Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko azaroaren 25ean
Dora Salazar: «Neurri batean, erlijioaren ordezko da kultura»
- Eskulturgile ezaguna da Dora Salazar (Altsasu, 1963). Haatik, margolari ere bada. Eskulturan aritu, forma artistiko landuak iritsi eta, orduan, margoak hartu eta pintura egingo duela erabakitzen du, bere buruari bertan goxo egin dezan galarazi eta molde berrietara behartzen du. Artea, istorioak kontatzeko bidea duela dio. Idazlea baino areago.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Honantz nentorrela entzun dut milioika euro ordaindu dituztela New Yorken, enkante batean, Picassoren lan baten truke. Donostiara iritsi, tabernara sartu, eta argazki erakusketa bat. Zarauzko hondartzan pasieran eta eskulturak. Artea dago nonahi.
Zer deritzozu Picassoren lanaren kontu horri. Albistegia ireki du. Arteari buruzko berria, nolanahi ere, albistegiaren lehenengo ilaran.
Milioika euro pagatu dituzte Picasso batà
Hainbeste jende doa, benetan, museoetara?
Lan bat artelan izan dadin museo barnean hertsi beharra ere! Inguruan dugun eraikin XX. mende hasierakoari begiratu ere ez diogu egiten eta! Edo XIX. mende amaierako lantegiko hormarià
Irakasgai bihurtzen denean, berriz, neurriz gain mugaturik dago: Artearen historia da, gehienbat.
Eguneroko bizitzan ukitzen dugun "artea" ez aipatzea larria da gero: moda, museo berrien diseinua, autoen itxuraà Gaia horretaraino mugatzeak ez dakarke onikà
Zergatik egiten diogu uko inguruari begiratzeari, ondoko eraikinak aztertzearià
Inguratzen gaituzten zenbait eraikin, aldiz, espazioz eta lekuz kanpo daudela dirudi. Gizartetik kanpo baleude bezala.
Zertaraino da zilegi Guggenheim Museoa izatea Bilbon, eta eite bereko eraikina, bikia, Los Angelesen. Eraikin berdintsuak dira eta gizarteak arrunt desberdinak.
Irakurri izan dut ez zarela "artea arte egite aldera" egiteko zale.
"Artea arte egite aldera" gabe, istorioak kontatzea omen duzu helburu.
Borgesek zioen jendea ez dela inoiz aspertuko istorio entzutenà
Zenbateraino ulertzen dugu ikusleok artistak kontatu nahi dizkigun istorio horiek?
Zure lanetan, bestalde, behin eta berriro ageri da gorputza, artearen historian behin eta berriro agertzen da bainaà
Feminismoaren ikuspegitik lantzen omen duzu gorputza. Horrela da?
Iturri berritzaile horietatik edan duzu, beraz?
Literaturan askotan aipatzen da konpromiso kontua. Artearen munduan ba al da horrelakorik?
Konpromisoa ekarri dut hizpide, Elkarri bake-mugimenduaren galeriak zure lanetako bat duelako salgaià
Arteaà Baina zer da artea? Hain da kontzeptu zabala! Nik uste arteaz hitz egitea ezertaz ere ez hitz egitea dela. Esateko modua da, jakina: eskultura, pintura, moda, poesia, zaharberritzea. Dena da arte. Hargatik diot kontzeptu zabala dela. Biblioteka ere bada hitz hori. Dena sartzen da bertan, espazio eta denboraren arabera.
Zer deritzozu Picassoren lanaren kontu horri. Albistegia ireki du. Arteari buruzko berria, nolanahi ere, albistegiaren lehenengo ilaran.
Beste kontu bat kontatuko nizuke nik. Aurreko batean kalean entzundakoa. Bi emakumezko hizketan, batak besteari: "Eguraldiarekin hasi dira albisteak ematen!". Esan nahi dut, kasu handirik ez egiteko albistegiari zerk ematen dion hasiera.
Milioika euro pagatu dituzte Picasso batà
Espektakulua da, ez besterik. Arteaz hitz egin eta horixe da aipagai: espektakulua. Zenbat jendek bisitatu duen halako museoa, zenbatean saldu den halakoren margolanaà
Hainbeste jende doa, benetan, museoetara?
