Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2024ko azaroaren 30ean
Gemma Zabaleta: «Zapatero distentsiorako jokalekua prestatzen ari da»
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Zer gogoeta egin zenuen hauteskunde ostean, Madrilgo atentatua gogoan izaki?
Zein izan da funtsezko arrazoia PSOEk irabazteko?
Madrilgo sarraskia gertatu gabe PSOEk irabaz zezakeen?
Zer hautematen duzu zure alderdian?
Nola egin ahal dio aurre PSOEk uneari Rodriguez Ibarrak «Barne ministro izanez gero Rafael Vera eta Rodriguez Galindo askatuko zituela» esan badu. Zapaterok alda ditzake jarrera horiek?
Zapaterok hiru konpromiso hartu ditu: bakarka gobernatzea, tropak Iraketik ateratzea eta Autonomia Erkidegoetako presidenteekin hitz egitea. Nola baloratu dituzu konpromiso hauek?
Hauteskundeen aurretik Kataluniako Gobernua desagertzeko zorian egon zen. Orain, berriz, Espainiakoaren ardatza izan daitekeela esaten da.
Egungo Konstituzioarekin estatu eredu berri bat eraiki al daiteke? Eta Euskal Herriko gatazka gainditu halaber?
Katalunian estatutu berri bat prestatzen ari dira. Hemen, Eusko Jaurlaritzaren Estatutu proiektu berriaz gain, PSE-EEk aurkez lezake beste proiektu bat?
Premisak premisa, zein da abiapuntua?
PPk atentatuaren ondorengo gertakariez eman zuen erantzunak izan zuen eraginaz hausnartu nuen. Niri kosta zitzaidan atentatua ETArena zela sinestea. PPk atentatua ETArena izatea nahi zuen, eta hori barkaezina da. Gobernu batek emaitza elektoralengatik hori nahi izateak eta hori horrela izan zedin informazioa manipulatzeak eraman ninduen pentsatzera gobernu horrek ezin zuela gehiago jarraitu. Hiritarrak jazarriko ote ziren pentsatu nuen. Aldaketa ekarriko zuen erantzuna espero nuen PPk politika egiteko izan duen moduarekin bukatu ahal izateko. Finean, hauteskundeen emaitzak ezagutzean, PSOEk gobernatzeak eman ziezadakeen satisfazioak baino, gehiago poztu ninduen politika egiteko modu horren amaierak.
Zein izan da funtsezko arrazoia PSOEk irabazteko?
Arrazoi asko eta anitzak dira, ez dago arrazoi bakarra, hainbat arrazoiren metaketa baizik. Azken lau urteetan iritzi publikoa aldatuz joan da PPk botereaz egin duen abusuak eraginda. PPren politika oldarkorrak herritarrak izutu ditu. Espainiako gizarteak diktaduratik demokraziara iragatean lortu zituen askatasun baloreak berreskuratu nahi zituen, balore horien galeraz jabetu zen kanpainaren azken egunetan pertsonen bizitza hain nabarmen manipulatzen ikustean. Bi egunetan gizartea jabetu zen gobernu honek terrorismo nazionalaz eta nazioartekoaz egin zuen erabilpenaz. PPk kolpismoaren moduak erabili izan ditu eta, une batez.
Madrilgo sarraskia gertatu gabe PSOEk irabaz zezakeen?
Bai. Atentatuaren aurretiko azken inkestek emaitza onak ematen zizkiguten. Gobernuak atentatuaz egin zuen manipulazioak boto emateko asmorik ez zuen boto-emaile asko bozkatzera bultzatu zuen. Egia da. Baina gure azken inkestetan PP eta PSOE oso parekatuak ziren, horregatik ez dut baztertzen atentatua gertatu gabe ere PSOEk irabazteko zuen aukera.
Zer hautematen duzu zure alderdian?
Esperantzazko eta ardurazko sentimendua. Soluziobiderako garaia da, arazoak konpontzeko garaia da. Unea iritsi dela hautematen dut, ezin dugula garai hau galtzen utzi.
