Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

4x4 gutxiago arnasa hobe hartzeko

4x4 ibilgailuen inguruan eztabaida sutsua hasi berri da. Londresko alkate Ken Livingstone-ek ibilgailu hauek hirian erabiltzea kritikatu berri du eta Parisko Kontseiluak mugatu egin du hiri barnean 4x4ak erabiltzea.
Berdeek piztu dute alarma, oinezkoentzat eta motorzaleentzat gerta daitezkeen kalteak azpimarratuz, eta hainbat lekutan poluzio-gailurrak gertatzen direnean 4x4ak debekatzeko asmoa dute. Frantziako ingurumenerako agentziak eginiko azken txostenean adierazi du, 4x4ak direla CO2 gehien isurtzen duten ibilgailuak. Berlinak kilometroko 146 gramo CO2 isurtzen du, monospacek 201, minibusek 217 eta 4x4ak 232. Gainera, hirietan, gainerako ibilgailuek baino %48 gehiago kontsumitzen dute.


7 milioi digitu baino gehiagoko zenbaki lehena

Zenbaki lehenak dira, bere buruarekin edo batarekin bakarrik zatituz emaitza zehatza, hau da, hamartarrik gabekoa, ematen dutenak. Matematikarientzat oso zenbaki bereziak dira, besteak beste, jokoen munduan erabiltzen direlako. Orain gutxi zenbaki lehen luzeena topatu dute Seattle-ko matematikari batzuek GIMPS deituriko erakundearen softwarea erabiliz: 7 milioi digitu baino gehiago ditu. Matematikarien buru Josh Findley da eta kalkuluetarako hainbat ordenadore erabili zituen, sarean konektatuta. Aurkitutako zenbakia Mersenne motakoa da eta orain arte mota horretako 40 zenbaki baino ez ziren ezagutzen. Zenbaki lehen hau honelaxe kalkulatzen da: 2 ber 24.036.583 ken 1, eta 7.235.733 digitu ditu, aurreko marka zuenarekin alderatuz, milioi bat digitu gehiago. Mersenne XVII.mendeko monje baten izena da, honek ikertu baitzituen zenbaki lehen berezienak eta baita formula bat aurkitu ere. Mersenne motakoak dira zenbaki lehen handienak. Epe motzera, GIMPS-ek 10 milioi digituko zenbaki lehena lortzeko asmoa du, horrela fundazio estatubatuar batek iragarritako 100.000 dolarreko saria irabazteko.


Mystérieuse maladie bovine en Grande-Bretagne

Britainia Handiko gobernua presaka aztertzen ari da hil berri den behi bati hartutako laginak. Antza, garunaren materia zurian gertatutako infekzio batek sortutako paralisi progresibo baten ondorioz hil da, baina oraindik ez dira gai diagnostiko zehatz bat egiteko. Poliomilitis bobinoa, botulismoa, entzefalopatia eta Niloko birusa baztertuta geratu dira jada, baina "behi ero"en sindromeak oraindik dirau, ez baita ahaztu behar bertan hasi zela aipatu gaitz hau. Oraingoz beldur dira gaixotasun berri baten aurrean ote dauden, eta hori argitu artean gobernuak zein albaitariek gardentasun politika zabaltzea erabaki dute.


Azkenak
2025-03-19 | ARGIA
“Proiektu honi ez!” Arratzua-Ubarrundiako plataformaren adierazpena

Arratzua-Ubarrundiako "Proiektu honi ez!" plataformak adierazpen hau kaleratu du, udalerri horretako EH Bilduko hiru zinegotziek dimisioa aurkeztu berritan.


2025-03-19 | ARGIA
Dimititu egin duten Arratzua-Ubarrundiako EH Bilduko zinegotziek herritarrei zuzendutako agurra

Arratzua-Ubarrundia (Araba) herriko EH Bilduko hiru zinegotziek dimisioa eman dute Solariaren zentral fotovoltaikoagatik. Hau da hiru zinegotziek, Txetxu Zengotitabengoak, Laura Sanchok eta Javier Ruiz de Arkautek, herritarrei zuzendu dieten agur mezua.


2025-03-19 | Bertsozale.eus
Maiatzean jokatuko da Udabarria Bertsotan

Maiatzaren 8an hasiko da Bizkaiko Bertsolari Txapelketako sailkapen fasea. Zortzi saio bikoitz jokatuko dira maiatzeko eguenetan. Sarrerak eskuragai daude bertsosarrerak.eus atarian.


Hwei-Ru Tsou. Brigadista txinatarrak xede
“Batera gogoratzen ditugu Gaza eta Gernika!”

Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]


Eguzki beltza

Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]


Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria “berdea”

Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]


Benetako ninjek ez dute misteriorik

Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]


2025-03-19 | Jesús Rodríguez
Infiltratuak, legez kanpo

2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]


Biharamuna

Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]


2025-03-19 | Maialen Arteaga
Pavloven txakurra eta kanpaia

Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]


Maite Errarte:
“Etorkizuneko etnografoek sakelekoen bilakaera aztertuko dute akaso”

Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]


Elkarri begira ez, elkarlanean

Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]


ANALISIA
EH ez da salgai, legedia ere ez

Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da, eta politikoa eta sentimentala juntaturik, hemizikloan Arbonako okupazioa,... [+]


Eguneraketa berriak daude