Izenak salgai


2007ko otsailaren 21ean
Domeinuak web orriak identifikatzeko erabiltzen diren zeinu bereizgarriak dira. Izen horiek pertsona fisiko edo juridikoen izena edo produktu edo zerbitzuen izendapena eraman ohi dute. Urrutira joan gabe, ARGIAren kasua dugu adibide: www.argia.eus. Helbideen erabilera-eskubideen esklusibotasuna babesteko, ezinbestekoa da titulartasuna erregistratzea. Eskainitako zerbitzuen araberako kontratu baldintzak onartu eta erakunde pribatuetan erregistratzen dira.

Domeinu izen mota ugari daude. Kode bereizgarriek web guneen erabilerari lotutako jarduera motari edo eremu geografikoari egiten diote erreferentzia. Alde batetik domeinu izen generikoak daude, esaterako, .com, .net, .org, .info, .biz, .coop, .edu, .gov, .museum edo .name. Bestetik, estatu mailako domeinu izenak daude, herrialdeei dagozkienak alegia. Espainiaren kasuan, .es da kodea. Herrialdeen kodea daramaten domeinuak erregistratzeko baldintza zorrotzagoak eskatzen dira. Zientzia eta Teknologia Ministerioak zehaztutako araudiaren arabera, .es domeinua esleitzeko eskatzaileak espainiarra izan behar du edota bertan bizi behar du. Horrez gain, sintaxi-arau jakin batzuk bete, debeku batzuk kontuan hartu eta eskatutako domeinu izena erabiltzeko eskubidea arrazoitu behar du. Domeinu generikoen kasuan, aldiz, izen hori beste titular baten izenean ez badago behintzat, ez da aparteko baldintzarik bete behar. Zehazki, izena sintaxi eta karaktere parametro jakin batera egokitu, titularra identifikatzeko datuak eta harremanetarako datuak eman, domeinuaren jabetza lortzeko tarifa ordaindu eta ondoren aldian behin berritzeko beste tarifa batzuk ordaindu behar dira.


Izapideak on line

Erakunde erregistratzaile horietako baten bidez domeinu izena lortzeko prozedura on line egin daiteke. Espainian, "ES-NIC" izeneko erregistro delegatua arduratzen da .es domeinuak esleitzeaz. Erakunde horrek domeinu izenak on line eskuratzeko aukera eskaintzen du bere web gunean, www.nic.es helbidean. Adibidez, www.argia.es domeinua urtebeterako erregistratu nahiko bagenu, 110 euro ordaindu beharko genituzke. 48 ordutan gure eskuetan izango genuke domeinua eta urtebete igaro ostean titulartasuna mantentzen jarraitu nahi izanez gero, beste 100 euro ordaindu beharko genituzke. Badira ordea beste maila bateko .es domeinuak, hain zuzen ere .com.es, .nom.es, .org.es, .edu.es eta .gob.es. Hirugarren mailako domeinu horiek merkeagoak dira. Lehenengo hirurek 25 euro balio dute eta azkeneko biek, berriz, 60 euro.

Domeinu generikoak erregistratzeko aukera, berriz, enpresa eta erakunde ugarik eskaintzen dute. Interneteko Izenak eta Zenbakiak Esleitzeko Erakundeak domeinuak erregistratzeko akreditatutako direktorioak www.icann.org/registrars/accredited-list.html helbidean dira kontsultagai. www.interdominio.com zerrenda horretan agertzen den direktorioetako bat da. Jo dezagun, beraz, web gune horretara www.argia.eus domeinua eskuratzera. Whois edo bilaketa egin ostean, sistemak domeinua hartuta dagoela ohartarazten digu. Libre egon izan balitz, urtebeterako titulartasuna lortzeko aukera izango genukeen 18 euro ordainduz. .org, .net, .info eta .biz domeinuak ere prezio bera dute.


Titulartasuna berreskuratzeko prozedurak

Arazo ohikoena enpresa baten izena partikular baten eskuetan egotea da. Normalean kasu horietan, domeinuaren titularrak eskatzaileari diru kopuru bat ordaintzeko eskatzen dio. Akordio batera iritsi ezean, domeinu izena berreskuratzen saiatzeko bidea jurisdikzio zibil arruntaren aurrean egintzak gauzatzea da.


Cajavital eta BBVAren kasuak

Domeinu izenaren titularra izateko kontratatutako denbora epea ahitzera doanean, erakunde erregistratzaileak domeinua mantentzen jarraitzeko ordaindu egin behar duela ohartarazi ohi dio titularrari. Ordainketa garaiz ez egitearen ondorioz, arazoak izan ditzake erabiltzaileak, enpresak edo entitateak. Izan ere, domeinua libre geratzen den momentuan edozein erabiltzaileren eskuetan eror daiteke. Horixe gertatu zaio orain gutxi Caja Vital-i Cajavital.com, Cajavital.net eta Cajavital.org domeinuen titulartasuna ez erregistratzeagatik. Internet erabiltzaile batek gune pornografiko bilakatu ditu orain gutxi bankuaren izena daramaten web orriak. Gertuko adibideekin jarraituz, BBVAren kasua dugu. Jabetasun Intelektualerako Elkarteak (OMPI) www.bbvaespana.com domeinuaren titulartasuna esleitu berri dio bankuari, erakundearen aburuz, egungo jabeak domeinua erabiltzen jarraitzeko beharrezko baldintzak ez baitzituen betetzen. Lehen ere bankuak www.bbva.com domeinua errekuperatzeko laguntza eskatu zion OMPI elkarteari.


