Moralidad Publicak hil du Argentinako prostituten burua


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Argentinako Rosario hiriko La Capital egunkariak honela zioen joan den urtarrilaren 28ko zenbakian: «Asesinaron a Sandra Cabrera, líder del gremio de meretrices de Rosario». Bitxi egiten da «meretriz» hitza Europako bazter honetan: prostituta hitzaren gaztelerazko ordaintzat ikasi genuen mutikotan eskolan. Argentinan erabiltzen dute ordea normaltasunez. Hala ere, albiste horretan gauza bitxiagorik bada: Argentinako prostitutak sindikatu batean bilduak direla batetik. Eta albistea bere osotasunean irakurriz gero, hilketa honen erruduntzat hango poliziaren Moralidad Publica saileko agenteak jo direla.

Sandra Cabreraren gorpua goizeko 08:30etan aurkitu zuen lanera zihoan emakume batek Rosarioko Iriondo auzoan. 647. zenbakia daraman etxearen sarrerako eskilarapean zegoen emakumearen hilotza. Frakak belaunetaraino jaitsita zeuzkan, preserbatibo baten azaleko plastikoa zegoen bere ondoan, eta 32 kalibreko errebolber baten bala emakumearen buru barruan.

Hilketa gertatu zen lekura hurbildu zen kazetaria bi lekukorekin mintzatu ahal izan zen. Cabrera ezagutzen zuen Gustavo izeneko bizilagun batek esan zion nola hildako emakumeak adierazi zion «que se la tenían jurada». Auzoko beste emakume batek berriz «mesedez, ez ezazu nire izenik jarri, desesperatuta nago» erregutu zion kazetariari. Eta polizia bat aipatu zion, nola honek meatxu egin zien berari eta Cabrerari esanez «buruan tiro banarekin bukatuko zutela».

"La Capital"eko kronika honen lerroetan aurrera egin ahala ordea, Irigoien kaleko hilketa Argentinan egunero gertatzen direnen artean berezia egin duen hainbat xehetasun aurkituko dugu. Sandra Cabrera Asociación de Mujeres Meretrices de Argentina (AMMAR) elkarteko buruaren hilobiratzera 200 pertsona hurbildu ziren. Horien artean ziren Central de Trabajadores Argentinos sindikatuko ordezkariak, Asociación de Trabajadores del Estado sindikatukoak, Asociación del Magisterio de Santa Fe irakaskuntza sindikatukoak, hiriburuko zinegotziak eta beste zenbait politikari.

Santa Fe estatuko Jorge Obeid gobernadoreak Argentinako Justizia ministroari deitu zion »hileta egunean bertan» hirian bizi zen egoera minberaz hitz egin eta Giza Eskubideen idazkari nagusia Rosariora biharamonean bertan bidal zezan. Eta arartsaldean bildu zen prostituten sindikatuko idazkari nagusiarekin: Elena Reynaga-ri Obeidek agindu zion estatu horretako polizian garbiketa egingo duela, guztia CTA sindikatuaren eta bere bi ministroren aurrean. Ez hori bakarrik: agiri publiko bat plazaratu zuen Obeidek adieraziz hilketa horretaz inork daturik baldin badu era diskretoan Giza Eskubideen idazkariaren bulegoari jakinarazteko telefono bat antolatu dutela, eta publikoki konpromisoa hartzen duela «beharrezko neurriak hartu eta Polizian garbitasuna egiteko, honek bere betebeharra burutu dezan, alegia, jendeari laguntzea».

Bazituen azkar mugitzeko motiboak Obeid gobernadoreak: Sandra Cabrerak bera hil baino lau egun lehenago Auzitegian salaketa bat ipinia zuen Rosarioko polizia batzuen kontra beste prostituta bati meatxupean dirua kentzen ziotelako. Aspalditik ari zen AMMAR elkartetik Moralidad Publicako agenteen ustelkeria salatzen. Krisi betean dagoen Argentinan CTA sindikatuaren babesean prostituten defentsarako elkartea pixkanaka ari zen indartzen eta bere heriotzak asaldatu egin zuen Argentinako iritzi publikoa.

Non babestu hobeto mafia?

Diktadura likidatu ezinean ari diren beste leku askotan bezala, Argentinan ere sistema zaharraren mamuak eten gabe azaleratzen dira. Santa Fe estatuan, zenbait komunikabidetan aipatzen zen 1995an polizia batzuek idatzi zutela barne txosten bat ofizial ustelek dirua irabazteko zuten antolakuntzaz. «La Santafesina S.A» izenez deitzen zioten hartaz zekitenek eta haren kutxan ordaindu behar zuten eskualde hartan prostituzioa, legez kanpoko jokoa edo droga trafikoa egin nahi zutenek. 1992 eta 1995 artean «ezkerretik» (eskupean) 12 milioi pesotik gora manejatu zutela zioten polizia salatzaile horiek beren txostenean. Baina idatzi honek ez zuen eragin handirik izan. 1998an Obeid gobernadore berriak zenbait polizia torturatzaile kanporatu zituen, eta laster jaso zuen gainerakoen meatxua: horrelakorik gehiago egiten bazuen, berehala lehertuko zitzaiola bake soziala.

Eta tartean, Sandra Cabrera azaldu zen. Bera eta beste prostituta talde bat bildu zen ordurako Buenos Airesen funtzionatzen zuen AMMARera. Prostituta hitza arbuiatzen dute hauek, eta berentzako «sexu langileak» deitura erabiltzen dute. CTA sindikatuaren barruan antolatuta, proxeneten eta polizien desmasiei aurre egiten hasi ziren. Munduko ofiziorik zaharrenean ari diren emakumeak hain gogor kolpatzen dituen gaitzei (Hiesa nagusiki, baina baita sifilisa, gonorrea eta abar ere) buruzko informazio eta sendabideak hedatzen dituzte. 2001eko abenduan Argentinako krisia bere gordinenera iritsi zenean, okerren zeuden prostituten artean janariak banatu zituzten.

Rosarioko «Enredando» aldizkariari kontatu zionez, Sandra Cabrerak 2000. urtean autobus geltoki inguruetan egiten zuen bere lana, eta hango txulo batzuek eman zioten jipoia publikoki salatu zuenean azaldu zitzaizkion Buenos Airesko AMMARekoak. Eta bera bihurtu zen pixkanaka Rosarioko prostituten buru, kasik oharkabean.

Gero eta gatazka gehiagoren erdian, agintariek polizia babesa ezarri zioten gauetarako. Baina hala ere 2003ko abenduan berriro erasotu zuten Sandra... bere etxean bertan eta atean poliziak zituela!

Urtarril honetako 24an Cabrerak Stella Maris Longoni-ri lagundu zion auzitegira salaketa bat ezartzera. 29 urte ditu Stellak, alarguna da eta hiru haur dauzka. Hona «El Ciudadano»ren izenburua biharamonean: «Una trabajadora sexual reveló que pagaba a un agente de Moralidad Pública para ejercer su oficio tranquila». Bezperan titulu dotore hori duen saileko poliziek arrestaturik eraman zuten: Stellak esplikatu zien Sergio Bermejo izeneko ofizialari astero bezala ordaindu zizkiola bere 50 pesoak, baina Bermejo hori komisaldegiz aldatua zutela, berriro ordaindu behar zuela... eta polizia «arduradun» berriek sekulako jipoia eman zioten komisaldegian.

Stella Marisi auzitegian salaketa egiten lagundu eta hiru egunetara akabatu zuten Sandra Cabrera tiro batez. Mafiaren manera bortitzekin. 33 urte zituen Sandra Cabrerak eta zortzi urteko alaba utzi du. Geroztik, Argentinan eztabaidan ari dira: zer egin moralitatea zaintzeko aitzakiatan jarduera ilegal guztien bizkar aberasten diren Moralidad Publicako polizia ustelekin?

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Eguneraketa berriak daude