutadela dena moldatu zuten gu sartu ondoren. Nik herriko familiekin egiten nituen tratuak, euskaraz bazekitelako. Gainera familia bat neukan, gure familiak ezagutzen zuena, Aranburutarrena, eta haiengana joaten nintzen igandero bazkaltzera. Frantziako agintariak ez ziren hurbiltzen eta herrikoak ere hasieran gaizki, baina gero ikusi zutenean zein zen egoera, dena aldatu zen. Guk Ibarnegarayri ez genion kasu egiten. Gure bizimodua egiten genuen. Gerra zen, eta gerratik kanpo geunden gu, baina familiak banatuta zeuden, haurrak gurekin eta familiak ahal zuten moduan.

Koloniaren antolakuntzaz, zertaz oroitzen zara?
Ni ume txikiekin nengoen, bost urtekoekin. Beraiekin egiten nuen lo ere. Kortina batzuk jartzen genituen tartean, baina gela berean geunden. Entretenitu behar nituen eta irakatsi ere bai. Ni euskaldunekin ibili nintzen beti. Zatituta baitzeuden, euskaldunak eta erdaldunak. Jende asko ginelako, bazkaltzeko esate baterako, txandaka ibiltzen ginen. Umeek ez zuten denbora galdu, guk irakatsi egiten genien, eskola eta guzti, eta etxean bezala bizi zitezen saiatzen ginen.

Bi gerra handien artean ibili zineten. Nolakoa izan zen itzulera?
Hemengo gerrarri buruz jasotzen genuen informazioa. Amaitu zenean etxera etorri behar izan genuen eta, jakina, etxea beti etxe da. Familiak nola zeuden ez genekien, haurrak jaso zitzaketen edo ez. Batzuek, kargua zutenek, ezin zuten hona itzuli eta Ameriketara jo behar izan zuten. Besteak itzuli egin ginen. Franco egotea ez zitzaigun inporta. Kasu gutxi egiten genion, ez genion beldurrik. Ni Guardia Zibiletik pasatu nintzen. Nire familia oso ezaguna zen, Loiartetarrak, abertzale porrokatuak gainera... baina deus ez ziguten egin. Gero 70 urte bete arte, ikastoletan egin nuen lan. Dena ahaztu zait, urteek ez dute barkatzen.


Azkenak
Frantziako Estatu Kontseiluak Palestinak irabaziko du Kolektiboaren desegitea onartu du

Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.


Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik

Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.


Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Bideojokoen erabilera handitu egin da helduen artean, Ipsosen arabera

Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


Osasunbidean 11 medikuk 17.000 euro irabazten dituzte hilero

Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.


“Oldarraldi faxistari” galga jartzeko deia Errenterian

Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]


Eguneraketa berriak daude