argia.eus
INPRIMATU
Makina bat kontu
Joxerra Aizpurua Sarasola 2007ko otsailaren 21a

Pentsamenduak agintzen

Bideo jolasetan laster ez da eskurik behar izango. Garunaren inguruan kokatutako hainbat elektrodoz baliatuz, lau pertsonak bideo joko bati aginduak eman dizkiote pentsamendu soilarekin. Saiakera hau gauzatu duten ikerlariek elbarrientzat edo paralisia dutenentzat lagungarri izan daitekeen sistema bat garatzea izan dute helburu. Saiakera honen talde burua AEBetako Saint-Louisko Barnes-Jewish Ospitaleko Eric Lethard neurozirujaua izan da. Talde honek epilepsia duten lau gaixorekin egin ditu saiakerak eta elektrodoak ustez krisien sortzaile diren garun zatiaren azalaren gainean kokatu dira. Lau gaixoek 24 minutu baino gutxiago behar izan dute ordenagailua kontrolatzeko. Baina hauek ez dira alor honetan aritzen diren ikerlari bakarrak, adibidez, Miguel Nicolelis doktoreak Parkinson gaixotasuna jasaten ari diren hamaika gaixorekin antzeko saiakerak egin ditu eta baita emaitza itxaropentsuak lortu ere.


Uholde gero eta larriagoak

Bi mila milioi pertsona uholdeen mehatxupean bizi izango dira 2050. urtean, hau da, egun baino bi aldiz gehiago. Hiru dira Nazio Batuen Unibertsitateak (NBU) horretarako emandako arrazoiak: klima berotzea, baso-hustuketa eta presio demografikoa. Uholdeen eraginez urtero 25.000 pertsona hiltzen dira, gehienak Asian, eta azken hogei urteotan kontinente honetako 400 milioi pertsonak urtero jasan behar izan dute uholdeen eragina.



Koralak nola berreskuratu


Koralak bizi eta hazi ahal izateko erlazio sinbiotikoa dute zelulabakarreko alga batekin, honek ematen baitie koralek behar duten elikadura. Batzuetan ingurugiroaren tentsioagatik sinbiosia apurtu egiten da eta Buffaloko Unibertsitateko ikerlariek sinbiosiaren errekuperazioari buruzko ikerketa baten emaitza kaleratu berri dute. Itsasoko tenperatura edo argiztapena handitzean koralak zuritu egiten dira, kolorea eta pigmentazioa galduz. Une horretan alga eta koralaren arteko sinbiosia apurtzen da eta, horren ondorioz, korala hil egin daiteke. Hala ere, kasu batzuetan korala aurrera ateratzen zen eta ikerlariek ez zekiten hori koralean geratzen ziren beste alga batzuei esker zen, edo ingurutik hartutako algei esker. Arestian aipatu ikerlariek uste dute koralek alga berriak eskuratzeko ahalmena dutela. Horretarako Karibeko espezie bateko ale batzuei pigmentazioa kendu zieten laborategian 12 astean itzalpean mantenduz. Ondorengo sei astetan sinbiosia egiteko gai ziren algak erantsi zituzten koralak zeuden uretara. Denbora hori igaro ondoren, algak pigmentazioa hartzen ari zirela ikusi zuten, sinbiosia gertatu zenaren seinale. Ikerketa honen hurrengo urratsa itsaso zabalean froga egitea da, baina nola finkatu zona batean alga sinbiotikoak itsas korronteetatik salbu?