Azken hilabeteotan, hainbat grebaren lekuko izaten ari gara EAEko lurralde guztian. Horietako batzuk, gainera, hainbat hilabetez luzatzen ari dira: Araban, Caballito eta Newell enpresetakoak, haietako zuzendaritza multinazionalek instalazioak itxi edo pertsonalak murriztu nahi baitituzte; Gipuzkoan, eraikuntzakoak aurreakordio batera iritsi dira Adegirekin, 5 asteko grebaren ondoren; Bizkaian, posta-zerbitzukoak eta garbiketakoak, ehundaka familiari erasaten dietenak. Horiez gain, ez ditugu ahaztu behar beste enpresa txiki batzuetako grebak, beren hitzarmen kolektiboen negoziazioagatik gertatzen ari direnak. Horri guztiari Sestaoko La Naval ontziolako egoerak sorrarazten ari duen gatazka-giroa gaineratu beharko diogu, haren etorkizunak oso zalantzazkoa izaten jarraitzen baitu eta, langileei eta familiei ez ezik, ontzigintzaren sektoreko beste enpresa txiki eta ertain askori ari baitzaie erasaten, bai eta horietako langileei eta haien familiei ere. Gatazka-giro hau, beraz, EAEko milaka langileri eta familiari ari zaie erasaten.

Bitartean, datu estatistikoak EAEko enpresen egoera arrakastatsua abalatzen ari dira, mozkin galantak eskuratu baitituzte "behi gizenen" azken urte hauetan. Eta ez da onartzekoa egoera horren erdian EAEko administrazioak enpresariei eta haien patronalei sostengua ematea eta, bizkitartean, grebalariekin mintzatzeari uko egitea. Horrela gertatu da, esate baterako, Caballitokoekin, bederatzi hilabetez baitaude greban. Ez da onartzekoa, halaber, horrelako egoeran zenbait bankari aho betean agertzea, hala nola Alfredo Saenz euskalduna, Banco Santanderko kontseilari delegatua, zeinek ongizatezko estatua desmantelatzearen alde hitz egin baitu. Ez dugu ahaztu behar langileek azken garaiotan egindako borrokari esker lortu dugula ongizate hori, eta borroka horiek zenbaitetan heroikoak ere izan direla.


Araba da, dudarik gabe, laneko gatazkek gehien erasan dioten Euskal Herriko probintzia. Egoera hori bi enpresa multinazionalen jarreragatik gertatu da. Batak pertsonala nabarmen murriztu nahi du; besteak, berriz, instalazioak itxi nahi ditu. Araban kokatutako Pferd Rüggerberd multinazional alemana, abrasiboak fabrikatzen dituena eta Caballito izenaz ezagunago dena, 140 laguneko pertsonalarekin, grebarik luzeena daraman enpresa da. Dagoeneko, sei hilabete daramatza, hitzarmen kolektiboaren negoziazioagatik eta pertsonala ez murrizteko eskakizunagatik. Bi urtez hitzarmenik gabe egon eta gero, multinazionalak pertsonalari lau urterako hitzarmena exijitu zion, eta, horrekin batera, soldatak osagarri kontsolidaezinen bidez igotzeko politika mantentzea eta pertsonala 25 lagun murriztea.

Langileek grebaren hasieratik esan dute edozein pertsonal-murrizte errefusatuko dutela, baina prest agertu izan dira soldaten igoerak eta beste alderdi laboral batzuk negoziatzeko. Greban zehar multinazionalak sei langile kaleratu dituenez gero, grebalarien errebindikazioaren muina pertsonala ez murrizteko eta kaleratutako sei lagunak berriro onartzeko eskakizunean mantentzen da. Greba horrek Arabako beste enpresa batzuen solidaritatea piztu du. Une honetan, laudo edo arbitraje baten peskizan dago. Multinazionalak arbitrajea bakarrik onartzen du, nahitaez bete beharreko laudoarekin; langileek, berriz, bitartekotza proposatu zuten.

Araban kokatua dagoen eta errezeletarako gidak fabrikatzen dituen Newell multinazionaleko langileak ere gatazkan dabiltza joan deneko zenbait hilabetean, instalazioak itxiko dituela iragarri baitu, bai Gasteizkoak (ehun enpleguri erasango lieke), bai Martorellekoak (Bartzelonako probintzian).

Gatazka luze horiek Arabari bereziki erasan badiote ere, Bizkaia eta Gipuzkoa ere ari dira lan-gatazkak nozitzen, sektoreko hitzarmenen negoziazioagatik edo enpresa txikietako hitzarmen partikularrengatik, hala nola Uren Partzuergokoa edo Artxandako Tuneletakoa, Bilbon. Laneko gatazka gehien sorrarazten ari diren hitzarmenak eraikuntzakoak dira, batik bat Gipuzkoan, eta kontuan izatekoak dira Metalekoak Bizkaian nahiz Gipuzkoan sorraraz ditzakeenak. EAEko 150.000 lagun baino gehiagori erasaten diete negoziatzeko zain dauden sektoreko hitzarmenek. Nafarroa, oraingoz, ez dute ukitu laneko gatazkek.


Euskadiko patronalak (Adegi, SEA, CEBEK, Confebask) oso jarrera itxia ari dira mantentzen negoziazioari buruz; aldi berean, sindikatuak salatzen dituzte, "dialogo soziala" falta omen delako. Eta, jarrera horretan, sostengu baldintzagabea ari zaie ematen Gasteizko administrazioa, Ibarretxe buru duela, sindikatuek behin eta berriro salatu dutenez. Ibarretxeren jarrera horren adibide gisa, uko egin dio grebalarien ordezkariak hartzeari, eta, bitartean, Ertzaintzak hain kontra kargatu du. Sindikatuek salatu dutenez, enpresen mozkinetan eboluzio positiboa gertatzen ari den bitartean, enpresek prekaritatea, segurtasun falta eta ezkutuko ekonomia areagotzen eta sustatzen dute.