Unibertsitate elebidunak

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
2002ko abuztuan Jakin aldizkariak ale monografikoa eskaini zion Euskal Unibertsitatea gaiari.

Eta, besteak beste, gaur egun Errektore dagoen Juan Ignazio Pérez Iglesiasek hartu zuen parte; 46 orrialdeko txosten zehatza eskainiz. Hauteskunde garaitik at, gainera.

Bagenekien guk Pérez Iglesias jauna egokiro euskaltzalea dela esan daitekeena. Eta "euskal nazioaren erakundetzean" benetako Euskal Unibertsitatea funtsezkotzat daukan pertsona bati buruz, abertzalea dela esan daiteke eta esan behar da.

Bego hori horretan gaurkoz , ordea.

«Les groupes linguistiques en contact doivent être séparés autant que possible», idatzia du Jean Laponce soziolinguista famatuak behin eta berriz.
Eta Unibertsitateari gagozkiolarik ere gauza bera errepikatu behar da. Nahiz gurean betikoek gaizki ikusia egon .

Eskarmentua duten lau herrialdetako adibideak gogoraziko ditugu.

1. Suomi-Finland: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespen bakarra: Helsinki-Helsingfors, hiriburua ofizialki elebiduna delako.

Oraindik adierazgarriagoa Turku-Abo hiri elebidunean bi Unibertsitate desberdin daude. Bata suediera hutsez, 1918an sortua. Eta bestea suomiera hutsez, 1920an.

Suomitar abertzaleek ez zuten 1918koa elebidundu. Aldamenean, baina aparte, suomiera hutsezkoa, beste campus batean, eraiki baizik.

2. Suitza federala: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespen bakarra: Bern-Berne-koa, hiriburukoa delako. Kantoi bakoitzak kantoiko hizkuntzaz dauka bere Unibertsitatea .

Areago. Fribourg-Freiburg kantoi elebiduneko Unibertsitatea, bikoiztuta dago; eta elebakarra da campus bakoitzean: frantsesa edo alemana.

3. Belgie-Belgique: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespenik ez. Zeren-eta Bruxelles-Brussel hiriburu ofizialean ere, fakultate guztiak elebakarrak baitira.

Bi kasu famatuak. Gent-koa »Gante gaztelaniaz», Flandrian dagoenez gero, eta borroka latzak izan ondoren 30eko hamarkadan elebidundu nahi zutenen kontra, nederlandera hutsez ari da.

Bestea, jakina, Lovaina-koa. Leuven Flandrian dago; baina frantsesez ari zen betidanik. Iskanbila handiak izan ondoren (1968), bikoiztu egin zen. Eta gaur bi Unibertsitate elebakar daude: Leuvengoa nederlandera hutsez bata. Eta Walonian goitik behera eraiki den Louvain-la-Neuve frankofonoa, frantses hutsez .

4. Canada: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Montreal-en bertan, Quebec-en, batzuk frantsesez ari dira: Laval, esate baterako. Eta beste batzuk, hiri berean baina campus desberdinetan, ingelesez: McGill, esate baterako.

Hirugarren zikloan, bestalde, ingelesa erabiltzeko joera dago mundu guztian.
Baina lehenengo eta bigarren zikloetan, «bertako hizkuntza nazionala» erabiltzeko.


Azkenak
Felix Likinianoren pinturak erakutsiko dituzte Donostiako CNTren egoitzan

Libertimenduzko Jardunaldiak antolatu ditu Gipuzkoako CNT sindikatu anarkistak bere egoitzan (Amara Berriko Olaeta plazan), martxora bitarte. Lehenengo jarduera abenduaren 14an izango da, eta Felix Likiniano anarkista historikoa izango dute hizpide.


56 urteko garraiolari lesakarra hil da lan istripuz

56 urteko garraiolari lesakarra hil zen lanean Irunen, kamioia kargatzen ari zela. Transportes Etxetrans enpresako langilea zen. Aurten 11 garraiolari hil dira lanean, horietariko asko, azken hau bezala, bihotzekoak jota LAB sindikatuak ohar batean jakinarazi duen bezala... [+]


Erabakitzeko eskubidearen alde egin dute EH Bilduk eta EAJk Araban ere

Bizkaian eta Gipuzkoan egin bezala, EAEko estatus politiko berriak Euskal Herria nazio gisa aitortzea eta erabakitzeko eskubidea jasotzea eskatu dute Arabako Batzar Nagusietan alderdi abertzaleek.


