Nafarroako indarrak agerian


2007ko otsailaren 21ean
Igande honetan jokatuko da Nafarroako Bertso Txapelketako finala. 18 bertsolarik hartu dute parte, eta argazkietako zortziak dira azken txanpan indarrak neurtuko dituztenak. Joxema Leitzak, Txapelketako koordinatzaileak azaldu duenez, «aurten Iparraldekoek ez dute parte hartu txapelketan. Egoera berri horri ahalik eta ondoen erantzutea da gure helburua. Eta zer maila izango duen da erronka nagusia».

Orain arteko Txapelketaren balorazio hau egiten du Leitzak: «Gazteek esperotako maila eman dute, eta gainera horietatik Jon Barberena finalean sartu da eta Erika Lagoma finalaren atariraino iritsi. Baina orokorrean, maila apalagoa izan da. Entzule kopuruarekin gustura daude, aurreko urteetakoa bildu delako».
Giroak ere ez du aurtengo txapelketa gehiegi lagundu, elurragatik saioak aldatu behar izan baitituzte. «Doneztebeko saioan, berriz, jendea oraindik Madrilgo kontuekin zebilen. Eta hala ere, hura atera zen saiorik onena», kontatu du Leitzak.

Zergatik ez dago aurten Iparraldekorik?

Aurten jokatuko da lehen aldiz Nafarroakoa bakarrik den txapelketa, orain arte Iparraldekoek ere parte hartu baitute bertan.

Erabakia arrazoi honetan oinarritu du Nafarroako Elkarteak: «Nafarroako bertsolari zenbait txapelketaren atarian gelditzen zirela ikusirik, horiei ere aukera bat ematea». Joxema Leitza koordinatzaileak aurreko arrazoiari lotutako beste ondorio hau gaineratzen du: «Geografikoki, orain arte txapelketan parte hartu izan duten bertsolari gehienak Baztan eta Bortzirietakoak izan dira. Azken urteetan Sakanan, Iruñerrian eta Araitz-Larraunen bertsolariak badira, baina orain arte ez dute txapelketan parte hartzeko aukerarik izan. Aurten, hori bermatu dugu».

Txapelketan islatzen den lana

Geografikoki nahiko orekatua izan da parte-hartzea. Bortzirietakoak dira aurkeztu diren bertsolari gehienak, 7 hain zuzen. Araitz-Larraun, Baztan eta Sakanako hiruna bertsolari aritu dira, eta Iruñeko eta Aranoko bana. Berezitasun honen garrantzia nabarmendu du Leitzak: «Tokian tokiko erreferentziak sortzea beharrezkoa da bertso zaletasuna zabaltzeko. Etxarriko saioan, esaterako, 160 entzule inguru izan ziren, eta gehientsuenak bertakoak, Joseba Beltza eta Eneko Lazkoz entzutera joandakoak».

Aurtengo txapelketako izen berriak Erika Lagoma, Julio Soto, Eneko Lazkoz, Jon Elizetxe eta Jon Barberena dira. Bertsolari berriak atera izana eskualde horietan bertso eskolak sortu eta egindako lanaren fruitu da. Aurrera begira ere joera horri eusteko itxaropena du Leitzak: «Badira bertso eskolako kideak hemendik pare bat urte edo hirura txapelketan parte hartuko dutenak».

Txapelketa aurretik berotzeko, Liga

Aurten hirugarren aldiz, txapelketa aurretik 15 saioko liga jokatu da, besteak beste Urdiain, Bakaiku, Etxarri-Aranaz, Irurtzun, Betelu, Astitz eta Iruñean. Liga indartuz Txapelketari pisua kentzea du helburu Nafarroako Elkarteak eta egun, Txapelketak adina garrantzia badu. Horrela, bertsolariek ingurune naturalago batean kantatzen dute. Txapelketako estuasunik sufritu gabe ohitzen dira jendaurrera eta bertsotan trebatzen dira. Bertsolarientzat bakarrik ez, Nafarroako bertsolaritzarentzat ere formula aproposa da Liga, normalean bertso saiorik antolatzeko ohiturarik edo bitartekorik ez duten herriei saio bat antolatzeko aukera eskaintzen baitie.
Zortzi finalistak

Estitxu Arozena:

Lesakarra, 28 urte.
Nafarroako Txapeldun 1995 eta 1998-an.
Bertsolaritza irakaslea.

1993tik parte hartu duzu txapelketan. Zer bilakaera izan duzu?

