Multinazionalek baldintzatzen dute Europako politika


2021eko uztailaren 20an
Europako politika, Europako Batasuna (EB) jaio zenez geroztik, multinazional handiek kondizionatu dute eta baldintzatzen. Batzordeen eta komisarioen kasuan, benetako presio-taldeak izan dira eta hala izaten segitzen dute, baita Europako gobernuei dagokienez ere. Hartutako erabaki handiak, ia esparru guztietan, dela ekonomikoan, komertzialean, industrialean, ekologikoan, ingurumenekoan edo dela besteetan, multinazionaletako boteretsu handi horiek berek promozionatuak izan dira; beste zenbaitetan, berriz, ñabartu egin dituzte, aldatu edo zuzendu, eta, kasu guztietan baldintzatu. Euskaldunok, subiranotasun nazional gabeak garenez gero, oraindik ez dugu ordezkaritzarik Europan, baina, hala eta guztiz, nozitzen ditugu ekonomiako presio-talde edo "lobby" handi horiek kondizionatutako politikaren ondorioak.

Aski edo oso ezezaguna da European Roundtable of Industrialists (ERT) edo Industrialen Europako Mahai-ingurua. Ordea, elkarte horixe izan da Europako agertokiko indar politiko nagusietako bat hamarkada batean baino gehiagoan. Libre izan du kargu politiko nazional eta europar gorenetarako sarbidea, eta egitate horixe izan da Europako Batasuneko agenda politikoa diseinatzen laguntzen lortutako arrakastaren giltzarria. Ezaugarri nabarmenekoa da talde horren eraginezko emaitza: gradualki, enpresa transnazional handien mesederako politika eta globalizazio ekonomiko kapitalista oinarrituz joan dira. Kideen artean, Espainiako hainbat enpresetako lehendakariak ere ageri dira, hala nola, Telefónicakoa eta Repsol YPFkoa. Datu horiek Corporate European Observatory (CEO) taldearen barruko kazetari batzuek eman dituzte argitara, ikerlan luze eta zehatz batean. Lana, ingelesetik gaztelaniara itzulita, liburu-formatuan kaleratu dute: Europa SA du izenburu, eta Icaria Editorial SA argitaletxe katalanak merkaturatu du.

Multinazionaletako 45 handikik osatzen dute ERT

1983an fundatu zen elkarte hori eta, gaur egun, Europako multinazionaletako 45 handi-mandi hartzen ditu, guztiak ere munduan presentzia produktibo eta teknologiko handikoak. Pertsonak dira elkarteko kide, ez enpresak, eta gonbita bidez bakarrik hautatzen dira. Egungo egunean, hauexek dira ERTn ordezkaria duten enpresetako batzuk: Investor AB, Bayer, British Petroleum, DaimlerChrisler, Ericson, Fiar, Nestlé, Nokia, Petrofinal, Philips, Renault, Repsol YPF (Alfonso Cortina da ordezkari), Shell, Siemens, Solvay, Telefónica (Cesar Aliertak ordezkatzen du), Total eta Unilever. Iberdrola ere zerrendan zegoen artean, 1999. urtean, Jose Antonio Garridok ordezkatuta. Orain, 2004an, ez da ageri.

ERTko 45 kideek Europako enpresa handienak dituzte jatorri: 800.000 milioi euro baino gehiagoko fakturazioa dute elkarren artean, eta 4 milioi enplegatutik gora munduan barrena. Oso bestela, ordea, zazpi enplegatuk bakarrik dihardute ERTren Bruselako zentroko bulegoan. Idazkaria aritzen da administrazioko eta antolamenduko funtzioetan, eta, egoitza hori, errealki, kontaktuko puntu bat baino askoz gehiago ez da mahai-inguruko kideentzat. Kideen prestigiotik datorkio indarra ERTri: eragin handiko enpresaburuak dira, erabakigune nazional eta europarretan sarbide librea dutenak. Lehendakariak, lehendakariordeak eta ERTko bost kide hautatuk koordinatzen dute erakundeko lana, eta talde horrek markatzen ditu, halaber, hurrengo lehentasunak. Era berean, ERTren jarduerak ikuskatzen ditu, eta bi urtez behingo osoko bilkuretarako proposamenak prestatzen. Europako Batasuneko lehendakaritza zein estaturen esku dagoen, haren eremuan eratzen dituzte bilerak, oro har.

