Makina bat kontu



Sumendia Hego Poloan

Orain arte ezezaguna zen sumendia aurkitu dute itsas hondoan, Hego Poloko itsasoan lanean aritu diren ikerlariek. Aurkikuntza hori baieztatzeko, eremu hartako argazkiak atera eta laginak hartu zituzten.
Lanak Laurence M. Gould itsasontzian burutu dira eta AEBetako eta Kanadako ikerlariek parte hartu dute. Aurkikuntza ausazkoa izan zen, orain urte batzuk Larsen B deituriko izotz-plaka zergatik erori zen aztertzen ari baitziren.
Esku artean ditugun datuen arabera, sumendiak 700 metroko altuera du »itsas hondoko erreferentzia hartuz», eta itsas maila baino 275 metro beherago dago. Sumendiaren konoak 1,5 kilometro kubiko harkaitz dituela kalkulatzen da. Sumendiaren lehenengo arrastoak hainbat itsas marineli esker lortu ziren, haiek itsasoko urak zuen kolore arraroa hainbatetan aipatu baitzuten. Dena den, 2002ko urtarrilean sonarraren bidez irudikatutako mapetan, glaziarren joan-etorria oztopatzen ez zuen egitura zentrukide eta simetriko baten berri eman zen. Hortaz, geologia egitura berri baten aurrean gaudela uste da.
2004ko apirilean zientzialariek bideokamerak, tenperatura-zundak eta harkaitzak ateratzeko sistemak erabiliz, sumendiaren gainazala hainbat espeziek kolonizatu duela ikusi da. Hala ere, harkaitz beltza azaltzen den lekuetan espezierik ez dagoela ere ikusi da eta honen arabera laba ez oso aspaldi isurtzen zela frogatu ahal izan da.
Harkaitzak dragatzeko sistemen bidez harkaitz basaltikoak hartu dira eta tenperatura zunden bidez puntu bero asko detektatu izan da.


Energia berriztagarrien hazkunde motela

Joan den astean 100 bat estatu elkartu ziren Bonn-en energia berriztagarrien produkzioa sustatzeko. Eguzki energia, haize energia, biomasa, geotermikoa eta beste iturri garbietan oinarritutako energia 2001. urtean herrialde aurreratuetan kontsumitutakoaren %5'5 baino ez da izan.
Datu hau Energiaren Nazioarteko Agentziak (ENA) eman du eta kezkagarriagoa dena ere bai, hots, energia berriztagarrien kontsumoa 1970. urtean % 4,6 zen bitartean, 2001ean %5,5 baino ez da izan. Beraz, oso gutxi hazi da aipatu urte-tartean eta horren errua estatuek egindako inbertsioei egotzi diete: 1987tik. gaurdaino estatuek ikerketa-gaietan inbertitutakoaren % 7,7 baino ez da izan energia berriztagarriei dagokiena. Emandako datuak ez dira homogeneoak estatu guztietan. Adibidez, Alemania da, alde handiz, energia berriztagarrien arloan aurreratuen dagoena eta gainerako herrialde aurreratuak batezbestekotik behera daudenez, Bonn-en aurkeztutako gogo onak estatuen borondatepean geratu dira.


Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Frantziak hizkuntza gutxituen aurka darabilen “linguizidioa” salatu dute

Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]


2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langile batzuk soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


Gabonetan sortzen den kutsaduraren %57 oparien ondorioz da

Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO² isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren... [+]


Ernaik dio bere kontrako operazioa egon izana frogatzen dutela Jaurlaritzaren aurka aurkeztutako helegiteen lehen ebazpenek

Gasteizko Auzitegiko laugarren aretoak ebatzi du Gasteizko isunak bertan behera uztea, eta Bilboko isun batzuk 2.500 eurotik 1.800era murriztea, "gehiegikeria" egon zela argudiatuta. Ernairen arabera, Segurtasun Sailak "arbitrariotasunez" eta... [+]


2024-12-19 | Leire Ibar
Garraio publikoa garestitzearen aurka mobilizatu dira Bilbon

Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]


Idazkaritzak eta kontuhartzailetzak: joko arauak partidaren amaieran aldatzeaz

Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]


Torturaren biktimak existitzen dira. Eta egileak?

Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.

Nazioarteko... [+]


Ainubean

Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]


Elon Musk gaiXtoa eta egiaren zaintzaileak

Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]


Mazango auzia
20 urteko kartzela zigorra Dominique Pelicot senar ohiari eta fiskalak eskaturikoa baino zigor apalagoak beste 50 bortxatzaileei

Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]


2024-12-19 | iametza
Iametzak programatzailea behar du

ARGIAren taldeko kide den Iametza teknologia berriak erabiltzen dituen komunikazio enpresa da.


Hezkuntzako ratioak jaisteko eskaera Nafarroako Legebiltzarrera eramango dute gurasoen plataformek

Sortzen eta Ratioak Jaitsi 0-18 elkarteek Legegintzako Herri Ekimen bitartez egin dute eskakizuna eta alderdi guztiek agerraldia onartu dute. Europar Batasunak Foru Gobernuari ratioak murrizteko egindako gomendioan du oinarria nafar gurasoen aldarrikapenak.


Gasteizko SDA Factoryk ere lantegia itxi eta 55 lagun kaleratuko ditu

B&B Trends lantegiaren jabeak iragarri du hartzekodunen konkurtsoan jarri duela lantegia, "ondare desegonkortasuna" argudiatuta.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Eguneraketa berriak daude