Makina bat kontu
Aurkitutako proteinei protoglobina deritze eta oxigenoa garraiatzeko eta askatzeko erabiltzen duten sistema aztertzen ari dira zientzialariak. Proiektu honen buru den Maqsudul Alam-en ustez, lan honekin odolaren ordezkoak topatzeko bideak ere ikus daitezke.
Antzinako izakientzat oxigenoa oso pozoitsua zen, baina egun batean archaea deituriko zelula bakarreko mikrobioetan oxigenoa harrapatzeko eta garraiatzeko proteinak azaldu ziren eta honela, mikrobioa oxigenotik babesten hasi zen. Archaea oso mikrobio berezia da, eta aspaldi bereiztu zen bakterio eta eukariotengandik »landareak, animaliak eta ADNa duten beste izaki bizidunak». Egun, Lurreko lekurik gogorrenetan topa daitezke, oso tenperatura altuak eta oso oxigeno gutxi dagoen lekuetan.
Alamen taldeak bi protoglobina topatu zituen bi archaea espezie desberdinetan. Batek, Aeropyrum pernix-ek, oxigenoa arnasten du eta ongi bizi da ia irakiten dagoen ur gazitan »Japoniako itsasertzean dauden tximinia termaletan aurkitu zen lehen aldiz». Besteak, Methanosarcina acetivorans-ek, metanoa sortzen du mekanismo anaerobikoak (oxigenorik gabekoak) erabiliz eta lakuetako hondo zikinetan edo gizakion hesteetan aurkitzen da.
Oxigenoa arnasteko erabiltzeak bizia dibertsifikatu zuen izugarri. Lurreko lehen izakiek atmosferan zeuden molekula toxiko askori aurre egin behar izan zieten, azido nitrikoari eta hidrogeno sulfuroari, besteak beste.
Lehen hemoglobinen helburua gas horiek ezabatzea izango zen, eta gauza bera gertatuko zen oxigenoa atmosferan azaltzen hasi zenean, hau ere toxikoa baitzen izaki haientzat.
Oxigeno portzentaia handia zen atmosfera batean izaki konplexuagoak eta handiagoak bizi ahal izateko, toxikoa zen oxigenoa abantaila bilakatuko zuen mekanismoak garatu behar izan zituzten. Aldi berean, hemoglobinek oxigenoaren toxikotasuna jaisteaz gain, oxigenoa garraiatzeko ahalmena garatu zuten. Eboluzio-urrats hau garrantzi handikoa da ikerlarientzat eta hemoglobinen funtzioetan horren arrastoak geratu dira.
Protoglobinak aurkitu ahal izateko ikerlariek bioteknologia eta informatika erabili dituzte. Arestian aipatu bi mikrobioen sekuentzia genetikoak klonatu zituzten eta E. Coli bakteria espezializatua erabili zuten geneak espresatuz proteinen laginak sortu ahal izateko. Ondoren, sortutako egiturak aztertzeko hemoglobinen familiako beste kide batzuen egiturekin alderatu zituzten. Ordenadoreak ereduak atera eta simulazio molekula dinamikoak sortu zituzten, eta bertan ikusi zen proteinak karbono monoxidoarekin, azido nitrikoarekin edo oxigenoarekin elkartzeko bidea.
Argentinako Abokatuen Gremioa erakundean egiten du lan Laura Taffetanik (Buenos Aires, Argentina, 1963). Gobernuaren errepresioa pairatu duten maputxe ugarirekin lan egin du azken urteetan, eta Askapena antolakundeak antolatutako topaketa antiinperialisten barnean izan da Euskal... [+]
Iragarrita zegoen moduan, Bilboko Errekalde auzoko Etxarri II gaztetxea hustu du Ertzaintzak 9.00etan abiarazi duen operazioarekin. Arratsaldean protesta manifestazioa egingo dute auzoan, 19:00etan Amezolako tren geltokitik abiatuta.
Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.
Aurtengo berritasuna da. Ahobizi eta belarriprest rolen artean aukeratzeaz gain, herritarrek Euskaraldia Hikan parte hartzeko aukera izango dute. Hitanoa erabiltzen ez den herrietan, toka eta noka, bien erabilera bultzatuko da, eta hitanoa bizirik dagoen herrietan nokaren... [+]
Interview. Urez eta hondarrez
Egileak: Telmo Irureta eta Mireia Gabilondo.
Aktoreak: Telmo Irureta eta Dorleta Urretabizkaia.
Zuzendaria: Mireia Gabilondo.
Konpainia: Tentazioa.
Noiz: apirilaren 2an.
Non: Victoria Eugenia Klub Aretoan,... [+]
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez.
Giza-katea antolatu du Subflubiala ez! plataformak eta hitzordua Artaza-Romo Institutuan jarri du gaurko 18:00etan. Bizkaiko Foru Aldundiak Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena (IIA) aldatzea du helburu eta horrelakorik ez du onartzen plataformak.
Europan kutsadura maila aztertzen aritzen den Toxicowatch erakundeak egindako ikerketaren emaitzak dira. Erraustegia martxan jarri aurretik egin zituzten lehen azterketak, eta ondoren 2024ra arteko laginak aztertu dituzte. Iazko laginen emaitzak dira honakoak.
Elkarteko Andoni Burguetek nabarmendu du espetxean dauden presoek egindako delitu gehienek behar sozioekonomikoekin lotura dutela.
Gergely Gulyas Hungariako Presidentetza ministroak eman du erabakiaren berri, Hagako auzitegiak atxilotze agindua ezarrita dion Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa herrialdera heldu den egun berean. Israelgo armadak Gazako eremu gehiago hartzeko asmoa duela... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko irakasleek urtarrilean abiaturiko greba zikloaren bigarren kolpea amaitu eta biharamunean deitu du bilera Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Begoña Pedrosa sailburuak adierazi du "akordio bat lortzeko nahia"... [+]