Makina bat kontu
Zuhaitzak etxekotzen
Ikerketa genetikoaren aurrerakadari esker, askoz ere modu kontrolatuagoan zaindu eta ustiatu ahal izango dira basoak, azkar baino lehen.
Richard Meilan, Purdue unibertsitateko fisiologia molekularreko irakasleak makalaren geneak azkar identifikatzeko metodoa landu du. Zuhaitz bateko gene bakoitzaren zeregina ezagutuz gero, posible da genetikoki aldatutako barietateak sortzea helburu espezifikoen arabera, hala nola, altzariak egiteko edo eraikuntzarako. Ezagutza genetikoaren beste funtzio bat izan daiteke intsektuen aurka gogorragoak izango diren zuhaitzak, edo loraketa atzeratzen zaienak, eta abar sortzea. Geneak identifikatzeko teknika klasikoetan landare mutante asko produzitu behar da eta beraz, prozesua luzea izaten da; zer esanik ez zuhaitzetan, hamarkadak edo mendeak beharko baitira. Meilan-en teknikaren arabera, ez da landare mutanterik produzitu beharrik eta geneak identifikatzen ditu beren jardueraren arabera. Horretarako GUS izeneko gene bat daraman ADN zati berezi bat »tranpa bektore deritzona» zuhaitzaren genomaren ausazko leku batean kokatzen da eta aktibatzen denean urdin bihurtzen da. Aktibazioa beti ondoko gene batek, zuhaitzeko gene batek alegia, eragiten du eta horrela beren eginkizuna ezagut daiteke. Meilan, orain, zuhaitzetako sustraiak hazten dituzten geneak topatu nahian dabil, batez ere, ezaugarri jakin batzuek dituzten zuhaitz mota zehatzak erraz landatzeko eta ustiatzeko. Sortu nahi diren zuhaitz mutanteen helburu nagusia, batez ere, beren egurra ustiatzea izango denez, ez da basa populazioa kutsatu nahi izango eta, horretarako, zuhaitz mutanteek ez loratzeko erakoak izan beharko dute.
Richard Meilan, Purdue unibertsitateko fisiologia molekularreko irakasleak makalaren geneak azkar identifikatzeko metodoa landu du. Zuhaitz bateko gene bakoitzaren zeregina ezagutuz gero, posible da genetikoki aldatutako barietateak sortzea helburu espezifikoen arabera, hala nola, altzariak egiteko edo eraikuntzarako. Ezagutza genetikoaren beste funtzio bat izan daiteke intsektuen aurka gogorragoak izango diren zuhaitzak, edo loraketa atzeratzen zaienak, eta abar sortzea. Geneak identifikatzeko teknika klasikoetan landare mutante asko produzitu behar da eta beraz, prozesua luzea izaten da; zer esanik ez zuhaitzetan, hamarkadak edo mendeak beharko baitira. Meilan-en teknikaren arabera, ez da landare mutanterik produzitu beharrik eta geneak identifikatzen ditu beren jardueraren arabera. Horretarako GUS izeneko gene bat daraman ADN zati berezi bat »tranpa bektore deritzona» zuhaitzaren genomaren ausazko leku batean kokatzen da eta aktibatzen denean urdin bihurtzen da. Aktibazioa beti ondoko gene batek, zuhaitzeko gene batek alegia, eragiten du eta horrela beren eginkizuna ezagut daiteke. Meilan, orain, zuhaitzetako sustraiak hazten dituzten geneak topatu nahian dabil, batez ere, ezaugarri jakin batzuek dituzten zuhaitz mota zehatzak erraz landatzeko eta ustiatzeko. Sortu nahi diren zuhaitz mutanteen helburu nagusia, batez ere, beren egurra ustiatzea izango denez, ez da basa populazioa kutsatu nahi izango eta, horretarako, zuhaitz mutanteek ez loratzeko erakoak izan beharko dute.
Arrantza, koralen arrisku
Munduko koral-arrezife onenak desagertzearen errudun ohiko arrantza teknikak omen dira hein handi batean, Newcastle, Tyne eta Oxford unibertsitateko hainbat zientzialarik egindako ikerketa baten arabera.
Koral-arrezifeak 100 estaturen uretan kokatzen dira eta 300.000 kilometro koadro baino gehiago dute.
Orain arte eskala handiko arrantzari zegokion arrezifeen arazoen erantzukizuna, baina badirudi arrantzale txikien erantzukizuna askoz ere handiagoa dela.
Zientzialariek bi urte igaro zituzten Fiji uharteetan eta bertako 13 irlatan burutu zituzten beren saiakerak. Irla horietako biztanleek intentsitate desberdineko arrantza egiten dute, beti ere, kainaberak edo lantzak erabiliz.
Nahiz eta arrantza gutxi egin, itsas izarren kopurua eta tamaina izugarri hazten zela ikusi zen, batez ere, etsairik ez zutelako; hauek arrantzaleen esku geratzen ziren eta jakina da itsas izarrek korala eraso eta kaltetzen dutela.
Arrantza handiagoa zen irletan itsas izarren etsaien kopurua bi heren jaitsi zen eta itsas izarren kopurua izugarri hazi. Ondorioz, koral kopurua heren bat jaitsi zen.
Beste irla batean itsas izarren hazkundea kontrolatzen ari zirela, koral osasuntsuak desagertzen hasi ziren bat-batean eta algen kopurua ia hirukoiztu egin zen.
Gaur egun arrezifeetan 4.000 arrain espezie eta 700 koral espeziez gain, milaka animalia eta landare bizi da, beraz, koralak desagertzeak katea osoan eragina izan dezake.
Koral-arrezifeak 100 estaturen uretan kokatzen dira eta 300.000 kilometro koadro baino gehiago dute.
Orain arte eskala handiko arrantzari zegokion arrezifeen arazoen erantzukizuna, baina badirudi arrantzale txikien erantzukizuna askoz ere handiagoa dela.
Zientzialariek bi urte igaro zituzten Fiji uharteetan eta bertako 13 irlatan burutu zituzten beren saiakerak. Irla horietako biztanleek intentsitate desberdineko arrantza egiten dute, beti ere, kainaberak edo lantzak erabiliz.
Nahiz eta arrantza gutxi egin, itsas izarren kopurua eta tamaina izugarri hazten zela ikusi zen, batez ere, etsairik ez zutelako; hauek arrantzaleen esku geratzen ziren eta jakina da itsas izarrek korala eraso eta kaltetzen dutela.
Arrantza handiagoa zen irletan itsas izarren etsaien kopurua bi heren jaitsi zen eta itsas izarren kopurua izugarri hazi. Ondorioz, koral kopurua heren bat jaitsi zen.
Beste irla batean itsas izarren hazkundea kontrolatzen ari zirela, koral osasuntsuak desagertzen hasi ziren bat-batean eta algen kopurua ia hirukoiztu egin zen.
Gaur egun arrezifeetan 4.000 arrain espezie eta 700 koral espeziez gain, milaka animalia eta landare bizi da, beraz, koralak desagertzeak katea osoan eragina izan dezake.