Eta indarkeria matxistaren biktimak zer nahi dute?

Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]


2024-11-14 | Josu Iraeta
Borondate kolektiboaren bidetik

Badira hauteskundeek erabaki politikoei legezko izaera emateko baino ez dutela balio diotenak. Eta ez dira gutxi horrela pentsatzen dutenak. Bale, baina horrekin gauza asko esaten dira, besteak beste, benetako agintea, boterea, joko horretatik kanpo dagoela.

Baina –nire... [+]


2024-11-14 | Leire Ibar
10.000 bat ikaslek eskatu dute unibertsitateko matrikulak merkatzea eta bekak hobetzea

Doako unibertsitatea aldarrikatu eta EHUren erantzukizuna seinalatu dute 10.549 ikaslek, Unibertsitateko Indar Batasunak abiatutako sinadura bilketaren bidez.


2024-11-14 | Gedar
Hamabi urte bete dira Amaia Egañak bere buruaz beste egin zuenetik

2012ko azaroaren 9an egin zuen bere buruaz beste Barakaldon, etxegabetua izan behar zuenean. Ordutik, Barakaldoko beste 2.400 familia bota dituzte euren etxeetatik. Asteartean bertan, familia bat etxegabetu zuten Astrabuduan.


Elon Musk Gobernu Efizientziarako Departamentuko buru izendatu du Trumpek

Munduko pertsonarik aberatsena da Musk, Forbes-en azken sailkapenaren arabera. Vivek Ramaswamy politikari eta enpresa-buru kontserbadorea izanen du bere ondoan, kargua betetzeko. "Erreforma estrukturala" bideratzekoa dute, gobernuarentzat "inoiz ikusi gabeko... [+]


Silikosi epidemia: kasuak biderkatu egin dira sukalderako harri-artifizialaren ondorioz

Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.


2024-11-13 | Julene Flamarique
Iranen heriotza-zigorra jaso duen Pakhshan Azizi feminista kurduaren espetxekideek justizia eskatu dute

2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]


Mamutak ehizatzeko teknika

Berkeleyko unibertsitateko (Kalifornia, AEB) arkeologo talde baten arabera, ezkerreko irudian ageri den eszena ez litzateke zuzena. Hau da, gizakiek ez zituzten lantzak jaurtitzen mamutak eta beste ugaztun handi batzuk ehizatzeko. Horixe zen orain arte zabalduen zegoen... [+]


Sexu erromanikoa

Zamora, X. mendearen amaiera. Duero ibaiaren ertzean eta hiriko harresietatik kanpo Santiago de los Caballeros eliza eraiki zuten. Eliza barruko kapiteletan askotariko eszenak irudikatu zituzten, besteak beste, eduki sexualak zituztenak: orgia bat, emakume biluzi bat gizon baten... [+]


2024-11-13 | Julene Flamarique
Absolbitu dituzte Espainiako futbol selekzioaren zaleak jazartzea leporatu zieten Indar Gorriko kideak

2022ko urrian Iruñeko Sadar futbol zelaian jokatu zen Espainiako eta AEBetako emakumezkoen futbol selekzioen arteko partiduko zaleak iraintzea eta jazartzea leporatu zizkioten hainbat laguni. Epaiketa egin berri da eta akusatuak absolbitu ditu Iruñeko Zigor Arloko... [+]


Donostian mobilizazio arrazistak bultzatzen dituen Telegram kanalaren erreplikak sortu dituzte Gasteiz eta Iruñerako

Lo Que no te Cuentan de Vitoria eta Lo Que no te Cuentan de Pamplona Telegram taldeak sortu ditu Lo Que no te Cuentan de Donosti taldearen administratzaileetako batek berriki. Gasteizko kontuak ez du jarduerarik momentuz, baina Iruñekoak 500 jarraitzailetik gora ditu eta... [+]


2024-11-13 | Julene Flamarique
Errekonozimendurako bidean: torturari buruzko III. Nazioarteko Konferentzia iragarri du Nafarroako Torturatuen Sareak

Nafarroan torturatutako ia mila pertsonaren errealitatea eraldatzen hasi berri dela azaldu du antolakuntzak. Nafarroako torturaren biktimen lehen aitortza ofiziala aurtengo apirilean egin zen, eta oraingoa antzeko prozesuetatik igaro diren beste torturatuekin eta gaian aditu... [+]


Eguneraketa berriak daude