Bai, uste dut baietz. Albistegiek hori diote, behintzat. Horra albistegiak berriro! Hainbeste lagunek ikusi duela halako eta halako erakusketa diote. Bai, baietz esango nuke, jendeak ikasia duela museoetarako bidea. Bestalde, egia ere bada museo-fenomenoa bizi dugula. Zein den ere hiria, museoa behar zer edo zer izango bada! Turismoa egiteko bidea da. Dela Guggenheim, Artium, Baluarteà Hiriaren erakusleiho dira, eta niri ez zait gaizki iruditzen, mundu horren barruan nago-eta. Ongi iruditzen zait eskaintza izatea, baina gehiago ere nahiko nuke, jakina: erakusgaiak maila oneko izatea, alegia.
Lan bat artelan izan dadin museo barnean hertsi beharra ere! Inguruan dugun eraikin XX. mende hasierakoari begiratu ere ez diogu egiten eta! Edo XIX. mende amaierako lantegiko hormarià
Ados. Halako lan bat artelan dela esaten digute, eta guk sinetsi. Artea, hasieran, jainkozko zerbait zen ia-ia. Jeinutasuna dario hitz horri. Nik neuk ez nuen uste artea egingo nuenik. Hasi nintzenean, zenbait lan egin asmo nuen, objektu artistiko izango ziren ala ez batere pentsatu gabe. Neure begirada eskaini nahi nuen, gauzak ikusteko dudan moldea. Horregatik jotzen dut eskulturatik pinturara, eta alderantziz. Erabat eskulturgintzan jarduten dudanean itsutu egiten naiz. Pinturara jotzen dudanean, bestelako arriskuak hartzen ditut, bestelakoa da egoera, erreakzionatu egin behar izaten dut, aurrera egin behar. Artea "askatasun" hitza bezala da. Kiratsa dario "arte" hitzari. Nork bere esanahia ematen dio. Izan ere, kontzeptu zabala ez ezik, irekia da. Bizitza bera bezala. Hobe mugarik ez jartzea hitzari.
Irakasgai bihurtzen denean, berriz, neurriz gain mugaturik dago: Artearen historia da, gehienbat.
Mugak jartzeko modua da. Irakastekotan, hobe kontzeptua mugatzea. Eta ongi iruditzen zait. Hartaka, liburua hartu eta hariari segitzeko modua du irakasleak. Liburuak berak agintzen dio norabidea, zein artistari buruz jardun, eta zein bazterrera utzi. Horri dagokionez erraza da "arte" hitzak dakarren esanahia, bai: artearen historia.
Eguneroko bizitzan ukitzen dugun "artea" ez aipatzea larria da gero: moda, museo berrien diseinua, autoen itxuraà Gaia horretaraino mugatzeak ez dakarke onikà
Artearen historia diozu, baina literaturaren historia esan zenezakeen. Edo besteren bat. Historiak irakurketa bat du, gustatu edo ez. Berrikuspenak egiten dira, baina hari nagusiak iraun egingo du. Ontzat hartzen dira inoren ekarpenak, azterketa xeheagoak, arlokakoak ûemakumeen lanei dagozkienak, adibidezû, baina ezin jakin horiek historia nagusi horren atal izatera iritsiko diren. Espero dut baietz, baina ezin jakin. Denborak hartzen ditu erabaki horiek. Historia oso da injustua, murriztailea da-eta. Hari nagusia bai, baina Historia hori osatzen duten hamaika eragile aipatu ere ez dira egiten. Hori da kontua. Gaia trinkotu nahiak dakarren kaltea dugu hori. Eta ez dakit hori zuzentzeko modurik dagoen ere, bestelako azterketen berri emanez edo gaiari beste era batera helduz. Ez dakit, egia esan.
Zergatik egiten diogu uko inguruari begiratzeari, ondoko eraikinak aztertzearià
Nik uste jendeak uste baino kasu handiago egiten diola arkitekturari; begiratzen diola, ulertzen duela, alegia. Gustatu, ez gustatu, besterik da. Arkitektura bera ere borroka betean bizi da: tradizioa, modernitatea, berrikuntzakà
Inguratzen gaituzten zenbait eraikin, aldiz, espazioz eta lekuz kanpo daudela dirudi. Gizartetik kanpo baleude bezala.
Arkitekturak bere baitan hartu beharko luke gizartea. Arkitektura ez da inozentea. Eraikinak ongi pentsaturik daude, gehienetan: batzuk dira goxo eta gozo hartzen zaituzte barruan. Beste batzuk, hotz dira, eta bakarti. Eraikin horiek jendearen arteko harremanak ere zehazten dituzte.
Zertaraino da zilegi Guggenheim Museoa izatea Bilbon, eta eite bereko eraikina, bikia, Los Angelesen. Eraikin berdintsuak dira eta gizarteak arrunt desberdinak.
Corte Inglesa ere ez da bakarra munduan. Eta katedral gotikoak ere ez. Frank Gerhy-k Bilbon egin zuen eraikinak hainbat gauza on du, jakina. Esate baterako, ikusgarri da nola integratu duen ondoko zubia. Sinbiosi hori ez da baitezpadakoa. Niri gustatu egiten zait Gerhyk espektakulu egiteko duen joera hori. Hara, eskolak ematen ditut Bilboko Burtsan, eta arkitektua dut ikasleetarik bat, emakumezkoa. Zera esan izan dit: "Gerhy, batik bat, eszenografo da. Museo sarreran egin duen joko bisuala ezinezkoa da arkitekturan. Gezur bisuala esaten ari da". Aldeko bezainbat kontrako ditu Gerhyk, horregatixe hain zuzen, gezurra esaten duelako, gezur arkitektonikoa.
Irakurri izan dut ez zarela "artea arte egite aldera" egiteko zale.
Zehaztu egin beharko nuke. Arestian adierazi dizut ez zaidala artearen kontzeptu ezarri hori gustatzen; hain zuzen, arteaz ari eta murritz jokatzen dugulako. Eta nahiz eta onartu gauza guztien gainetik artelanaren alderdi estetikoak azpimarratzen dituzten mugimendu eta joerak, gizakia da egile, eta, ondorioz, alderdi soziopolitikoa beti ageriko da. Artea bizitzari loturik dago, gutxi-asko. 40 urte ditut eta giza-alderdia beti ageri da artelanean, baita horri uko egiten diola esaten duen artistaren lanean ere; horietan ere, bizitzatik hurreago edo urrutiago, baina dudarik gabe ageri dira bizitzaren zantzuak. Hori da nire ustea.
"Artea arte egite aldera" gabe, istorioak kontatzea omen duzu helburu.
Bai, ados. Polita ere bada. Zinematografikoa ere bada. Esaerak asko du zinematik eta literaturatik. Baina egia da. Nik neuk ere ez dakit seguru zergatik interesatzen zaizkidan zenbait gauza. Kanpotik begira jarri eta neure burua aztertzen saiatzen naiz: "zer dela eta dut interesa gai horretan?". Istorioa kontatzea baino, istorioak kontatzea esango nuke, pluralean, nork bere istorioa du eta. Hori arrunt aldatu da lanean hasi nintzenetik hona. Sasoi hartan zer edo zertan lanean ari nintzela konturatzen naiz, baina modu intuitiboan. Gaur egun, berriz, gogo betez ekiten diot lehen era intuitiboan egiten nuen lan harixe. Eskarmentua izan liteke, edo adina, batek daki. Nik istorio bat kontatzen dut, nirea, baina zuk zeuk ere zeure burua bertan ispilaturik ikusiko duzu, beharbada. Zure istorioaren isla gerta liteke. Publizitatea bezala. Nork bere mailan ikusten du bere burua bertan ispilaturik. Hori da, ispiluak dira nire lanak.
Borgesek zioen jendea ez dela inoiz aspertuko istorio entzutenà
Polita. Ongi dago jendea ez aspertzea ere.
Zenbateraino ulertzen dugu ikusleok artistak kontatu nahi dizkigun istorio horiek?
Eskola ematen ari naizela, abangoardien gainean jarduten dut. Garai batean aldaketa handiak gertatu ziren denbora gutxian: inpresionismoa, espresionismoa, kubismoaà Arteak gero eta "errealago" izan nahi duela ematen du, baina, aldi berean, ikuslearengandik gero eta urrutiago dago. Hobeto ulertzen dugu Berpizkundea, edo Barrokoa, irudiak figuratiboago direlako eta errazago ikusten ditugulako, nahiz eta ezkutuko mezua, subliminala, ez ulertu. Baina itxurak askoz ere ulergarriago dira, dudarik gabe, eta ikusleak horien baitako mezua maila batean baino ez du ulertzen. Alegia, informazioa behar da artea ulertzeko. Literaturan eta beste diziplina askotan bezala gertatzen da: zure ezagutza-mailaren arabera informazio gehiago ala gutxiago zeureganatuko duzu. Kodeak balio du, eta kode horren arabera jasotzen duzu mezua. Edo ez duzu jasotzen, alegia. Figurazioa errazago da, baina abstrakzioa ere ez da berria; honezkero, ohiturik behar genuen. Abstrakzioak bere mezua dakar, horretan hasi zirenean ez ziren konturatzen, baina gaur egun inork ez du zalantzarik horretan. Amerikako espresionismoak berak, ideologia jakin bat du, sistema baten babesa duà abstrakzioak ez du inozentziarik. Dena dela, ez dago beti eskularruak jantzita ibiltzerik. Leihoak ireki, mundu horretan sartu eta aurrera, zikinduko zaren beldurrik gabe ibili. Horixe egin behar da.
