Belen Altuna: «Harrigarria da bekatuak egituratutako mundua nola desagertu den!»


2021eko uztailaren 19an
«Euskaldun fededun» liburuaz

Saio bat da zurea. Zer harrera izango ote du?
Jende askok beldurra dio saiakerari, eta euskaraz bada gehiago, baina, beno, saiatu naiz behintzat ahalik eta irakur atseginen idazten. Egia da bere jatorria doktore-tesi bat dela, baina hark zituen kutsu akademikoak kendu dizkiot eta askoz ere era zuzenago eta erdi literario batean gauza guztiak adierazten ahalegindu naiz.

Gaurko irakurleak ulertuko du zure lanaren mamia?
Ez dakit. Kontu honetan lehenengo eta behin misterio ikaragarri bat dago; azken berrogei urte inguru hauetan Euskal Herrian eta beste lekuetan eman den sekularizazio prozesua. Benetan harrigarria da gure aiton-amonentzat bekatuak egituratutako mundu ikuskera zela beraien sentitzeko, pentsatzeko, errudun sentitzeko kosmobisio guztia, bekatu ideiaren eta Jainko zigortzaile baten ikuskeran nagusitzen zela beren jokatzeko era guztia, eta hamarkada gutxi batzuetan hain zentrala zirudien mundu hori nola desagertu den, hondarrezko eraikuntza izugarria balitz bezala.

Non kokatzen duzu «euskaldun fededun» izatearen abiapuntua?
Erregimen Zaharraren krisialdi garaian, XVIII. mendearen bukaeran edota XIX.aren hasieran. Elizaren botere eta monopolio ideologiko eta politikoaren aurka Europatik aire ilustratuak, frantses iraultza eta liberalismo politiko eta ekonomikoaren haize berriak datozenean, horri aurre egiteko tradizioa nola berrindartzen aztertzen dut bertan, eta baita orduko Euskal Herriko giro politiko, moral eta erlijiosoa ere.


Azkenak
2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


2024ko Euskarabildua
Teknologia artifiziala baino, pertsonak eta komunitateak lehen lerrora

Artifiziala ez den teknologia izango du goiburutzat Iametza komunikazio enpresak, ARGIA eta Ametzagainarekin elkarlanean, antolatu duen Euskarabildua jardunaldiaren 13. edizioa. Teknologiaren erabilera "etikoagoa, iraunkorragoa eta bideragarriagoa" aldarrikatuko dute,... [+]


Eta klimaren konponbidea baso eta paduretan ere balego?

Urriaren amaieran Calin (Kolonbia) egingo den Biodibertsitateari buruzko COP16 biltzarra mugarri izan daiteke, lehen aldiz ekosistemen galera jarri nahi delako CO2 isurien eta berotze globalaren arazoen mailan. Baina noiz utzi zion horrela izateari?


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


2024-10-02 | Jonathan Cook
Israelgo tortura zentroak ez dira berriak, urriaren 7ko indarkeria eragin zutenak dira

Ez bazara gai ikusteko palestinarren belaunaldi ugariri Israelek egindako gehiegikerien eta Hamasen krimenen arteko lotura kausala, ez duzu arrastorik ere giza izaerari buruz.


Gorputz hotsak
“Lehen, itsuak etxean gorderik zituzten”

Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]


Eguneraketa berriak daude