Plenarioek erabakitzen dituzte ERTren lehentasun nagusiak, laneko programa eta aurrekontua, eta plenarioek onesten dituzte, berebat, sektorekako lantaldeen txostenak eta proposamenak. Aho batez hartzen dituzte erabaki guztiak. Hamaika lantalde dituzte hainbat eratako gaiak lantzeko antolatuak, eta giza talde horiek egiten dute lanik handiena. Gaien artean, honelakoak eta bestelakoak tratatzen dituzte: kontabilitateko plana, hezkuntza, politika soziala eta enplegukoa, kanpoko harreman ekonomikoak eta beste hainbat. Lantalde bakoitzak ERTko kideren bat izaten du gidari normalean, taldeko enpresetako adituez osatuak izaten dira eta kanpoko aholkulariak ere nahiko sarritan hartzen dituzte.

Beste presio-talde batzuk

ERTra bildutako enpresaburuen eliteak beste talde batzuk ere sortu ditu, agenda komunerako beharrezko duten presio politiko optimoa lortze aldera. Azpiegituren Azterketarako Europako Zentroa eta Europako Moneta Batasunerako Elkartea dira taktika horren bi adibide arras esanguratsuak. Horrez gainera, ordea, Bruselan badute beste presio-talde multzo nabarmen bat, ERTren mezua indartzen laguntzen diena, UNICE Europako patronala eta AMCHAM Amerikako Merkataritza Ganbararen Europako Batasuneko Batzordea buru dutela.


Orain, ekialdea dute lehentasun, besteak beste
Behin merkatu bakarra, sare transeuroparra eta diru bakarra segurtatuta, beste lehentasun batzuk ezarri ditu ERT erakundeak, hala nola, konkurrentzialtasuna, berrikuntza eta merkatu berriak erakartzea. Helburu horiek erdiesteko, ezinbesteko iritzi dio EB Europa erdialdera eta ekialdera hedatzeari, eta horretantxe dihardu orain. Beren lana eta presioa hasia da fruitua ematen: dagoeneko EBko kide dira Europako zona horretako estatu batzuk.

Europako erdialdeko eta ekialdeko erregimenak erori zirenez geroztik, ERTk gogotsu sustatu du merkatuko ekonomia berri horiek Europako Batasunean ahalik eta lasterren sartzea. Izan ere, hedatzeko perspektibak (kostu apaleko, baina prestakuntza handiko langile-horni izugarria barne dela) eta merkatu komunean 150 milioi kontsumitzaile gehitzeak zoratu egiten ditu ERTren barruko enpresak. Alde horretatik, honela ikusi zuen kontua liderretako batek, Richardsonek: "Geure atarian Asiako beste hego-ekialde bat deskubritzearen parekoa da". ERTk 1997an ugaldu zituen eremu horretako jarduerak, hedatzearen gaineko lantalde berezi bat tarteko. Urte bereko abenduan, ekialdera hedatzeko ekintza-plana aurkeztu zuen EBren Luxemburgeko Gailurrean, eta "ahalik eta lasterren, hautagai oro Europako Batasun handiago, konkurritzaileago eta indartsuago batera biltzeko" eskatu zien lider europarrei.

ERTko enpresaburu handiek emaitzen kontuak hobetu nahi dituzte, eta Ekialdea merkatu ona da. Erruz ari dira ugaltzen Mendebaleko inbertsioak Ekialdeko herrietan: gaur gaurkoz, 10.000 milioi euro inguruan dabil atzerriko inbertsio zuzena, urteko fluxuari dagokionez. ERTren barruko enpresek oso aktiboki jardun dute: 1996an jada, 70 milioi euroko balioko esportazioak egin zituzten. Ekialdean, 1997an, 9.000 milioi euro izan ziren atzerriko inbertsio zuzenak, eta Europako Batasuneko enpresek izan zuten parte handiena. Urte horretan, Hungariak eta Txekiar Errepublikak hartu zituzten inbertsioen bi herenak, eta Poloniak erdia. Gaur egun, Europako Batasunak 80.000 eurotik gora esportatzen du Ekialdera, duela hamarkada bat baino hiru aldiz gehiago, eta ERTren barruko enpresak dira bereziki aktiboenak.


ASTEKARIA
2004ko otsailaren 01
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
PAIren biktima guztiak

PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]


Erriberarako kalitatezko trenbide zerbitzu publikoaren alde

Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]


Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Laga hondartza leheneratzea

Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.

Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]


135 preso politiko daude eta 66 ateratzen dira kalera baimenen batekin

Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]


Lortu da. Lortu duzue! Lortu dugu. Zorionak eta eskerrik asko

Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]


Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak

Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.


Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak

Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.

Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]


Espainiako monarkiak Nafarroako Vianako Printzearen sarietan parte hartzeari ezetz esan dio Parlamentuak

PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute  Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.


2025-01-10 | Gedar
Ate birakariak: Gasteizko klinika pribatu bateko zuzendari izango da Gotzone Sagardui

Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


Arartekoaren ustez, Martuteneko Agustindarren eraikineko operazioa barruan zeudenak identifikatzeko egin zuten

Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Eguneraketa berriak daude