Aurtengo Aberri Eguna une oso berezian iritsi da. Espainiako Estatua trantsiziotik ezagutu ez den krisi egoera batean sarturik dago: PSOEk Espainiako hauteskundeak irabazi ditu; Euskal Herrian, baita Katalunian ere, eragile politiko, sindikal eta sozialek hankaz gora jarri dute indarrean dagoen marko juridiko-politikoa eta eszenatoki politiko berri baten aldeko borondatea zabaltzen ari da.

Borondateak bildu eta lanean jartzea litzateke, orain, lehentasunez eman beharreko hurrengo urratsa. Honetan asmatu du Nazio Eztabaidak eta honen lekuko Aberri Eguneko argazki ederra, aspaldian ikusten ez genuena. Zorionak, beraz, emandako urratsagatik.

Aurtengo Aberri Eguneko «betiko» argazkia, berriz, alderdi abertzaleen deialdietatik ateratakoa litzateke eta irudi honek zer pentsaturik ematen digu. Zera, herri honetan gatazka politikoa gainditu eta nazio eraikuntzari heltzeko borondateak eta ahaleginak zehazten ari diren honetan, handiak baitira beldurrak eta tentaldiak, berriro ere alderdi interesak herriaren nahiaren eta beharraren gainetik jartzerainokoak.

Eta hauxe da Batasunak gainditu nahi duena, Aberri Egunaren aurretik eta ondoren gure lehentasuna: herri hau autodeterminazioa eta bakearen aldeko estrategia eraginkor batean kokatzea.

Azken 25 urteotako ziklo politikoa amaiturik, prozesu demokratikoa muturreraino eramango duen ziklo berria zehaztea dagokigu, Euskal Herria bere osoan harturik, euskal herritarroi. Honetan ari gara gorabeherekin, mahai gainean agertu diren proposamen ezberdinekin, eztabaidekin… alegia, forma definitiboa ematen azken urteotan zabaldutako bideari. Eta honetan kokaturik dago «pultso» politikoa, bai Madrilen aurrean, bai euskal alderdien artekoa ere.

Estatu espainiarra karta «markatuekin» ari da, baita PP eta PSOE ere egun indarrean dagoen eredu juridiko eta politikoaren sostengatzaileak diren neurrian. Definitu eta bildu behar dugunak, beraz, beste marko politiko eta juridiko baten alde azaltzen ari garen indarrak gara.

Definitu zer? Lizarra-Garazin zehaztu genuen edukia: herriaren hitza eta erabakiaren errespetua. Orain, autodeterminazio eskubidea gauzatzera garamatzan prozesu demokratikoa adostu behar dugu, euskal herritarron artean.

Zeregin nagusia hau izanik, ez du balio elkarrizketarako deiak luzatzea, egunerokoan, Euskal Herrian eman beharreko prozesu demokratikoa etengabe zapuztu nahian ari diren alderdiei, Imaz ari den moduan, eta aldi berean abertzaleen arteko etena gero eta mingarriagoa bilakatzen saiatzea.

Ez du balio bitarteko politiko guztiak erabiltzea ezker abertzalea jipoitzeko, erasotzeko, baztertzeko, alegia, milaka herritarren ahotsa isilarazteko, Gasteizko hiruko gobernua egiten ari den moduan.

Garaia heldu zaigu gu guztioi norekin eta zertarako gauden esateko. Argi eta garbi esateko. Prozesuak ezin du gehiago itxaron. Ezin du «atsedenaldian» egon. Ezin da inoren sufrimenduarekin jokatu. Ezin ditugu hika-mika etengabe batean murgildu gure indarrak. Jarrerak eta bidaia-lagunak definitzeko garaia heldu da, guztiontzat.

Garaia heldu da herri honetako indar politiko, sindikal eta sozial abertzale eta demokraten arteko adostasun eremuak zehazteko. Eta adostasun eremuaren erdiguneak gatazkaren konponbidea behar du izan, Euskal Herriaren onarpena eta erabaki gaitasuna aintzat hartuta. Beraz, lehendabizi egin dezagun gure artean bidea, gero, ondoren, Madril eta Parisekin hitz egin eta adosteko.

Egungo egoerak eta euskal herritarren gehiengoak eskatzen duen jauzi politiko honi erantzuteko gai izango al gara? Horra, oraingoan ere, airean geratzen den galdera. Jada gu guztiok «topiko» bihurtu dugun erantzuna ere hor dago: ezin dugu aukera pasatzen utzi. Bada, ez dezagun pasatzen utzi, oraingoan. Gure esku dago, gure borondate politikoaren esku. Gure esku, zentzurik zabalenean hartuta, euskal gizartearen esparru askotatik iniziatiba hartzeko ordua ere heldu baita.

Autodeterminazioa oinarri izanik, indarrak bildu eta ausardiaz joka dezagun. Hala bedi.