Hasierako urteetan ez genuen esperientziarik, baina sekulako ilusioa bai, eta oso txapelketa bereziak izan ziren. Urteekin freskotasuna galtzen da, eta txapelketa ohiturazko bihurtu zait. Baina bertsotako mailan, orokorrean, irabazi egiten da. Aurten, berriz, gogo berrituta nago. Bertsotan ere gustura ari naiz.

Finalean zer?

Ahalik eta saiorik onena egin nahi nuke, eta txapelik ez irabazi, horrek erran nahi bailuke goi-mailako finala izan dela.

Zer ariketa da zurea?

Ez dut lan bat bestea baino gogokoago, gaia baizik. Gustuko rolean jartzea da kontua, bertsotan saiatzen bainaiz paperean ondo sartzen, pertsonaia ahalik errealen egiten.

Xabier Legarreta
»Arano» ezizenak dioenez, Aranokoa.
27 urte.

Azken txapelketetan finalista, eta 2000. urtekoan txapeldun orde.
Londreseraino iritsi da bertsotan.
Igeltseroa.

Bittor Elizagoien

Arraiozkoa.
42 urte.
Nafarroako Txapeldun 1994an eta 1999an.
Txapelketan beteranoena, hau 25. aldia du. Iaz omendu zuten horregatik.
Igeltseroa.

Joxe Juan Zubieta

Lesakakoa.
27 urte.
Bere kabuz ikasi zuen bertsotan, eta Bortzirietako bertso eskolan trebatua.
Laugarren txapelketa du eta hirugarren finala.

Jon Barberena

Elizondokoa,
24 urte.
Falcesko ikastetxean A ereduko euskara irakasle.

Nola hasi zinen txapelketan?

Iaz Anizen, txapelketako ligako saioa jokatu zen. Saio ostean, alkoholak lagunduta ni ere aritu nintzen kantari. Bittor Elizagoienek entzun ninduen eta niri deus erran gabe nire izena eman zuen Lesakako taldekako txapelketan eta Nafarroako Txapelketan. Bittor izan dut beti gibelean, prestatzen eta animatzen. Berari zor diot dena.

Non prestatu zara?

Lau lagun biltzen gara Mugairen. Giro ona dugu, eta eskertzen da, ez baitugu aukera askorik bertsotan aritzeko eta hobetzeko.

Finalean zer?

Denaren gainetik, gozatzera noa. Nire helburua bete dut jada. Berdin zait postua, sentsazio on batekin bukatu nahi dut. Bakarkako gaian aritzen naiz gustuen.

Xabier Silveira

Lesakarra.
26 urte.
1997an Nafarroako Txapeldun. Azken urteetan txapela ia ukitzera iritsia.
15 urterekin hartu zuen parte lehen aldiz txapelketan.
Tabernaria.

Juan Mari Lopez

Lesakako oiartzuarra.
Nafarroako Txapelketan 1998an kantatu zuen lehen aldiz. Bi urteko isilunearen ondoren, berriz itzuli da.
Lesakako sagardotegiko nagusia.

Manolo Arozena

Lesakako goizuetarra.
Nafarroako Txapeldun 1990-1993 artean.
Ikasle izan zituen E. Arozena, Silveira, Olaetxea, Fernandez...
Kamioilaria.


Azkenak
2025-02-24 | Behe Banda
barra warroak
Arma, tiro, pun

Lau mila karaktere ditut kontatu behar dudana kontatzeko. Esan behar ditut gauzak argi, zehatz, soil, eta ahalko banu polit, elegante, egoki. Baga, biga, higa. Milimetrikoki neurtu beharra dut, erregelaz markatu agitazioa non amaitzen den eta propaganda non hasi. Literarioki,... [+]


Mezu argia helarazi diete: Errenteria-Oreretan ez duela faxismoak lekurik

LGTBIQ+ banderaren itzalpean eta mezu eta doinu antifaxistez inguratuta jarri du karpa Voxek.


2025-02-24 | Sustatu
Euskorpus proiektuak hautsak harrotu ditu

Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduk galdera sorta egin du... [+]


Diario de Noticias de Álava egunkariko langileen salaketa
“Adimen artifiziala horrela erabiltzea kazetaritzari eta irakurleari iruzur egitea da”

Diario de Noticias de Álava (DNA) egunkariko langileak sinadura greban daude, eta aspaldi ari dira beren lan baldintza “miserableak” eta horiek kazetaritzaren kalitatean duen eragina salatzen. 2013tik soldatak izoztuta dituzte, eta ordutik erosahalmenaren %30... [+]


Frantziako Estatu Kontseiluak Palestinak irabaziko du Kolektiboaren desegitea onartu du

Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.


Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik

Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.


Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude