Elkar gaitezen bada!
Elkar gaitezen guztiok, horixe da gizakion biltzeko sena eta talde bateko partaide izateko beharraren inguruan gogoeta egiteko, Gasteizko Artium Arte Garaikideko Euskal Zentro Museoak eta Vigoko Marco Museoak elkarlanean sortu duten erakusketaren izena. Proiektuaren arduradun nagusia Gasteizko Museoa izan da, eta bertako zuzendariak, Javier Gonzalez de Duranak, egin ditu komisario lanak. Apirilaren 4a arte zabalik egongo den erakusketak, batik bat argazkiak biltzen ditu, baina badira bideoak, instalazioak eta eskulturaren bat ere. 12 herrialdetako 19 artistek hartu dute parte bertan, giza taldeen gaia ikuspegi anitzetatik landuaz.
XX. mende hasierako masa mugimenduetan du abiapuntua erakusketak, izenburutik hasita. Elkar gaitezen guztiok, Internazionalari, langileriaren eskubideen alde borrokatzeko deia egiten zuen ereserki historikoari, egindako aipamena da. Aurkituko dugun lehenengo artelana ere momentu historiko horrekin estu loturik dago, Olivo Barbieri artista italiarrak Il quarto stato koadro ezagunari ateratako argazkia, hain zuzen. Koadro honek 1901eko greba eta protestaldiak islatzen ditu eta bere garaian, gizarte borroken ikur bilakatu zen; bertan, koadroaren zabalera osoa hartzen duen giza taldea kementsu doa aurrera, etorkizun hobe baten alde borrokatzeko prest. Barbierik ordea, koadroari ateratako argazkiaren ertzak lausotu egin ditu, denboraren joanean oroitzapenak eta gertakizunak lausotzen diren eran. Mende bat igarota, urrun ikusten ditu gizarte mugimendu horiek, nostalgia puntu batekin, agian.
Ezin esan, gaur egun, protesta edo aldarrikapen helburuekin elkartzeko arrazoiak falta zaizkigunik, baina hori baino gehiago da taldean biltzera bultzatzen gaituena. Erakusketan biltzen diren lanek, historia, soziologia, aisia, ekonomia... hartzen dituzte abiapuntutzat masifikazioaren aurrean norbanakoaren ezabaketaz hitz egiteko.
Beste lan batzuek kontrastea erabiltzen dute gertakizun historikoen gaineko hausnarketa bultzatzeko. Horren adibide dira Mickey Mouseren neoizko irudia eta burdinazko hizkiz idatzitako Auschwitzeko kontzentrazio esparruko sarreran zegoen esaldia ("Lanak libre egingo zaituzte") parekatuz Claude Levêquek aurkeztutako lana; edo Sylvie Blocherek sortutako bideoa, non Internazionala eta Edurne Zuriren ipotxek lanetik etxerakoan abesten zuten kanta elkarren jarraian abesten dituen abesbatza batek. Ideologia zapaltzaileak, gizarte borrokak eta Disneyren fantasiak, xalotasun itxuran, ezkutatzen duen pozoia, parez pare aurkeztu dizkigute. Garai historiko berean gertatuak, itxura batean elkarrengandik oso urrun zeuden gaiak iruditu arren, funtsean lotura sakonak dituztenak hirurak.
Egungoari dagokionez, aurkituko dugun gai zerrenda zabala da, zabalegia agian. Globalizazioaren ondorioz sortutako gizarte egitura, enpresa multinazionalen erabateko nagusitasuna, sekula baino askatasun handiagoa omen dugun garai hauetan norbanakoaren ñabarduren eta desberdintasunen ezabaketa, talde sena, uniformazioa, aisialdia gozatzeko moduak... dira, formatu eta ikuspegi ezberdinetatik landuta, topatuko ditugun gaiak, iraganari eta egungo egoerari errepasoa ematen lagunduko digutenak.
