EHUko errektorea hautatzeko prozesuak gauza bitxi batzuk agerian jarri ditu gure artean. Esaterako, nire aburuz zazpi errektoregai egotea ez da dibertsitatearen seinale bere baitan. Zenbaki horrek aniztasuna adieraziko du batzuen begietara, baina programak ikusi eta irakurriz gero, gehienek gauza berdintsuak esaten dituzte eta desberdintasun politiko-ideologikoak salbuespenak baino ez dira, gutxienekoak.

Unibertsitatea instituzio feudala dugu eta sailak eta fakultateak zerikusi gehiago daukate erresuma taifekin, sistema demokratiko batekin baino. Oraindik ez da onartzen gure unibertsitatean sufragio unibertsala, hots, pertsona guztiek eskubide zibil berdinak izan behar dituztela. Boto plurala edo mailakatua ezarrita dugu, non ikasle, langile eta irakasleen botoak ez diren balio berberekoak. Baten batek azaldu beharko luke zertan diren hain bereziak unibertsitateko kontuak, ezin direla beste alor sozialen arau politiko berdinetan neurtu. Norbaitek azaldu beharko zuen ere, zergatik Espainiako Erresumatik inposatutako legea gure jauntxoen artean arras ongi ikusia den, gutxienik ordezkapen arlo honetan.

Kandidatu gehienek unibertsitate-enpresa harreman berezi eta ugalkorretan arreta handia ipintzen dute eta pare batek horri gizarte eta unibertsitateko lotura deitzen diote. Kuriosoa da ere, zer gutxi saltzen duen lider unibertsitarioen artean ingurumenaren altxorrak. Agian, feudalismoa aurreindustriala delako eta kritika ekologikoa asmatu barik zegoelako. Batek daki!

Ez litzateke justua izango errektoregai guztiak ingurumenarekiko sentiberan parekatzea, alor horretan Iñaki Antiguedad marathon ekologistaren korrikalari klasikoa dugu eta. Bere zerrendan genero-politikaren errektoreordetza bat izendatuta dago modu berezian eta langile zein ikasleen ordezkariak ere badaude, aniztasunaren benetako froga. Nire botoa izango dute duda izpirik gabe. Hala eta guztiz ere benetan harrigarria iruditu zait ingurumen eztabaidaren falta hauteskunde hauetan.

EAEko unibertsitate publikoaren publikoa kopurutsua da oso. 60.000 pertsona inguru gara hiru herrialdeetan. Horrek esan nahi du populazioaren %3 unibertsitarioa dela, eskola edo fakultatetara joaten dela lanera edo ikastera eta ibilbide horretan kilometro asko egiten ditugula. Mugikortasun eta irisgarritasun aldetik Ibaeta, Gasteiz edo Bilboko campusak hobeto kokatuta badaude, Leioakoa hanka sartze frankista baten herentzia dugu, egun auto pribatuaren erabilera eroaren lekukoa. Askotan entzun dugu garraio publikoaren hobekuntza etorriko zela eta egia da azken urteetan autobusen zerbitzuak hobetu egin direla, baina automobil pribatuak ditugu jaun eta jabe, espazio unibertsitarioaren okupatzaileak. Nork eta noiz egingo dio kontra fenomeno unibertsitario honi?

Ura, papera, argindarra, telefonoa eta bestelako lehengai zein zerbitzuen kontsumo altua dugu eta ez dirudi hondakinak gutxitzea, erabileran aurreztea edo birziklatzea euskal unibertsitarioen erronka bat denik. Ez ote dugu horretarako astirik?

Nire uste apalean instituzio eta komunitate ezin aproposagorik ez dago erronka ekologikoari eusteko. Jende gazte ugari eta ezagutza maila probetxugarriarekin. Zergatik ez da gure unibertsitatea, Europako beste batzuen antzera, produkzio eta kontsumo jasanezinei alternatibak eskaintzen duen unibertsitate horietako bat? Ez al da hori bide zuzen bat gizartearekin loturak eta konpromiso amankomunak eraikitzeko? Bai, badakit. Horrek ez luke hazkunde ekonomikorik ekarriko. Seguru nago ez duela kapital askorik sortuko, baina bai aldiz bizimodu hobeago bat. Noizko izango dugu gure unibertsitatean beste bide ekologiko horren eredua? Bestelako unibertsitatea posible da.