Trilateralak existitzen eta funtzionatzen jarraitzen du, eta eragin erabakigarria du munduko gobernu nagusiengan oraindik ere, sortu eta handik hogeita hamar urtera. Ondorioz, baita planeta osoko milioika herritarren bizitzetan ere. Zer da Trilaterala? Nortzuek osatzen dute? Zein ideologia du? Nola funtzionatzen du? Zein botere ditu? Ba al da herritar euskaldunik erakunde multinazional horretan? Galdera horiei eta beste batzuei erantzun nahi die txosten honek, une honetan eskura ditugun datuekin, beti nahikoak ez badira ere, ezen ez da erakunde batere gardena, oso opakoa baizik. Kontraesana lirudikeen arren, bada erakunde horren web gune bat, ingelesez egina, zeinetan ikus baitaitezke erakunde horren datu oso orokor batzuk: http://www.trilateral.org.


Tamamesen Ekonomiako Hiztegiaren arabera, Trilaterala "Mr. Brzezinski jaunaren ekimenez sorturiko erakundea da. Brzezinski erabakigarria izan zen Jimmy Carter presidentearen (1976-1980) botereko estrategian, eta Brookings Institution erakundean hainbat ikerketa burutu zituen, azkenean David Rockefeller »Chasse Manhattan Bank-eko presidentea», konbentzitzera iristeraino. Hark sustatu zuen Batzorde Laterala, behin betikotzat 1973ko urriaren 23an eratu zena. Trilateralak Estatu Batuetako, Japoniako eta Europako transnazional nagusiak biltzen ditu. Hortik datorkio Trilateral izena, hain zuzen, klub hori hiru kontinente horiek hasi zutelako».

The Economist aldizkari ospetsuak Trilaterala "intelektualen eta eragin handiko pertsonen arteko ezkontza" izendatu zuen. Beste batzuek, berriz, mundu kapitalistaren eta goi-mailako finantzen klubtzat dute. Le Monde Diplomatiquek berriki eginiko txosten batek »2003ko azaroa, 596. zk.» horrela laburtzen zuen klub horren funtzionamendua: "Botere opakoak dituen erakunde sekretu baten hogeita hamar urte", beste hau gaineratuz: "Davoseko Foruma baino gutxiago mediatizatua, talde horrek oso aktibo segitzen du, adarkadura asko dituen influentzia-sare baten bitartez".

Trilaterala presio mediatiko guztiaren gerizpean eratu zen, munduko politikan zalantza-giro handia zebilen garaian, eta multinazionaletako buruzagiek, bankari handiek, politikariek, nazioarteko politikako adituek eta are unibertsitatearen munduko pertsonek ere hartu zuten parte. Gaur egun 300 kide baino gehiagok osatzen dute: 150 Europakoak, 110 Amerikakoak eta 117 Asiakoak. 35 kideko batzorde exekutibo batek zuzentzen du, eta era askotako lan-taldeek ere funtzionatzen dute. Bere kideen artean berriak zabaltzeko The Trialogue berripapera du. Amerikako, Europako eta Japoniako adituen lanak, berriz, Triangle Papers aldizkarian agertu ohi dira. Argitalpen horietan gehien agertu ohi diren gaiak hauek dira: nazioarteko erakundeen erreforma, merkatuen mundializazioa, ingurumena, nazioarteko finantzak, ekonomien liberalizazioa, truke-operazioen erregionalizazioa, Ekialdearen eta Mendebalaren arteko harremanak, herrialde pobreen zorpetzea, eta abar.

Trilaterala urtean behin biltzen da. Iazko bilera apirilean izan zuten, Seulen, eta gai hauek jorratu zituzten: Asiaren hego-ekialdeko herrialdeak merkatu ekonomian integratzea eta Txinak mundializazioko dinamikan parte hartzea. 2004 honetako bilera maiatzaren 7tik 10era egingo dute, Varsovian.


Klub horren ideologia, kapitalista eta antipopularra, bat dator, jakina, hango kideenarekin: multinazional handiak, bankari handiak eta haien zerbitzurako politikariak. Trilateralaren ideia eragileak hiru dira: nazioarteko ordena berri baten beharra, hiruko hori osatzen duten herrialdeak »bereziki Estatu Batuek» nazioarteko sistemaren erreforman tutore izatea, eta mugimendu herrikoiei dieten ezinikusia.

Trilateralak 2002an Washingtonen egin zuen urteroko bileran »2001eko iraileko atentatuak gertatu eta gero», bertan egon ziren, nor eta, Colin Powell (AEBetako estatuko idazkaria), Donald Rumsfeld (defentsako idazkaria), Richard Cheney (presidenteordea) eta Alan Greenspan (Erreserba Federaleko presidentea). Hain zuzen ere, bilera hartan defenditu zuten "nazioarteko ordena" baten eta "erantzun global" baten beharra, eta planetako buruzagi nagusiek hitz eman zuten iparramerikarren esanetara kolaboratuko zutela.

Herrialde aberatsak ahots bakarra izatera gonbidatzen dituzte, eta beren ahaleginak bateratzera planetako "egonkortasuna" bultzatzeko, eredu ekonomiko gailendua orokortuz. Demokrazia "liberalak" dira ekonomiaren, finantzen eta teknologiaren "zentro bitala". Demokrazia liberalen hegemoniak bultzatzen du ekonomien mundializazio eta liberalizazioarengan duten fedea, Trilateralaren diskurtsoetan adierazten dutenez. Zalantzan jartzen dituzte subiranotasun nazionalak eta neurri protekzionisten abolizioa. Kredo neoliberal hori klubaren eztabaiden erdian egoten da.

Munduko Merkataritzaren Erakundeko zuzendariak bestelako mundializazio bat aldarrikatzen duten taldeen kontra esandakoek »hippy deitu zien» agerian uzten dute klub horren hirugarren ezaugarria: mugimendu herrikoiei dien higuina. 1975ean bertan, Trilateralak demokrazien gobernuaz eginiko testu batek salatzen zuenez, "demokraziaren gehiegikeriak" ziren garai hartako manifestazio kontestatarioak. Ordukoek, oraingoek bezala, zalantzan jartzen zuten Estatu Batuen atzerriko politika (CIAren egitekoa Txileko estatu-kolpean, Vietnamgo gerran...), eta eskubide sozial berriak aitortzea eskatzen zuten.