Europako Batasunaren historia
PARISKO ITUNA (1951)
Urtebete lehenago, Robert Shuman Frantziako atzerri-arazoetako ministroak Frantziak eta Alemaniak ikatza eta altzairua elkarrekin produzitzeko beharra aitortu zuen, bi herrien arteko mendeetako lehia geldiarazteko. Parisko Itunak Ikatzaren eta Altzairuaren Europako Batasuna sortu zuen, Europaren eraikuntzaren ernamuina.
ERROMAKO ITUNA (1957)
Oraingo Europako Batasunaren iturburua da. Orduan jaio ziren Batasun Ekonomikoa eta EURATOM, Energia Atomikoaren Europako Batasuna, eta batzarrez, batzordeez, ministroen kontseiluez eta justiziako auzitegiez hornitu zituzten. Italiak, Frantziak, Alemaniak, Belgikak, Holandak eta Luxemburgek izenpetu zuten ituna.
LEHENBIZIKO HEDALDIA (1973)
Danimarka, Britainia Handia eta Irlanda sartu ziren.
EUROPAKO SISTEMA MONETARIOA (1979)
"Europako sugea" esan izan zaio. Inflazioa kontrolatzeko, %2,25era mugatu zuten moneten fluktuatzeko marjina. Euroaren urrutiko iturburua da.
BIGARREN HEDALDIA (1981)
Grezia sartu zen Europako Batasunean.
HIRUGARREN HEDALDIA (1986)
Espainia eta Portugal sartu ziren.
EUROPAKO AKTA BAKARRA (1986)
Europako Batasunaren izaera demokratikoa indartu zuen, zeren botere berriak eman baitzizkion Europako Parlamentuari eta handitu egin baitzituen Batasunaren jardun-eremuak »ingurumena, ikerketa eta garapena». Barruko merkatua sortzeko asmoa ikustarazten du.
DELORS PLANA (1988)
Jacques Delors Europako Batzordeko lehendakaria buru zela, adituen batzorde batek plan bat zehaztu zuen barruko merkatua erdiesteko, kapitalen zirkulazio librerako eta ekonomiaren konbergentziarako.
EUROPAKO BATASUNA (1992)
Maastricht-eko Itunak bultzatu zuen Europako instituzioen erreforma handiena. Europako Batasunak ordeztu zuen ordura arteko Europako Ekonomia Batasuna, eta batasun monetario erabatekoa eta moneta bakarra ezarrarazi zituen pixkanaka. Indartu egin ziren kohesio ekonomikoa eta soziala, orobat Europako hiritartasunaren kontzeptua, eta ugaldu egin ziren Batasunaren jardun-eremuak.
SISTEMA MONETARIOAREN KRISIA (1993)
Mugimendu-multzo espekulatibo batzuk tarteko, zeharo airean gelditu zen Europako moneten estabilitatea. Haiei aurre egiteko, duda-muda gehiegitxorekin ibili ziren Europako gobernuak, eta, azkenean, banku zentralen interbentzio drastikoek eta debaluazio jeneralizatuek irauli zuten egoera.
t LAUGARREN HEDALDIA (1995)
Austria, Finlandia eta Suedia egin ziren kide.
AMSTERDAMEKO ITUNA (1997)
Maastricht-ekoa baino apalagoa da. Europako Batasuna herritarrengana hurbiltzea du lehentasun nagusi. Segurtasunean, enpleguan, atzerriko politikan, defentsan eta Europako instituzioen legitimitatean lortu ziren akordioak. Ekialdeko herrien integrazioa prestatzen ahalegindu ziren, baina ez zuten lortu.
BATASUN MONETARIOAREN AITZINDARI (1998)
Bruselako Europako Kontseiluan erabaki zuten zein herri izango ziren batasun monetarioko kide: Alemania, Austria, Belgika, Espainia, Finlandia, Frantzia, Holanda, Irlanda, Italia, Luxemburg eta Portugal. Hastapenean, kanpoan geratu ziren Danimarka, Erresuma Batua, Suedia eta Grezia (Grezia 2001ean inkorporatu zen).
BOTERE-BANAKETA BERRIA (2001)
Nizako Itunak ezarri zuen Europako erdialdeko eta sartaldeko herriak kide egindakoan EBk izango duen boterea banatzeko sistema.
EUROA ZIRKULAZIOAN (2002)
Euroa 2002ko urtarrilaren 1ean hasi zen zirkulatzen Europako monetaren eremu osoko moneta legal bakar gisa.
BESTE HEDALDI BAT (2004KO MAIATZAREN 1A)
2004ko maiatzaren 1etik aurrera Polonia, Hungaria, Txekiako Errepublika, Eslovakia, Eslovenia, Estonia, Letonia, Lituania, Zipre eta Malta sartuko dira EBean.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]