Zaharrak ospitaletik egoera kaxkarrean ateratzen dira


2021eko uztailaren 20an
Horixe da Espainiako Medikuntza Geriatrikoko Elkarteak (SEMEG izenekoak) kaleratutako txosten batek salatzen duena. Adineko pertsonak ospitaletik irteten direnean, zein osasun-egoerarekin joaten dira etxera? Gezurra dirudien arren, "hirutik bitan ospitalera sartzean ez zuen ezintasun edo arazoren bat eramango du zaharrak etxera" eta arazo horietatik erdia baino gehiago saihesteko modukoak izaten omen dira, gainera.

Baina hitz gogorragoak ere jaurti dituzte SEMEG elkartekoek. Jesus Lopez Arrieta geriatra elkarte horretako idazkaria da eta bere hitzetan, "sistema sanitarioak adineko pertsona diskriminatu egiten du". Hiru defizit edo akats nagusi azpimarratzen ditu Madrilgo Gregorio Marañón ospitaleko medikuak: zaharrek diagnostiko frogetarako eta tratamenduetarako sarbide gutxiago dituzte; sistema sanitarioak "soluzio sozial" desegokiak eskaintzen dizkie adineko pertsonen osasun arazoei, eta azkenik, zaintza espezializatua eta integrala eskatzen du adin-talde berezi horrentzat.

SEMEGeko presidentea den Rodriguez Mañas ere ez zen isilik geratu eta gauzak gordin azaldu zituen. Bere ustez, gure gizartean lortu da muga biologikora iristea (83-84 urte batez beste), eta adin aurreratuenetan "gaixotasunak ez du bizi-itxaropena aldatzen". Eta horrela, 75 urte bete arren, gizonezko batek oraindik bederatzi urteko bizi-itxaropena dauka, eta emakume batek, berriz, hamabi urtekoa, beren bizitzaren seiren bat. Baina, zoritxarrez, denboraldi horretan kontzentratzen dira gehiena patologia kroniko gaiztoak eta adin horretan eragiten dute. Ondorioa: gehiago bizi bai, alegia, urte gehiago, baina hobeto bizi? Hori beste kontu bat da, itxuraz oso modu airosoan betetzen ez dena.


Azkenak
Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Jone Gartzia
Hankamotz jaiotako Osasun Mahaia herrenka iritsi da azkeneko fasera

Bost hilabete pasatxo beteko ditu Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako Euskadiko Osasun Itunaren Mahaiak, eta martxorako bukatuta nahi zuten eztabaida prozesuaren helmuga bileraz bilera urruntzen doa. Ezarritako metodologiak, mahaira deitutako erakundeen zerrendak, kanpoan... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Iruzurgile ala matxino?

Judea, K.o II. mendea. Erromatar probintziako giro nahasi betean, Gadalias eta Saulosen kontrako epaiketa egin zuten, iruzurra eta zerga-saihestea leporatuta. Epaiketaren berri grekeraz idatzitako 133 lerroko papiro batean jaso zuten (argazkian). Dokumentu nabateoa zela... [+]


DeepSeek, geopolitikaren lubaki berria

Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]


Roberto Valencia, kazetaria El Salvadorren:
“Bukele diktadorea da, baina milaka pertsonaren bizimodua askoz hobea da egun duela hiru urte baino”

Euskal Herrian jaiotako kazetari salvadortar gisa aurkezten du bere burua Roberto Valenciak (Gasteiz, 1976). Salvadortarra da, bizitza erdia daramalako han eta hango ajeak eta hizkera hartuta dituelako: gaztelerazko elkarrizketan El Salvadorko hitzak sartzen ditu barra-barra... [+]


Eguneraketa berriak daude