Gasteiztik N-622 hartuko dugu. Ondoren, Izarratik Orduñarako bidean desbideratuko gara (A-2521 errepidea ). 5 km ondoren, Goiurira iritsiko gara. Eskuinetara joko dugu, Santiago ermitaraino zuzenean. Bertatik abiatuko gara.

Madril eta Bilbo lotzen dituen trenbidea izango dugu bidelagun. Pistan metro gutxi batzuk egin ondoren, eskuinetara ate birakari bat ikusiko dugu. Trenbidea zeharkatzeko pasabidea da. Bi aldeetara ondo begiratu eta aurrera. Izan ere, berehala ohartuko gara trenaren etengabeko joan etorriaz.

Bat-batean, mirari bat bailitzan, izugarrizko ur emariarekin egingo dugu topo. Baina kontuz, alboan amildegia du, eta ur-jauziaren ondoan, hildako baten oroimenez jarritako gurutzea. Ez da tontakeriak egiteko lekua. Oso ederra baina argi ibiltzekoa da. Euria edo elurra eginez gero, hobe txangoa beste egun baterako uztea. Irrist egiteak ondorio latzak ekar ditzake. Arroilaren bazter batetik jarraituko dugu. Ardiak atera ez daitezen hesitua dagoenez, ataka bat igaro beharko dugu lehenik. Hasieran bidea nahiko estua da. Alde batera ardiak ari dira bazkatzen, eta ezin dugu askorik inguratu, azkar erantzuten baitute artzainek beren lehoi orroarekin. Eta beste aldera, malkarra dago. Bide bazterrean, San Jose loreak Udaberriaren hasiera aldarrikatzen digute.

Zertxobait urrutiratuz, errazago ikusten da ur-jauzia bere osotasunean. Udara parterako agortu egiten da, ez da hain ikusgarria. Gainaldean, Renfe-ko zubia dugu bistan. Horrek bertan jarraitzen du, urtaroa joan urtaroa etorri. Arroilaren beste aldean, behatoki bat ikus dezakegu. Behatokira joateko, Goiurira iritsi baino lehen, eskuinetara hartu behar dugu. Errepidean seinalatua dago.

Jadanik, erkameztian gaude. Erkametza, haritzaren familiakoa, hostoaren tamaina eta itxurarengatik bereiziko dugu. Haritz arruntarenak baino hosto txikiagoak dira eta ertzak zerratuak dituzte, lobulatuak baino gehiago. Sutarako eta ikazkintzan erabili izan dira. Lanbide hauek gutxitzearekin batera, erkameztiak birsortzen ari dira Euskal Herrian.

Mendi hegalean, hala nola, haritzak daude erdi zintzilik. Berehala, eskuinetara beherantz doan bide zidorra ikusiko dugu. Bide honek arroilaren beheko alderaino jaisten gaitu. Ez dago sobran errepikatzea, lurra bustita badago, ez dela komeni jaistea. Egun eguzkitsua bada, arroila barru barrutik ikusteko aukera paregabea izango dugu. Beheranzko bidea aukeratuz gero, bidexka laster bukatzen da. Handik aurrera, zuzen jo beheraino. Bidean, non nahi topatuko ditugu ardi hondakinak, ile eta hezur usaintsuak.

Behin behean egonik, ubidea jarraitzea besterik ez dugu. Landaretza izugarria da bertan. Astigarrak hosto estreinatu berriekin, sahatsak, zumarrak, haltzak eta urritzak. Ur zale amorratuak diren espezieak, denak. Ibai bazterreko landaretza mesedegarri da errekako ekosistemarentzat. Itzala eskaintzen diete bertako bizidunei, eguzkitik babesteko. Uretan, berriz, azeri buztanak aurkitu ditugu. Batzuk irekiak, besteak itxiak, dinosauruen garaiko iratzeak ditugu. Landaretza hau guztia saihestuz, errekan barrena aurrera jo behar da, ur jauziaren beheko mailara iritsi nahi bada. Ez da bide zaila baina bai zertxobait deserosoa. Baina erabakia hartuz gero, damurik ez duena. Izugarrizko haitzak ikusteko parada izango baitugu. Hori eginda, buelta berriz ere errekan behera, lehenik aldapan gora ondoren.

Arroilara ez jaistea erabaki badugu, pagadi dotore batean sartuko gara. Enbor hiletan, onddo koloretsuak harrapatu ditugu ustelketa prozesua martxan jartzen.
Baso nahiko itxia da. Larra gaindituz joan beharko dugu. Hesiaren eskuinetik jarraituko dugu beti ere. Halako batean, berriz ere trenbide albotik doan bide batetara iritsiko gara. Urrunean, trenbidea zeharkatzen duen zubia ikusiko dugu. Hura pasa eta aldapa txiki bat igo ondoren, pista nagusian behera joko dugu. Konturatzerako ermitan egongo gara. Nahi izanez gero, ermitaren atze aldean iturri ederra daukagu. Alboan, nekazal gune askotan bezala, hilerria. Larre zabalei begira, agurtuko dugu Arabako paisaia paregabe hau.