Nola egin ahal dio aurre PSOEk uneari Rodriguez Ibarrak «Barne ministro izanez gero Rafael Vera eta Rodriguez Galindo askatuko zituela» esan badu. Zapaterok alda ditzake jarrera horiek?
Nik ez dut bat egiten adierazpen horiekin. Rodriguez Ibarraren ohiko agerraldi burrunbatsu bat izan da, lekuz kanpokoa. Duten dimentsioa dute, ez gehiago, eta anekdotatzat jotzen ditut. Horiek ez dira alderdiaren jarrerak. Nik Zapaterok hartu dituen lehen konpromisoak egiten ditut neure.
Zapaterok hiru konpromiso hartu ditu: bakarka gobernatzea, tropak Iraketik ateratzea eta Autonomia Erkidegoetako presidenteekin hitz egitea. Nola baloratu dituzu konpromiso hauek?
Oso baikor. Inorekin hitz egiten ez zuen Gobernutik gehiengo osorik ez duen Gobernura pasa gara. Hori niretzat oso beharrezkoa da demokrazian. Zapatero Ibarretxerekin elkarrizketatuko dela azaltzea »PPk gehien kriminalizatu duen presidentearekin», hasteko, aldaketa handia da. Zapaterok instituzioen arteko harremanak landu eta alderdi politikoekin hitz egin behar dela esateak 180 gradu aldatu du politikaren norabidea. Oro har, distentsiorako jokalekua prestatzeko jarrera agertu du. Zapaterok beste presidente baten izaera agertu du, terrorismoa ez dela gerraren bidez konbatitzen eta arazoen kausetara joan behar dela dionean. Eta hori ez da terrorismoa izateko arrazoiak daudela esatea, kausak daudela baizik. Mundu dramatiko hau ezin da modu baketsuan konpondu, ez badiegu kausei kasurik egiten.
Hauteskundeen aurretik Kataluniako Gobernua desagertzeko zorian egon zen. Orain, berriz, Espainiakoaren ardatza izan daitekeela esaten da.
Izugarri gustatuko litzaidake Estatuko Gobernuaren filosofian Kataluniako Gobernuaren proiekzioa ikustea. Kataluniako Gobernua anitza da, eta Espainiako gizartea ere bai. Zapaterok konfigurazio horretatik gobernatu behar du, aniztasuna errespetatuz.
Gizartearen gehiengoaren apustua estatu-nazio anitza sortzea da. Espainiako Estatuak ez du orainokoan estatu plurinazional hau osatzen duten nazioekiko errespetua guztiz garatu. Zapateroren Gobernuaren ideia honen proiekzioan ikustea espero dut. Katalunian, Euskal Herrian eta Andaluzian bereziki, gizarteak PSOEren alde bozkatu du. Horri ez erantzutea oker handia litzateke. Erantzungo dio, nik uste.
Gizartearen gehiengoaren apustua estatu-nazio anitza sortzea da. Espainiako Estatuak ez du orainokoan estatu plurinazional hau osatzen duten nazioekiko errespetua guztiz garatu. Zapateroren Gobernuaren ideia honen proiekzioan ikustea espero dut. Katalunian, Euskal Herrian eta Andaluzian bereziki, gizarteak PSOEren alde bozkatu du. Horri ez erantzutea oker handia litzateke. Erantzungo dio, nik uste.
Egungo Konstituzioarekin estatu eredu berri bat eraiki al daiteke? Eta Euskal Herriko gatazka gainditu halaber?
Bai. Orain oso konplikatua iruditzen zaigu, PPren agintearen ondorioz Konstituzioaren interpretazio oso murritza egin delako. PPk ez ditu ez euren hitzak ez ahalmenak errespetatu. Gainera, arau juridikoak herritarren eskaeren beharretara moldatu behar dira. Herriarekin gobernatzea herriak nahi duenarekin bat egitea da.