Doako web guneak

Dirurik gastatu nahi ez duenak ere badu web gune propioa edukitzeko aukera, hostatzeko aukera ematen duten web guneetan domeinua erregistratuta. Doako zerbitzu hori atari askok eskaintzen dute, www.webgune.net, www.lycos.es, www.wanadoo.es, www.galeon.com eta www.gratisweb.com guneek esaterako. Hala, erabiltzaileak azpidomeinu bat lortzeko aukera du, http://argia.webgune.net adibidez.


Euskal domeinurik ez

Domeinu izenen gaineko erabakiak ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers: www.icann.org) erakundeak hartzen ditu. Herrialdeentzako domeinu izenak berriz, IANA (Internet Assigned Numbers Authority: www.iana.org) erakundeak proposatzen ditu. Euskal Herriarentzat oraindik kode bereizgarririk zehaztu ez duten arren, .eh domeinua izateko ahaleginak egin dira. Domeinu hori ordea, sahararren esku dago egun. Katalunian berriz, bertako kulturaren gaineko informazioa jasotzeko .cat domeinua sortzea aztertzen ari dira. ICAAN erakundeak hilabeteren buruan emango du erabakiaren berri. Euskaldunok bitartean, geure txanda noiz iritsiko zain jarraitu beharko dugu.

Domeinu izenen kode bereizgarriak

Domeinu generikoak // Generic top level domains (GTLD)

.com Merkatal guneak
.biz Erakundeen eta negozioen guneak
.edu Hezkuntzari zuzendutako guneak
.info Zabaltze askea duten goi mailako domeinuen guneak
.mil Dependentzia militar ofizialen guneak
.name Gune pertsonalak
.net Sistema eta sareei zuzendutako guneak
.org Erakundeen guneak
.int Nazioarteko erakundeen guneak
.aero Bidaia agentzien guneak
.museum Museoen guneak
.pro Profesionalen guneak
.coop Kooperatiben guneak
Herrialdeentzako domeinuak // Country code top level domains (CCTDL)
.es Espainiari dagokion domeinua
.eu Europari dagokion domeinua


Azkenak
2025-01-09 | Julene Flamarique
Santander bankuak familia bat etxegabetu nahi duela salatu dute Iruñean

Auzoko familia bat etxea galtzeko arriskuan dagoela salatu du Berriozarreko Hipotekak Kaltetuen plataformak, hipoteka 600 eurotik 1.150 eurora igo eta gero. Familiarentzako irtenbide bat eskatu du plataformak.


Groenlandia, Panamako Kanala, Kanada eta Gaza: Trumpen inposaketen mehatxupean

Groenlandia eta Kanada AEBen barne eta Panamako Kanala bere kontrol zuzenaren pean nahi ditu Trumpek. Gazari begira ere argi utzi du: israeldar bahituak ez badituzte berehala askatzen, "infernua" zabalduko du Ekialde Hurbilean. Azkenik, Mexikoko Golkoari izena aldatu... [+]


Txikitasunean handi… handitasunean txiki?

2023ko otsailean irakurri nuen berria prentsan, eta triste geratu nintzen, ezustean harrapatu eta zer pentsatua eman baitzidan. Azpeitiko Jostaldi Kirolak Erdikaleko denda itxi egingo zuten, 48 urteko ibilbidearen ondoren.

Denboran atzera bidaiatu arazi zidan horrek. Makina... [+]


Aurrera egiteko aukera

Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]


Hego Euskal Herrirako gutxieneko soldata propioaren alde batu dira euskal sindikatuak

ELA, LAB, ESK, Steilas, Etxalde eta Hiruk herri ekimen legegilea aurkeztu dute Eusko Legebiltzarrean eta Nafarroako Parlamentuan, gutxieneko soldata propio baten alde. Lanbide arteko akordio bat lortzeko ekimen bateratuak ere iragarri dituzte. Eusko Jaurlaritzak begi onez ikusi... [+]


2025-01-09 | Joan Mari Beloki
Ukrainan argitzekoak

Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]


2025-01-09 | Julene Flamarique
BSH Ezkirotzeko enpresa batzordea ez da izango ostiraleko Madrilgo bileran

Espainiako Industria Ministerioak antolatu du bilera, eta langileek jakinarazi dutenez, ez dituzte gonbidatua, "gure interesak ordezkatuko dituena Nafarroako Gobernuaren ordezkaritza izango baita". Langileek elkarretaratzea egingo dute ostiralean 12:00etan enpresaren... [+]


Herbehereetatik etxera

2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea  itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]


Grezia, mende erdia monarkiarik gabe

Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.

Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


2025-01-09 | Leire Ibar
(H)ilbeltza, euskal nobela beltzaren astea izango da Baztanen

Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.


Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria

96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]


2025-01-09 | Estitxu Eizagirre
Ekimen bat gehituta, hauek dira aurtengo euskara hutsezko liburu eta diskoen bederatzi plazak

Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]


2025-01-08 | Julene Flamarique
Urteko lehen hilketa matxista salatzeko elkarretaratzeak egin dituzte Hego Euskal Herrian

2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]


Eguneraketa berriak daude