«Barraskilo hermafrodistiko» lez definitzen dute euren burua Maurice eta Marlenek. Bartzelonako Paraleloko kabaretetan bizi dira biak ere, 1940 inguruko gizartearen bazterrean. Euren generoarekin ez daude konforme, eta hortaz, inposatu zaien zoriaren aurka borrokan ari dira etengabe. Borroka hori, ordea, nekeza da oso. Hain gogorra, zulo beltzera eraman dituela bi protagonistak. Elkar ezagutu dira, ordea, eta batak bestearengan babesa topatuko du.
Itziar Lazkano eta Paco Sagarzazu aktoreak dira Txalo ekoizpen etxeak iragan irailean agertokietara eraman zuen Cabaret Latino ikuskizuneko protagonistak. Biak ere elkarrekin lan egiteko gogoa zutela-eta sortu zen Felipe Lozak idatzi eta zuzendu duen istorio gazi-gozo hau agertokietara eramateko ideia. Enkarguz idatzitako testua da, hortaz. "Ez genuen gure neurriko testurik topatzen eta, beraz, Felipe Lozari eskatu genion zerbait idatz ziezagun. Ondo ezagutzen gara eta berak bazekien Paco emakumeen paperekin ondo moldatzen dela. Nik uste horrek iradoki ziola gaia", dio Itziar Lazkano aktoreak. Lazkanok berak ere aspalditik izan du kabaret generoarekin harremana, desagertutako Karraka taldearekin zenbait musikaletan lan egin baitzuen. Karrakaren Bilbao, Bilbao lanean gainera, oraingo honetan bezala, gizonezko rola jokatzea egokitu zitzaion: "Nahiko pertsonaia anbiguoa zen ordukoa ere. Dezente urrun dago pertsonaia mota hori niregandik baina ez dakit zergatik nahiko ondo moldatzen naiz horiek antzezten. Nire barruan dagoen alderdi maskulinoa ateratzen dut".
Kabaret generoa oso erakargarria iruditu zitzaion Felipe Lozari ere, finean unibertsalak diren gaiak jorratzeko tresna paregabea delako: zoritxarra, maitasuna eta sexua, esaterako. "Historikoki begiratuta ikus daiteke oso gutxitan elkartu izan direla kabaretean bezala adierazpen herritarrak eta jasoak. Hor dago kabaret alemanaren kasua. Bertolt Brecht eta Kürt Weill bezalako jende garrantzitsua ere horrekin konturatu zen. Kabareta herritik jaiotako genero bat da, alde marjinaletik. Komunikazio sozial eta ideologikorako oso garrantzitsua izan da". Generoak historian zehar izandako garrantziaz gain, gaur egun ikusleen artean arrakastatsua izateak ere animatu zuen idazle eta zuzendaria: "Arlo komertzialean ere pentsatu nuen, noski. Antzokiak betetzeko gogoa nuen. Gero gerta daiteke edo ez, baina horixe da helburu nagusia".
Errealitatea gainera
Cabaret Latino antzezlanean Maurice eta Marlenen bizitzako 20 urte kontatzen dira. Mauricek Marlen Bartzelonako kaian ezagutu zuen, bizitzaren tratu txarrekin nazkatuta bere buruaz beste egiteko asmotan zela. Elkarrekin kabaret ikuskizun bat egiteko proposamena luzatu zion Mauricek eta halaxe, lan harreman berezia sortuko da bien artean. Historiako gertakari gogorrek, baina, euren bizimoduan eragingo dute ezinbestean. Nazionalak Bartzelonan sartzearekin Parisa jo behar izango dute. Baina han ere zorigaiztoaren atzaparretatik ezin ihes egin, naziak sartu eta kontzentrazio esparruetara eramango baitituzte. Kubara ihes egitearekin amestea besterik ez zaie geldituko. Urteak pasata, Kubara ez, baina Bartzelonara itzultzea lortuko dute azkenean. Joan-etorri horretan sentimendu berriak sortuko dira bien artean: "Bizitzak elkartu dituen bi disidente dira. Hasieran interesengatik elkartu arren, azkenerako menpekotasun emozional batean jausiko dira", dio Lozak.
Bidaia guzti horretan protagonistek Ines Uriarte eta Iñigo Fidalgo dantzarien konpainia izango dute. Eszenatik eszenara areto dantzariek Maitane Zalduegik diseinatutako koreografiak dantzatzen dituzte. Kabaretetako dantzarien soinekoak iradokitzen dituzten kate piloak betetzen du antzeztokia, momentuaren arabera argiztapenaren laguntzaz, eszenek behar duten giroa sortzeko: "Elementu oso magikoak dira. Aktore eta dantzariak edozein lekutatik irten daitezke eta oso funtzionalak dira", gaineratu du Felipe Lozak. Antzezlanaren une batean, protagonistak Parisen daudenean, Salvador Daliren aurpegia ageri da kate horien gainean jarrita. Margolaria garaiko ikonotzat du antzezlanaren sortzaileak: "Nire belaunaldikoentzat esperientzia eta originaltasunaren adierazle da. Azken batean orduko kabaret handiko protagonista zen".
Jose Manuel Urrejola Oskorriko kide izandakoaren laguntza izan du zuzendariak antzezlanaren musika aukeratzerako orduan. Antzezlanean abesti mordoa interpretatzen dutela-eta mikrofonoak erabiltzen dituzte aktoreek ikuskizun guztian zehar, horrek, paradoxikoa iruditu arren, urrundu egiten du ekintza dramatikoa ikuslearengandik. Gehiegi.
Irailean estreinatu zuen Txalok Cabaret Latino antzezlana eta Euskal Herriko antzokietan barrena eskaintzen ari dira gaur egun. Oraingoz izandako harrerarekin pozik agertu da Itziar Lazkano: "Nik uste dut jendeari gustatzen zaiola. Batzuk esan didate nahiko mikatza dela, baina orokorrean ikusleek ondo pasatzen dute. Gainera emanalditik emanaldira hazten doaz pertsonaiak eta gero eta gehiago gozatzen dugu beraiekin".