Euskal xakearen partida gogorrena
«Azkeneko bileran, Miren Azkaratek zirriborroa zela esan zigun», dio Euskal Xake Federakuntzako lehendakari Miguel Angel Muelak, «baina dekretu proiektua da, hori ez da zirriborroa soilik, denbora luzez pentsatutako gauza da eta ez digute orain arte galdetu ere egin». Garairekin ere bildu dira EAEko eta hiru probintzietako federakuntzak baina Miguel Angel Muelaren esanetan, alderdiek kontrajarrita jarraitzen dute. Gainontzeko partidu politikoekin ere bildu da Muela eta denak bat etorri omen dira bere iritziarekin. Horregatik, maiatzaren 17an aldaketak aurkezteko epea bukatu aurretik «Eusko Jaurlaritzak gogoeta egingo duenaren eta dekretua atzera botako duenaren esperantza» ez du galdu nahi. Bestela, planteamendu berrietara eta erakunde jakinetara jo beharko dutela adierazi du lehendakariak.
Eztabaidaren muina Eusko Jaurlaritzak xakea kirola ez dela esateko erabili duen argudioan dago: ahalegin fisikorik ez dagoela dio dekretuak. Kontrakoa frogatzeko, gaiaren inguruan egindako txostenak aurkeztu ditu Federakuntzak. Garrantzitsuenen artean, Lovaineko (Belgika) unibertsitateko Xavier Sturbois irakaslearena eta Helmut Pfeger medikuntzako doktorearena daude. Xake lehiaketetan karbo-hidratoen kontsumo altua eta nerbio, hormona-sistema eta sistema kardiobaskularraren aktibitatea ondorioztatzen dute aipatu ikerketek. Gainera, Moskuko Fisika Institutuko kide Balkinen lanaren arabera, xake jokalariek lau eta zortzi kilo artean galtzen dituzte lehiaketa garrantzitsuetan. Karpovek, adibidez, hamar kilo galdu zituen Kasparoven kontrako partida ospetsuan.
Medikuak eta ikerlariak ez dira xakea kirola dela pentsatzen duten bakarrak. 156 herrialderentzat eta Nazioarteko Olinpiar Batzorde eta UNESCO erakundeentzat ere kirola da. Eusko Jaurlaritzak 1978an aintzatetsi zuen dagoeneko 15 mendeko historia duen jarduera eta Espainiako senatuan xakea 1994an jo zuten zientzia-kiroltzat. CC, EAJ, PP, PSOE eta CIU alderdiek mozioaren alde bozkatu zuten. Gainera, 2000. urtean Sidneyko Joko Olinpikoetan erakusketa-kirol izan zen eta Kirol Federakuntzen Nazioarteko Unibertsitateak 2004ko Munduko Txapelketan lehiatuko diren kirolen artean sartu du.
Dekretu polemikoa kirola definitzeko ahalegina dela argi utzi nahi du Eusko Jaurlaritzak. Xake munduko erakunde askok, ordea, diru laguntzak murrizteko bidea dela uste dute eta xake ekintzetarako baliabideak asko jaitsiko liratekeela diote. Muelak argi dauka hau hasiera baino ez dela eta ondoren beste kirol batzuk epaituko direla. Esanak esan, maiatzaren 17tik aurrerako gertakariek izango dute erantzuna.
Zergatik uste duzu Eusko Jaurlaritzak erabaki hau hartu duela?
Ahalegin fisikorik ez dagoela argudiatu dute. Jokalari bezala, zer deritzozu?
Zer moduz dago osasunez euskal xakea?
Zertan oinarritu zarete erabaki hau hartzeko?
Baina xakean ariketa fisikoa dagoela ziurtatzen dute hainbat adituk.
Ondorioak oso larriak liratekeela diote xake mundutik.