Azken aldian ospea lortu duen Spencer Tunickek ere antzeko helburuarekin elkartzen ditu ehunka edo milaka lagun, boluntarioak beti, munduko ezein hiritan, beraien gorputz biluzien bidez, hiriaren gaineko garaipen txiki bat aldarrikatzeko. Minutu gutxi batzuetan besterik ez bada ere, asfaltoa jaun eta jabe den inguruetan, gorputz indibidualen pilaketa medio, izugarrizko haragi masa arrosak sortzen ditu, hiriaren irudia erabat itxuraldatzen dutenak. Arte historian zehar hain erabilia izan den giza gorputz biluziaren irudiak, ohikoak dituen izaera erotiko edo estetikoak galdu egiten ditu hemen; gorputz biluzia izaera jakinik gabeko "haragi meta" bilakatzen da.
Garai bateko gizarte mugimendu, langile borroka eta ideologia utopikoekiko nostalgia apur bat ere nabari liteke, egungoarekiko lotsa-edo. Erakusketak ikuspegi kritiko eta ironikotik begiratzen ditu globalizazioak eragindako itxurazko berdintasuna eta gizabanakoaren ezabaketa, eta nahiz eta itxura batean egungo gizarteak eskaintzen digun ikuspegia beltz xamarra izan, zirrikitu txiki bat utzi beharko diogu banakakoak elkartuz, taldean, mundua eraldatzeko itxaropenari.
Iragan asteazkenean Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten alderdiek Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera... [+]
Kanadako Elkarte Medikoak (CMA) barkamena eskatu die herri indigenei, praktika medikoentagik edo haien gabeziagatik historikoki eragin dizkieten kalte fisiko eta psikologikoengatik. Barkamen-eskea egin duen ekitaldi berean txosten bat aurkeztu du, medikuen jarduera antietikoak... [+]
Naturazaleren batek galdera hori irakurri eta pentsatuko zuen seguruenik: “Galdetzea ere! Ez dute zerikusirik!” Egia da, bai, behin ezagututa erraz desberdintzen direla oreina eta orkatza. Baina batzuentzat ez da erraza mendian halako animalia ikusi eta ziurtasunez... [+]
Sekreturik ez esan baratzean. Bai bai, adi baratzean. Zer agi ere ataizean ibili, begi-belarri. Ezkutatzekorik baduzu ez azaldu baratzean. Patatak (Solanum tuberosum) begiak ditu, artoak (Zea mays) belarriak, arrosondoak (Rosa spp.) antena zorrotzak, asunak (Urtica dioica)... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
"Kanpora begira" bizi izan garen udararen ondoren, udazkenak geure buruarekin berriro konektatzera, errutinara itzultzera eta bertan nola sentitzen garen entzutera gonbidatzen gaitu. Eta udazkenean zer behar dugu osasuntsu eta energiaz beteta sentitzeko? Garaiko jakiek... [+]
Eta hori, larunbata zela atzo, eta ez igandea. Kosta zitzaion egunari argitzea, aurreko egunetan baino dezente jende gutxiago zebilen kalean, eta presa gutxi nabari zen. Batzuk laster batean bai, Kursaalera eta Victoria Eugeniara gerturatu zirela, lehen areto horretan ematen... [+]
Patricia López de Arnaiz gasteiztarrak aktore onenaren sari nagusia irabazi du Donostiako 72. Zinemaldian, Pilar Palomerok zuzendu duen 'Los destellos' filmean egindako lanagatik.
Eider Rodriguezen 'Bihotz handiegia' liburuko lehen narrazioan... [+]
Andrés Roca Rey toreroaren egunerokoaren hainbat pintzelkada ematen ditu Tardes de soledad zintak, besteak beste, hotelean eta hoteletik zezen-plazarako bidean eginiko elkarrizketak edo janzte aldiko uneak, eta plazan zezena nola sufriarazten eta hiltzen duen erakusten... [+]
