Aitor Arana: «Bere euskara nolakoa zen jakin nahi dutenentzat da material hau»


2021eko uztailaren 16an
Zerk eraman zaitu lan eskerga hau egitera?
Euskaltzaletasunak, baina baita bertako euskaltzaletasunak ere. Lan gai hartu ditudan Nafarroako ibarrak XX. mendean euskara galdu zuten ibarrak dira, oro har esanda; salbuespen bakarra Esteribar inguruan dago, han oraindik entzun baitaiteke hegoaldeko goi-nafarrera, baina gainerakoetan ez. Iaz ibili nintzen ni Txulapainen azken euskaldunen arrastoen bila, baina zoritxarrez iritsi nintzenerako hila zen azkena. Horixe da egoera, eta alde ezkorretik begira badaiteke ere, niri alde baikorretik begiratzea gustatzen zait, eta garbi dago egundoko euskaltzaletasuna sumatzen dela orain ibar horietan. Erronkari da epelena, baina hor ere apurka-apurka gorantz doa haurren matrikulazioa ikastetxe euskaldunetan. Iruñerrian, berriz, nabarmena da gorantzako joera, Aezkoan ere bai... Horrek esan nahi du euskaldun multzo polit baten aurrean gaudela, eta bere euskara nolakoa zen jakin nahi duen euskaldun berrituen aurrean. Horixe da Lingua Navarrorum bilduma martxan jartzera animatu ninduena.

Eta zein da zure asmoa?
Ezaguturik ibar horietan bertako euskara nolakoa zen jakiteko dagoen grina, neure hiztegi eta ikasliburu hauen bidez jende horren eskuetan materiala jartzea da, bereziki, nik egin nahi dudana, badakidan arren material honek erabilera filologikoa ere baduela.

Zenbat denbora beharko duzu bilduma osoa egiteko?
Hogei liburukiak osatzeko hamabost bat urte beharko ditudala aurreikusten dut.


Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude