Makina bat kontu


Karbono 14, antzinatasunaren erakusle

Saclay-ko CEAn masa-espektrometriako aparatu berezi bat instalatu berri dute, Artemis izenekoa. Honekin urtero 4500 lagin baino gehiago aztertzea itxaron da, karbono 14 deituriko sistemaren bidez.
Jakina denez, karbono 14an oinarritutako sistemak milaka urteko antzinatasuna duten fosilak datatzeko erabiltzen dira. Karbonoa oso ugaria da Lurrean, bai zoluan baita atmosferan ere; gehiena oso egonkorra den karbono 12 eran dago eta portzentaia txiki bat karbono 14 moduan. Izaki bat hiltzen denean izakiak eta inguruak izaten duten gas-trukaketa eten egiten da eta izakian metatuta dagoen karbono 14a ez da berritzen.
Williard Willard Franck Libby Libby-k 1940an karbono 14aren desintegrazio-abiadura neurtu zuen eta 5730 urtean kopuruaren %50 desintegratzen zela frogatu zuen. Beraz, fosiletan topatzen den karbono 14aren kantitatea neurtuta jakin daiteke zenbat desintegratu den eta, ondorioz, noizkoa den.
Guztia ongi badoa Artemisek eguneko 24 ordutan eta asteko zazpi egunetan lan egiterik izango du.


Sudur elektronikoak usaintzeko

...... .. .. ....
Demagun jatetxe batera joan nahi duzula eta Internetetik jatetxekoek prestatutako plater batzuen argazki bat bidaltzen dizutela. Eta argazkia ikusteaz gain, prestatutako jakia usaintzeko aukerarik balego...
Alberta-ko unibertsitateko bi ikerlari usaina elektronikoki aztertzen ari dira eta jada lortu berri dute lehen sudur elektronikoa. Sudur honek hamar usain desberdin ezagutu ditzake une honetan eta oso usain desberdinak gainera, hala nola frutak, kafea, gasak eta espezieak.
Sudur elektronikoa PC bati konektatzen zaio eta honek interpretatzen du sudurrak usaindutakoa. Orain arte hainbat usain-detektagailu erabili dira industrian, batez ere arrain ustela topatzeko edo pertsonentzat arriskutsuak izan daitezkeen gasak detektatzeko. Hala ere, detektagailu hauek oso garestiak izateaz gain ez daude ingurune multimedia batean erabiltzeko diseinatuta.
Mandal eta Castro ikerlariek sortutako sudurraren osagai elektronikoak merkeak dira eta elektronikako edozein dendatan topa daitezke. Dena den, honek ez du esan nahi sistema erraza denik; giza begiak kolorearentzako hiru hargailu dituen bitartean, giza sudurrak gutxienez mila hargailu desberdin ditu usainak detektatzeko, beraz, sudur elektroniko batek ere mila hargailu desberdin beharko lituzke usainak ongi detektatzeko.
Aipatu ikelariek hainbat eragozpenekin topo egin zuten beren ikerketan, batzuk gainera espero ez zitezkeenak. Adibidez, irudietan edota audio-seinaleetan ez da behar molekulak higitzea, baina usaintzeko bai eta gainera molekula horiek itsatsita gera daitezke sudur elektronikoan arazoak sortuz. Arazo honi aurre egiteko garbiketa-sistema berezi bat sortu behar izan zen. Une honetan ikerlariak analizatu eta kodifikatutako usaina birsortzeko sistema ari dira aztertzen. Hau da, sistemak ulertzen du usaina baina jatetxeak guri bidalitako e-maila zabaltzean sistemak usaina sortu egin behar du.
Oinarrizko ikerketak bizpairu urtetan amaitzea itxaron bada, produktu komertziala ez da bost urte baino lehenago ez da lortuko.


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude