Xantaiak


2021eko uztailaren 27an
Alemaniako Pferd-Rüggeberg multinazionalak, arrunki Caballito esaten zaionak eta Gasteizen instalatua dagoenak, bere produkzioaren parte bat Ekialdeko Europara lekualdatzearekin mehatxatzen du. Arrazoia: hango langileak bidezko hitzarmen baten alde egiten ari diren greba, kaleratutako bi lagun berriro hartzearen aldeko eta beren lanpostuen aldeko bihurtuz joan dena. Azken orduotan akordioren batera iritsi ez badira, greba zortzi hilabetetik gora ari da luzatzen. Multinazionalaren xantaia bat besterik ez da, langileek hitzarmena behetik jokatuz negozia dezaten, bi lagunen kaleratzea onar dezaten eta pertsonalaren murriztea asumi dezaten. Caballitok baliatu duen xantaia-sistema ez da multinazional horren esklusiboa. Euskal Herriaren iparraldean nahiz hegoaldean instalatutako beste multinazional batzuek ere, baita Euskal Herriko patronal batzuek ere, metodo berak baliatu dituzte. Newell, Mercedes Benz, Wolkswagen, Michelin edo Carrefour multinazionaletako langileek ere badute multinazional horien kontrako hamaika bataila kontatzeko. Beste batzuek, lotsagabekeria handiagoz, Euskal Herriko lurra utziz bukatu dute, errentagarriago baitzaizkie beste leku batzuk. Hor ditugu, itxitako beste enpresa multinazional batzuen artean, Cabot, Ericson, Winkler edo Ruwell.

Multinazional guztiek, ordea, badute ezaugarri komun bat: errentagarritasun ekonomikoak planetaren alde batetik bestera mugitzera daramatza, langabezian geratzen diren milaka familien atsekabea bost axola zaiela. Euskal Herrira etortzen dira, abantaila fiskalik handienak bereganatzen dituzte, lur-sail industrialak eta enplegua sortzeagatiko diru-laguntzak eskuratzen dituzte... Eta, beren etekinak lortutakoan, laster batean joaten dira beste leku batzuetara »Asiara, Ekialdeko Europara...», haietan etekinak are handiagoak baitira kostu laboral txikiagoengatik. Horregatik, hitzarmenak negoziatzean, instalazioak uztearekin eta produkzioa Euskal Herritik kanpora eramatearekin mehatxatzen dute beti. Zergatik? Langileak desmobilizatzeko eta, hartara, malgutasun laboral handiagoa lortzen saiatzeko, kostu laboralak gutxitzeko, prekarietatea mantentzeko eta pertsonalak murrizteko... Caballitoko langileen borroka multinazionalaren xantaien kontrako duintasunaren eta erresistentziaren adibide bat izaten ari da. Duintasun horrek, ordea, ez du administrazio publikoaren ordainik jaso, zeren, Alemaniako multinazionalari era guztietako erraztasunak eman ondoren, era guztietako galera laboralak asumitzen eta onartzen baititu, hari atsegin ematearren... eta, langileen eskariei kasu egin beharrean, bere polizia grebalarien kontra egozten du.

Administrazio publikoen eginkizuna funtsezkoa da enpresa multinazionaletan gertatzen diren gatazka laboralen tankerako edozeinen eboluziorako, bai eta haien egonkortasunerako ere. Multinazionalek Ipar Euskal Herrian duten intzidentzia bereziaz gain, ez dugu ahaztu behar Hego Euskal Herrian enpresa multinazionalen 350 filial inguru ditugula, Espainiako estatu osoan daudenen %37. Enpresa horiek fakturazio totalaren %45a dute eta enpleguaren %58a mantentzen dute, kontuan hartuz industria auxiliarrarengan duten dependentzia handia. Enpresa txiki askoren etorkizuna, zuzenean, multinazional horien erabakiei lotua dago, baina ez dute inolako kontrolik haiengan. Horrela, Hego Euskal Herriko hamar enplegutatik sei multinazionalen mende daude! Administrazio publikoek, ondorioz, ondo begiratu eta kontrolatu beharko lituzkete multinazional horien jokabideak. Gainera, euskal herritarren diru publikoei esker ere daude hemen instalatuak, haien bitartez eman baitzaizkie lur-sail industrialak, abantaila fiskalak eta enplegua sortzeagatiko diru-laguntzak.

Patronalaren lehendakaria. Langileen eta sindikalismo abertzalearen zoritxarrerako, ordea, EAEko lehendakaria "patronalaren lehendakaria" bezala ari da portatzen. Tesi hori mantentzen du, behintzat, ELA sindikatuaren Landeia aldizkarian oraindik orain ateratako editorial batek, eta bat dator Euskal Herriko gainerako sindikatuenarekin. Besteak beste, editorial horrek honela dio: "...Egia da, EAEko instituzio gorenaren jarrera bestelakoa izatea nahiko bagenu ere »ez hain partziala eta patronalari entregatua, baizik eta jende langilearen arazoen aurrean harberagoa eta sentikorragoa», klaseko terminoetan baino ezin dugula interpretatu Ibarretxek egiten eta esaten duena, lehendakaria enpresariekin dagoela ondorioztatzeko, haien artean beste bat gehiago bezala sentitzen baita, erreparorik gabe jartzen baita haien alde eta ez baitago prekarietatea edo gehiegikeria nozitzen dutenekin edo beren laneko egoera hobetzearren borrokatzen direnekin; haientzat inoiz ez du izan solidaritateko edo elkar ulertzeko keinurik, haietaz ez da oroitzen ez bada zerbitzu minimoekin mehatxatzeko edo grebalariak legez kontra ordezten dituzten enpresak babesteko". Norabide horretan bertan egotzi dituzte kritikak LABek edo Batasunak, eta Arabako herritarrei mobilizatzeko deia egin zieten, patronalaren inposizioaren kontra eta administrazio publikoaren utzikeriaren kontra protestatzeko.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude