Blanca Arrieta dantza konpainia: Haragiaren poesia


2021eko uztailaren 27an

Materiak ba al du arimarik? Giza gorputzak zer espresa dezake mugimendu kateatu hutsen bidez? Galdera hauei erantzuna aurkitu nahian sortu du Blanca Arrieta bilbotarrak 3600 dantza pieza berria. 1999.ean lehen koreografia lana aurkeztu zuenetik (Y fui feliz 14 días... pero no seguidos), giza gorputza eta haren mugimenduak behatuz gizakiaren esentzia azaleratu daitekeela defendatzen du koreografoak: "Obsesio txiki bat daukat gorputza eta gizakiarekin. Giza gorputzak begiratuz, zer garen deskubri daitekeela uste dut. Nolakoak garen eta zergatik jokatzen dugun jokatzen dugun moduan", dio. Urteetan oholtza gainean dantzari aritu ondoren, koreografo moduan ibilbide propioa aurkitu duela dio: "Prozesu antzeko bat izan da. 99an aurkeztutako koreografia nahiko aldrebesa izan zen, pentsa, sei dantzari jarri nituen taula gainean... ez nekien ia ezer. Gauza ezberdinak probatu ostean, baina, uste dut topatu dudala bidea, badakidala nondik jarraitu bilatzen".

Apirilaren 16an Barakaldo Antzokian estreinatu zuen 3600, diziplina artistiko ezberdinen elkarrizketatik sortutako dantza pieza. Orain arte jorratutako ildoari eutsi dio lan honetan ere, dantzarien mugimenduen detaileak bereziki landuz, giza anatomiaren formak mikroskopioz aztertuz.

Blanca Arrietak Borja Ramosekin batera zuzendu du pieza, aurreko Zero lanean musikariarekin sortutako harreman bikaina dela medio. Ramosek esperientzia luzea du dantza garaikideko beste konpainia batzuekin. Ondoren Oscar Grijalba ere gehitu zitzaien lantaldera, argiztapenarekin ikuskizun borobila sortuz. Borja Ramosek berak sortutako bideo proiekzio batzuekin borobildu dute lana.

Gorputz beteak

Irudi iradokitzaileek betetzen dituzte piezaren lehen minutuak. Agertokia ilunpetan dela, oholtzaren atzeko aldean jarritako pantaila handian inprimatzen dira imajinak, musikaz lagunduta: haizeak etengabe astinduta ere, beren izaerari eusten dioten adartxoak; ondo begiratuta zainak diruditen forma bereziko ile adatsak... Amona baten hitzak ere entzuten dira. "Bideo guztian ez da pertsona fisikorik agertzen. Haragi gosea piztu nahi izan dugu horrela ikusleengan. Dantzariak ikusteko beharra probokatzeko, alegia", azaltzen du koreografoak.

Ondoren datorrena behatzeko, 3600 segundo eskaintzen dizkigute pieza honetako bi dantzariek: Blanca Arrieta berak eta Fernando Hurtadok. Denbora horretan intentsitate, energia eta erritmo ezberdinekin jolasten dute bi protagonistek. Bi gorputz dira, inongo iraganik gabe, ezer justifikatu behar izanik gabe bihurri ageri diren bi gorputz: "Ez dut ikusleak emakume eta gizon bat ikusterik nahi. Bi gorputz ikustea nahi dut, nola mugitzen diren belaunak, aldakak, besoak... eta nola nahasten diren euren artean", dio Arrietak. Dena den, taula gaina ez da hutsik nabari, tentsioz beterik baitaude une gehienak: "Tentsioak sortzea asko gustatzen zait. Dantzarien atzean beti dago zerbait, mugimendurik apenas egon arren, badago karga bat, tentsio bat. Dantzariak beteta ageri dira".

Dantza ikuskizun oro bezala, hau ere interpretazio anitzeko ikuskizuna da. Poetek hitzekin jolasten duten moduan, dantzariek euren gorputzarekin egiten dituzte euren proposamenak. Eta poesiak bezala, dantzak hartzaile bakoitzarengan eragin arras ezberdina sortuko du. Hala iritzi dio Blanca Arrietak ere: "Baina zeren inguruko pieza da? galdetzen dit maiz jendeak. Kontua da dantzan norberak bere interpretazioa egin behar duela, eta horixe da lan honek daukan gauzarik ederrenetakoa, ikusle bakoitzari leku ezberdinera bidaiatzeko beta ematen dio".

Blanca Arrieta: «Askotan tratu infantilista jasotzen dugu dantzariok»
Hamasei urte zituenean jaso zituen bere lehenengo dantza klaseak, emakume helduez osatutako dantza klasiko talde batean. Zorte handikoa dela dio, irakasle onak topatzeaz gain, jende interesgarriz inguratuta egon delako beti. Londreseko eta Irlandako taldeekin aritu izan da dantzari lanetan. Lehen koreografia 1999.ean aurkeztu zuen, eta ondotik heldu ziren Vertigo, Zero eta 3600. Egun Euskal Herria eta Dublin artean bizi da.

Noiz egin zenuen dantza garaikidearen aldeko hautua?
Dantza ikasten hasi eta bi urtetara. Garaikidea askoz lengoaia irekiagoa dela iruditzen zait. Klasikoak eskatzen duen diziplina oso gogorra da, garaikidearena ere bai noski, baina klasikotik jotzeko oso txikitatik hasi beharra dago. Lehen urratsak emanda, Londresera joatea erabaki nuen garaikidean sakontzera.

Beharrezkoa da, beraz, kanpora irtetea...
Hemen eskaintza gutxi dago, baina oso irakasle onak daude. Euskal Herritik oso dantzari onak irten dira. Kontua da behin oinarri bat hartuta ez dagoela non jarraitu. Hemen ez dago konpainiarik eta, hortaz, dantzariak ezin dira trebatu.

Gaur egun Bilbo eta Dublin artean bizi zara, ezta?
Bai, azken lanek harrera ona izan dutela-eta maizago nator hona. Egia esan gustuko dut horrela bizitzea. Finean, gurea herri txikia da eta denok antzeko iturrietatik edaten dugu. Kanpoan lengoaia eta korronte berriak ezagutu ditut.

Koreografo gazteen mostran koordinatzaile lanak egin dituzu. Zein dira joera berriak?
Iruditzen zait antzerkirako gero eta joera handiagoa dagoela. Era berean, beste diziplinak dantzarekin nahasteko tendentzia ere oso nabaria da. Jendeak inprobisazio eta konposizio ikastaro asko egiten ditu, eta noski, ideia oso freskoak ageri dituzte taula gainean, originalak benetan. Hala ere, egun jendeak gehiago pentsatzen du buruarekin gorputzarekin baino. Gainera oraindik formazio asko falta da, teknikari dagokionean behintzat.

Jaurlaritzak bultzatutako Dantzarako Plataforma ekimen egokia da?
Sortzaileontzat laguntza handia da. Gaur egungo koreografo guztiek jasotzen dugu diru-laguntzaren bat. Gehiago ere izan zitekeen, noski. Nik uste administrazioak baloratzen duela gure lana, baina oraindik arte minoritarioa denez, ez dute dantzan behar beste inbertitzen.

Dantza garaikideak ezingo luke diru-laguntza publikorik gabe biziraun?
Ez. Hemen ez dago dantza garaikidearekiko ohiturarik, ez dago nahiko ikusleriarik. Hala ere, guk ez dugu faborerik nahi, serio har gaitzaten nahi dugu. Askotan, egia esan, tratu nahiko infantilista jasotzen dugu.

Eta orain zertan zabiltza?
Datorren urterako diru-laguntzen epea zabaldu da eta proiektu berria prestatzen ari naiz. Bestalde, 3600 lana ezagutarazten gabiltza. Konpainiaren baliabide ekonomikoak oso xumeak dira eta guk geuk egin behar izaten ditugu ekoizpen eta banaketa lanak. Horretan gabiltza buru-belarri.


Azkenak
2024-10-31 | Euskal Irratiak
Baigorri-Tafalla egunak ospatuko dituzte asteburuan Baigorrin

Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.


2024-10-31 | Iñigo Satrustegi
Bizitza ez da esateko erraza

MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.

----------------------------------------------

Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]


2024-10-31 | Nicolas Goñi
Zuhaitzen migrazioa dugu oihanek klima larrialdiari aurre egiteko soluzioetariko bat

Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]


2024-10-31 | Jon Torner Zabala
“Eskolak ezin dio heriotzaren gaiari bizkarra eman”

Iragan astean kontatu genizuen etorkizuneko hilerriaz gogoeta prozesua egin dutela Antzuolan, eta protagonista nagusietakoak umeak izan direla, Herri Eskolan heriotzaren bueltan 1980ko hamarkadaz geroztik egiten ari diren lanketaren ildotik. Hain justu, “hainbat urtetan... [+]


Komun idorrak instalatu dituzte Hendaiako San Bixente ikastetxean, trantsizio ekologikoaren izenean

Hendaiako ikastetxean komun klasikoak kendu eta komun idorrak eraiki zituzten martxoan. Ikuspegi ekologikoari tiraka, egitasmo orokorrago baten barne dute aldaketa: hondarrak jangelako konpostari gehitu eta guzia baliatzen dute ikastetxean duten baratze pedagogikoan, Hendaiako... [+]


Nafarroako Gobernuak 2025eko aurrekontuen proiektua aurkeztu du, EH Bilduren oniritziarekin

Ezker Abertzaleak seigarren urtez jarraian Chivite lehendakariaren kontu ekonomikoen alde bozkatuko duela adierazi du. Egungo akordioa mantenduz gero, abenduaren 19ko Osoko Bilkuran gauzatuko da proposamena.


Kontzientzia kritikoa existitzen al da egungo gizartean?

 Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]


2024-10-31 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (I)

Terminoaren jatorria XIX. mendearen hasieran kokatzen da. Garai hartan, liberal ingelesen asmo inperialistek errusiarrekin talka egin zuten, Errusia Asian zabaltzen ari baitzen eta Ingalaterraren kolonizazio nahiak oztopatzen. Beren interesak babesteko, Ingalaterrak errusiarren... [+]


Aurrekontu akordioa sinatu dute Nafarroako Gobernuak eta EH Bilduk

Hitzarmenak 1.035 euroko gutxieneko errenta bermatuko du eta euskara, osasuna eta etxebizitza izanen ditu konpromiso estrategiko nagusi. Hamargarren urtez jarraian, UPNk ez du batere eraginik izanen aurrekontuetan, urteroko legerik garrantzitsuenean.


2024-10-31 | ARGIA
12 urtez azpikoentzat garraio publikoa doakoa izango da EAEn

Garraio publikoa dohainik erabili ahal izango dute 12 urtetik beherako EAEko haurrek. Administrazio gehienek babestu dute neurria, eta datorren urteko urtarriletik aurrera sartuko da indarrean.


Donostiako turistifikazioa agerian uzteko bost datu

Turistifikazioaren Aurkako Urria manifestazio jendetsu batekin borobildu zuen igandean desazkunde turistikoaren aldeko Bizilagunekin plataformak, baina turistifikazioaren inguruko eztabaidak bizirik jarraitzen du hirian. Hain zuzen ere, Donostiako azken urteko turismoaren... [+]


2024-10-31 | Leire Ibar
Mezu ultrakatolikoekin sabotatu dute LKN artistaren erakusketa Iruñean

Iruñeko kaleetan ikusgai dago LKN artista nafarraren Otoi nire alde erakusketa. Esprai beltzarekin eraso egin diote hainbat irudiri.


Euskara eta sexu-genero disidentziak uztartzeko zertzeladak

‘Xoka. Jite disidenteak’ jardunaldiak antolatu ditu Ehgam Nafarroak. Hiru saio eginen dituzte Iruñeko Laban: azaroaren 5ean, 13an eta 19an.


2024-10-30 | Julene Flamarique
Bizkaiko Arte Grafikoetako grebak ekoizpena geldiarazi du erreferentziazko enpresetan

Cebek patronalak blokeoa baztertzeko exijitu dute grebalariek, baita eros-ahalmena eta lan-baldintza duinak bermatzen dituen lan-hitzarmena ere, azkenekoa 2009-2011 . urtetakoa baita. Urriaren 30eko greba egunean Ertzaintzak langile bat “inolako justifikaziorik gabe”... [+]


Eguneraketa berriak daude