Azken 25 urteetan, proiektu politiko guztiak defendagarriak direla esan izan da, baina praktikan, denak ezin direla gauzatu esan ohi dugu, halaber. Konstituzio eredu adostu batek proiektu politiko guztiak praktikara eraman daitezkeela ziurtatu beharko luke. Baina, artean, denok dakigu PPk Estatuko lurraldeen arteko harremanak atezuan utzi dituela. Sosegu handia beharko dugu Konstituzioaren 8. artikuluari buruzko debate lasaia burutzeko eta alderdi nazionalista guztiekin elkarrizketa sakona gauzatzeko. Alderdi nazionalistek leku izan behar dute Estatuaren proiektu artikulatuan eta Estatu Federalaren proiektuan. Estatu Federala gauzatzeko, berriz, Senatuaren erreforma beharko litzateke, Estatu Federalean sortu daitezkeen konflikto politikoak konpondu ahal izateko. Eta horretarako Konstituzioa aldatu behar bada, alda dezagun alderdi politikoen eta gizartearen gehiengoaren adostasunarekin.
Azken 25 urteetan, proiektu politiko guztiak defendagarriak direla esan izan da, baina praktikan, denak ezin direla gauzatu esan ohi dugu, halaber. Konstituzio eredu adostu batek proiektu politiko guztiak praktikara eraman daitezkeela ziurtatu beharko luke. Baina, artean, denok dakigu PPk Estatuko lurraldeen arteko harremanak atezuan utzi dituela. Sosegu handia beharko dugu Konstituzioaren 8. artikuluari buruzko debate lasaia burutzeko eta alderdi nazionalista guztiekin elkarrizketa sakona gauzatzeko. Alderdi nazionalistek leku izan behar dute Estatuaren proiektu artikulatuan eta Estatu Federalaren proiektuan. Estatu Federala gauzatzeko, berriz, Senatuaren erreforma beharko litzateke, Estatu Federalean sortu daitezkeen konflikto politikoak konpondu ahal izateko. Eta horretarako Konstituzioa aldatu behar bada, alda dezagun alderdi politikoen eta gizartearen gehiengoaren adostasunarekin.
Katalunian estatutu berri bat prestatzen ari dira. Hemen, Eusko Jaurlaritzaren Estatutu proiektu berriaz gain, PSE-EEk aurkez lezake beste proiektu bat?
Bai. Baina premisa bat behar dugu guk gure proposamena, Eusko Jaurlaritzak Ibarretxe Plana edota ezker abertzaleak independentziaren proposamena aurkeztu baino lehen. Aurrera egiteko, lehendabizi, zein balore eta prozedura erabiliko ditugun adostu behar dugu elkarrekin. Blokeo egoera hertsian gaude eta proposamenek ezin dute aurrera egin berau desblokeatu gabe. Alderdi katalanak »PP salbu» nork bere proposamena egin aurretik, ados jarri dira. Hemen ere saia gaitezen aurre prozedura hori zehazten. Euskaldunok zein trenera igo nahi dugun zehaztu behar dugu, baina trena eramango duten errailak denon artean ezarri behar ditugu. Blokeo egoera hau oldartze eta inkomunikazio egoera baten ondorioa da, elkarrizketa ezaren ondorioa da eta, hartara, alderdiak geltoki ezberdinetan gaude. Euskal sozialistak, hasteko, geltoki berean biltzeko prest gaude. Eta gainontzeko guztiak ere prest egon daitezkeela uste dut.
Premisak premisa, zein da abiapuntua?
Neurtu dezagun ea euskaldunok benetan aldaketa politikoa nahi ote dugun. Eta, horrela bada, zehaztu dezagun zein puntutan jar gaitezkeen ados legitimitate politiko berri baten bila joateko. Behin hori eginda, jar ditzagun proiektu politiko guztiak mahai gainean eta galde diezaiogun euskal gizarteari horiei buruz.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Danele Sarriugarte Mochales
#3
Mikel Garcia Idiakez
#4
Xabier Letona Biteri
#5
Azkenak
Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
2024-11-29
Jon Torner Zabala
Zorroztasun historikoaren izenean: dragoiak bai, bikingo beltzaranak ez
2024-11-29
Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
2024-11-29
Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]
2024-11-29
Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
2024-11-29
Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Komunikazio libreago baterantz
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
Eguneraketa berriak daude