Zure lanetan, bestalde, behin eta berriro ageri da gorputza, artearen historian behin eta berriro agertzen da bainaà
Gorputza eta espazioa, horiek dira artearen gai nagusiak, labur zurrean esanda. Eskultura gorputzetik oso hurre dago, gainera, eta ni neu materialista samarra naiz horretan. Formak eta itxurak interesatzen zaizkit.
Feminismoaren ikuspegitik lantzen omen duzu gorputza. Horrela da?
Jakina, neure ikuspegitik. Nik neure istorioak kontatzen ditudanez, neure ikuspegiak baliatu behar, nahitaez. Bada esaldi bat: "pertsonala ere, politikoa da". Mundu honetan ez dago orban gabekorik. Lan bat egin eta erakusgai jartzen duzunetik gauza politikoa egiten ari zara, edo soziopolitikoa, nahi baduzu. Feminismoa dela eta, egia da Erdi Aroan mojek sarbidea errazago zutena artearen munduan. Tintorettoren alabaren bat ere artista izan zen. Adibide dira, asko ere ez, baina zer edo zer. Hortaz, 68ko Maiatzaz gero edo, emakumeak erabat sartu dira artearen munduan. Bestelako planteamenduak nagusitu dira maila guztietan, eta orobat arteari dagokionez. Harrezkero artea ez da denborarik gabea izango, orokorra, zehazgabea; baizik eta erlijioa izango duena, sexua, koloreaà dena izango du. Emakumeek parte hartze handiagoa dute eta, bere baitarik mintzo dira, bere istorioak kontatzen dituzte. Feminismoa den? Bada, bai.
Iturri berritzaile horietatik edan duzu, beraz?
Niri artearen munduan lan egitea interesatzen zait, istorio ezberdin bat kontatzea, neurea. Bestelako uste orokor batzuetatik hurre egon ala ez, bigarren mailako da niretzat. Ni, neure baitatik abiatzen naiz. Feminismoa esan dugu, baina post-feminismoaz hitz egiten hasita daude. Emakumearen gorputza ageri da nire zenbait lanetan, baina ez da izan helburu hori jarri dudalako, poliki-poliki hazten jardun den asmoa baizik. Espektakuluaren ikuspegitik landu dut gorputza, mugimenduarenetik, eta alderdi pertsonaletik. Bestalde, artearen historian emakumearen irudiak izan duen bilakaera ere kontuan izan dut. Finean, artearen historian oso irudi arketipiko direnak baliatu ditut nire lanetan. Meninak, Madonna... Baina, nonbait, jendeak ez du besterik ikusten. Zenbait elkarrizketatan ez didate horixe besterik esan: "Emakumearen gorputza lantzen ari zara etaà". Tira, horretan jardun dut aldi batez, lehenago beste hamaika lan egina naiz, eta, oraintxe ere, beste zer edo zertan ari naiz, egon lasai. Baina "emakumearen gorputza" gora eta behera. Ezagutzen dudan hartaz hitz egin beharko dut ba, akabo bestela!
Literaturan askotan aipatzen da konpromiso kontua. Artearen munduan ba al da horrelakorik?
Gizarteak erreka jo du arlo askotan eta arte eta kulturara jo du askok, argi bila. Neurri batean, erlijioaren ordezko da kultura. Hainbat sinesteri uko egin eta gero, zenbaitek artearen baitan hartu du aterpe. Leku guztietara sartu da artea. Giroa pil-pilean dago eta, nahitaez, artistaren lanean ere ageri da ezinegona. Tentsioa. Tira, hori esanagatik, gero eta erosoago bizi da jendea, gero eta berekoiago. "Borroka egin bai, baina neure estatusa galdu gabe!", nahiz eta estatus hori zertan den jakin ez.
Konpromisoa ekarri dut hizpide, Elkarri bake-mugimenduaren galeriak zure lanetako bat duelako salgaià
Lehenengo, ez naiz Elkarrikoa. Borroka bat baino gehiagori laguntzen diot. Ez pentsa, uste baino berekoiagoa naiz. Elkarrik proposamen bat egin zidan, eta nik onartu. Batzuetan bide berrietan abiatzeko modua ditut proposamen horiek. Besteetan, jendearekin dudan harremanak agintzen du. Baina esan dizut, hamaikarekin kolaboratu dut, aterik itxi gabe. Jendeak, hala ere, "han" edo "hemen" jarri nahi zaitu. Eta gauzak ez dira horrela. Nik, hainbat helbururi laguntzen diot, baina ez dut honekin edo harekin guztiz bat egiten. Errazegi zikintzen dira urak. Berriz diot, ez naiz Elkarrikoa.
Lan etxean
"Etxean lan egiten dut. Batzuetan obsesioa ere bada. Lana eginda dagoenean, hantxe begien bistan eta harixe begiratu behar! Aldamenetik esaten didate: ‘Ez iezaiozu gehiago begiratu, utzi ezazu bakean, bere horretan ongi da!’. Orduan, atea itxi eta etxetik aldegin behar izaten dut. Zenbaitetan gertatzen da, hainbeste jira eta buelta, txapela jan eta jan, itsutu egiten zara, eta ezer konpontzen ez: obra eginda dago. Azkenean, zeure burua zigortu besterik ez duzu egiten".
Artistaren negarra
"Erakusketak egitea artistak dioen bezain nekeza da. Horretan ez dio gezurrik. Nik neuk ere zenbait aretotan egiten ditut erakusketak. Beste zenbait aretotan ere erakutsiko nituzke nire lanak, baina gaur-gaurkoz ezinezko zait. Beharbada, egunen batean. Edo, beharbada, inoiz ez. Iristen naizen lekuetara iristen naiz. Idazleak bezala: argitaratzeko lanak dituzte haiek, erakusteko gorabeherak, berriz, guk. Zenbait mekanismok erabakitzen du hori, besterik gabe".
Dora Salazar-Bernardo Atxaga
Dora Salazar eta Bernardo Atxaga elkarrekin lan eginak dira. Liburu bat izan zen emaitza: Recorrido. Donostiako paisaiak eskulturgile eta margolariak, testuak idazleak. "Gurekin lan egin zezan hots egin genion Bernardori. Gogoan dut artista batek Kafkaren Metamorfosia oinarri harturik egindako arte-liburua, irensten zaila. Bernardok gurekin egin zuen liburuari dagokionez, berriz, Arteko galeriako arduradunak zenbait saio egin zituen, eta liburua kaleratzea lortu. Donostiako paisaiak ziren, dena dela, eta askoz ere jende gehiagok begiratzen dio paisaiari »ingurukoari, batik bat», Kafkaren Metamorfosiari baino, adibidez. Dena dela, proposamen independentea izan zen, nork bere arlotik. Irudiak eginak nituen, Bernardok ikusi zituen, gustatu zitzaizkion, eta testua idatzi zuen".
Bertsoa
Doinua: Lagundurikan denoi
Etxean lan eginez,
hartaz girotua,
egon zintezke zure
obrari lotua.
Gero obrarengandik
ezin askatua,
nahiz "Bukatu duzu!" den
denen aholkua,
artelan bat noiz dago
guztiz bukatua?
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#3
Zigor Olabarria Oleaga
#6
Gorka Bereziartua
Azkenak
2024-11-25
Leire Ibar
Fronte Zabala nagusitu da Uruguain bost urteren ostean
95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.
2024-11-25
Ahotsa.info
Mikel Zabalza auzia argitzeko eskariarekin jarraituko du familiak
MULTIMEDIA - Albistea
2024-11-25
Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.
Gure gorputza gudu zelai bat da
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
2024-11-25
Zigor Olabarria Oleaga
“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
2024-11-25
ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera
Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]
2024-11-25
Amaia Diaz de Monasterioguren Osinaga
Udazkena agurtzen negua besarkatzeko
Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]
2024-11-25
Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”
Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]
2024-11-25
Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza
Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.
2024-11-25
Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
2024-11-24
Lurdes Fernandez Irisarri
Funtsezkoa jendea da
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
2024-11-23
Ioritz Gonzalez Lertxundi
Lanbroa
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Eguneraketa berriak daude