Larrialdietan bukatu ohi duena ez da 20 kilometroko lasterketa egiteko prestatuta ez dagoelako; alderantziz, kirola egitera ohituta dauden 25-35 urteko gizonak dira gehiengoa, marka egin nahian topera joateagatik. Hala ziurtatu digu Donostiako ospitaleko mediku batek... [+]
Pasa den martxoan, Realaren eta PSGren arteko futbol partidaren testuinguruan izandako istiluetan oso larri zauritu zuten Amaya Zabarte, ustez foam jaurtigailu batekin. Zazpi hilabete geroago, Probintzia Auzitegiak kasua ireki ala ez erabaki bezperan, elkarrizketa egin dio... [+]
Realak Israelgo Tel Aviv-eko Maccabiren kontra jokatuko du ostegunean Belgradon. Segurtasun arazoak direla-eta, ez dute Israelen jokatuko. Talde txuri-urdineko zaletu batzuek Realari eskatu diote Palestinaren aldeko keinuren bat izateko, baina Jokin Aperribay presidenteak argi... [+]
Saudi Arabiak "emakumeen eta LGBTQ+ pertsonen eskubideak zapaltzen dituela-eta", 24 herrialdetako 106 emakumezko futbolari profesionalek Gianni Infantino FIFAko presidenteari eskatu diote Aramco petrolio-enpresarekin duten babesletza-akordioa hausteko.
1980an Everesteko gailurrean ikurrina paratu zuten Martin Zabaleta eta Pasang Tembari omenaldia eskaini diote larunbatean San Mamesen, Athletic-en partida hasi aurretik. Mendizaleak txalo artean hartu dituzte zaleek, une ederra izan da, baina Movistar telebista kateak eta Futbol... [+]
Araba eta Bizkaian ez bezala, Gipuzkoan txirrindulari gazteen lasterketak antolatzeko “etengabeko oztopoak” jartzen dizkietela adierazi du Santi Osoro Gipuzkoako Federazioko zuzendari ohiak. Urriaren 13an Donostian egin zuten manifestazioa auziari irtenbidea ematea... [+]
Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]
Iturramako taberna herritarrari eraso egin zioten egunean bertan Iruñean ziren arren, salatutakoan parte hartu zutenik ezin dela frogatu dio epaileak. 2022ko azaroan Ezpala taberna txikitu eta bertan ziren bezeroak jipoitu zituzten Bartzelonako ultrek.
Realeko futbol taldeko entrenatzaile Imanol Alguacilek, Nizan, Europako Ligako partiduaren aurretik eskainitako prentsaurrekoan euskarazko hedabideei euskaraz erantzuten ari zela, hainbat kazetariren kexa entzun behar izan du. Duela astebete antzeko egoera gertatu zen... [+]
Olinpiar Jokoek eta Paralinpiarrek dakarten "festa" gutxietsi gabe, kostu sozial, ekologiko eta ekonomiko izugarria eragin dutela dioten ahotsak ere badira, entzun nahi izanez gero. Horretan dabiltza Frantziako Legebiltzarretik, LFI Frantzia Intsumisoa alderdiko... [+]
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak orain arteko bertsioari eutsi dio. Bestalde, esan du Amaya Zabartek, martxoan PSGren kontrako futbol partiduan Anoetan larri zauritutako Realeko zaleak, ez zuela bere deklarazioan aipatu ertzain batek ostikoa jo zionik.
Pariseko Paralinpiar jokoak erdigunera heldu dira, eta euskal kirolariek ere zenbait domina erdietsi dituzte. Hogei euskal kirolari inguru Parisen dira, horietarik lau, Ipar Euskal Herriko kirol taldeetan ari direnak, eta horietan domina edo dominak erdietsi dituzte aste hondar... [+]
"Kanporatuko al du FIFAk Israel?", galdegin du hainbat mediok, futbol erakunde gorenak adierazi ostean Palestinako Federazioak egindako eskaera aztertuko duela. FIFAren izaera ezagututa, are gehiago eskaeraren bueltan zein epel jokatzen ari den, inplikatutako bi aldeak... [+]