Mirentxu Lako: «HZk “Zazpiak bat” gauzatuko du»

  • Mirentxu Lakok HZko ordezkari nagusi izateko abiatu zuen lana Iparraldean eta ustekabean Euskal Herri osora zabalduta ikusi du bere burua. HZk, ilegalizazioaren gorabeherak gorabehera, betiko martxari eusten diola azpimarratu digu Lakok. Hauteskundeen atarian, HZren apustuaren berri eman digu.
Europan zer gai lantzea duzue helburu?
Lau helburu ditugu. Bata, ekainean sinatuko den Europako konstituzio berrian zuzenketak egitea. Izan ere, konstituzio berriak dio estatuek bakarrik osatuko dutela Europa. Lehen aldiz paperean emana da argi eta garbi, hitzetan jarrita, estaturik gabeko nazioei ez zaiela utziko lekurik gehiago, ez direla existitzen, nolabait. Puntu hori zuzendu behar da, estaturik gabeko nazioek ere toki bat hartu behar dute, harremanetan sartu Europako beste eragile guztiek bezala. Horretarako, autodeterminazio eskubidea aldarrikatu behar da, errespetatua eta aplikatua izan dadin. Bigarren arloa soziala da. Eguneroko bizitza hobetzeko programa garatzea, alegia, bai sozialki, bai ingurumenaren aldetik. Euskal hiritar eta Europako hiritar guztiei bermatu behar zaizkie eskubide sozialak. Hirugarren helburua nazioartean kokatzen dugu. Europan badira beste populu batzuk, hori da hain zuzen interesgarria, eta nazioartean elkartruke bat bada. Baina eraikitzen ari diren Europa ez da populuen arteko elkartasunean oinarritzen, eta guk beste Europa eredu bat defendatu nahi dugu. Ez dugu Europa baztertzailerik nahi, zentzu guztietan. Ez dadila hizkuntza ofizialetara mugatu eta denen aniztasuna kontuan har dezala nahi dugu. Laugarren helburua Europa demokratikoa defendatzea da. Nola ez defendatu, ilegalizazioaren aitzinean! Ilegalizazioarekin kontraesanean dira bete-betean Europako estatuak. Herritarren Zerrenda legala da Europan eta Euskal Herrian »Iparraldean legala baita», Espainia da ilegalizatu duena. Eta bi estatuetan Herritarren Zerrendak proiektu bera adierazten du, beraz, horrek erran nahi du Espainian badela defizit demokratiko nabarmena.

Zein alderdi ditu lagun HZk?
Iparraldean Akitania eskualdean aurkezten gara eta eremu horretan harremanak lantzen ari gara, bereziki okzitandarrekin eta beste mugimendu alternatibo batzuekin. Beraienarekin batera, auzoz auzo eta etxez etxe bana dezakete gure boz-papera. Horrelako ekimenak abiatu ditugu honezkero.

Frantziako eta Espainiako estatuetan jasoko dituzuen bozak nola zenbatuko dira?
Iparraldeko hiru probintzietan bozak egoera normalizatu batean kontatuko dira. Hegoaldeko lau probintzietan nola kontatuko duten, herriko etxeen jarreraren arabera ere izango da. Komunikabideekin ere gauza bera gertatzen da. Euskal Telebistaren esku dago kontuan hartzea jendeak bozkatzen duena edo emaitzak ez aurkeztea, ehun milaka jendek bozkatu ez balute bezala. Guk webgune bat dugu martxan »www.herritarren-zerrenda.org» eta herritarrek bertan izango dituzte eskura gure oinarriak eta boz-paper legalak.
Sarri erraten da gure botoa sinbolikoa dela, eta ez da horrela. Sinbolismo hutsagatik ez ginateke aurkeztuko. Europari zazpiek bat egindako herri librea oihukatzea helburu zehatza da. Gainera, aukera paregabea da, denok elkarrekin egun berean bozkatuko dugulako. Ez da sinbolikoa, ezta utopikoa ere. Ikusi besterik ez dago nola sortu ziren Ikastolak hemen orain hogei urte: bost haurrekin ireki ziren lehen ikastolak, ezagupenik gabe, arrunt utopikoa irudi zuen. Arlo sindikalean ere gauzak planteatzen hasi dira, eta uste dut arlo elektoralean hau dela hastapeneko bidea. Alegia, zazpiek bat eginda funtzionatzeko eragitea. Horrek bere fruituak ekarriko ditu ondoko urteetan. Baina abertzale fronte osoak funtzionatu eta agertu behar du Europan horrela. Nire ustez, hori da aterabidea.

Zenbat boto dituzue helburu?
Kontu handiz ibili behar da aitzin iritziekin. Nahiago dugu zuhur jokatu eta gai hori biharamunean aztertu, denok elkarrekin. Baina jadanik Iparraldean 1.000 herritarrek, arlo eta sentsibilitate politiko desberdinetakoek, bere sostengua erakutsi digute, gure zerrendak "Zazpiak bat" gauzatzen duelakoan.

Ikuspegi nazionalaren bidean
«Nahiz eta Herritarren Zerrendak bi legedi errespetatu dituen hastapenetik, bi bozka zerrenda aurkeztuz, bakarra da edukian. Funtzionamendua edo dinamizazio sistema ere lehengoa da, herrika eta probintziaka lan egiten dugu, baina ikuspegi nazionalarekin".

Espainia zuzenbidezko estatu badaezpadakoa
Espainiako Auzitegi Gorenak, bigarren aldiz, debekatu du euskal herritar multzo batek aurkeztutako hautagai-zerrenda. Iazko maiatzaren udal eta foru hauteskundeetan AuBren zerrendak baliogabetu zituen arrazoi berberarengatik: Batasuna alderdi ilegalaren oinordekoa delako eta Batasuna ETAren sare dela frogatutzat jotzen duelako. Auzitegi Konstituzionalak bi kasuetan epai bakarrean berretsi ditu debekuak.
AuBko kideek beren zerrenden debekuaren aurkako helegitea Estrasburgoko auzitegira eraman zuten, baina beren alegazioa bertan behera geratu zen. Oraingoan, HZko abokatuek debekuaren aurkako arrazoibideak oinarri sendo batean finkatu ahal izan dituzte. Izan ere, HZren botopapera Frantzian legezkoa izango da Europako Parlamentuan ordezkaritza izateko. Konparazio baterako, Irunen baliogabea izanen den botoa baliogarria izanen da Hendaiako hautesontzietan.
HZko abokatu Txema Azkuenagaren hitzetan, debeku hauen aurkako arrazoibideak aurkezterakoan defentsarako maniobra tarterik gabe geratu da. Defentsarako erabiltzen den arautegia ez dagokio munta honetako auzibide bati. Hau bezalako auziak bideratzeko eta ebazteko epeak ez dira arautuak. Alabaina, estatuko abokatuak 88 orrialdeko txosten bat aurkeztu zuen, fiskalak 13 eta HZko abokatuak 31. Espainiako poliziaren Inteligentzia Zentroaren Unitateak (UCI) HZ baliogabetzeko txostenek 8.000 orrialde inguru biltzen zutelarik. Teorian, txosten hauek guztiak bospasei ordutan aztertu eta ebatzi zituen epailetzak. Praktikan, bete ezinezkoa. Dirudienez, arrazoibide juridikoak idatzita zeuden alde bateko nahiz bestekoen argudioak ezagutu aurretik.
Txema Azkuenagaren aburuz, auziak duen jite politikoa baloratu gabe, begi-bistan dago HZ defendatu ahal izateko aukera juridikoak hutsaren hurrengoa direla. Espainiako Estatuko epailetzak erabiltzen dituen arauak euren hautamen edo apetaren araberakoak dira. Zuzenbidezko antolamentuari dagokionean, epailetza aterabiderik gabeko kale batean sartu bide da. Hala ere, antza denez, honek ez du kezkatzen gobernuan edo agintean dagoen estatuko klase politikoa.


Azkenak
EITBren Bilboko egoitza aurrean kontzentrazioa egingo dute, zuzendaritza postuak euskalduntzea exijitzeko

"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.


Lizarrako UPNk eskoletako bertsolaritza programa eten du

Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".


EAEko gazteen %88aren ustez buru osasuneko tratamenduak Osakidetzaren gain egon beharko lirateke

Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]


AEBak eta Errusia batzartuko dira gaur Saudi Arabian, Europak albotik behatzen duen bitartean

Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Lau urteko espetxe zigorra ezarri diote Irungo irakasle bati, Txingudi Ikastolan ikasle bati sexu abusua egiteagatik

Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.


Kripto-txanponekin eginiko iruzur batek krisi betean murgildu du Milei

$LIBRA izeneko kripto-txanponean inbertitzeko deia egin zuen Argentinako presidenteak sare sozialetan. Une batean 4.500 milioi euroko balioa izatera iritsi zen arren, ordu gutxiren ostean behea jo zuen kripto-txanponak eta galera asko eragin zizkien bezeroei. 100 salaketa baino... [+]


2025-02-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gorabehera ekonomikoak otorduraino heltzen direnean: arrozaren krisia

Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]


Martxoak 3a “askatasunez” oroitzeko aldarria egin dute

ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]


2025-02-18 | Mara Altuna Díaz
Scott Zuñiga, Estatu Batuetako tiktoker euskaltzalea:
“Euskara ikasteko nire superboterea da etengabe hitz egitea, lotsa alde batera utzita”

44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]


HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]


Sabotaje algoritmikoaren alde

«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version

«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea

Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Ekainaren 1 era atzeratu dute Iparraldetik zirkulatzeko ingurugiro agiriaren derrigortasuna

Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.


Eguneraketa berriak daude