Aitzpea Goenaga eta Teresa Calo: Sormen kolektiboaren garaietako alabak
Teresa, zure Mentiras lanean edo Aitzpea, zure Zu(t)gaben emakumeak dira protagonista. Aldarrikapena ala kasualitatea da?
Aitzpea Goenaga. Nik uste dut badagoela joera protagonistek gizonezkoak behar dutela izan pentsatzeko, buruan horrela sartuta daukagulako. Niri pertsonalki antzerkian ez zait halako kasurik gertatu, baina behin baino gehiagotan pentsatu izan dut zergatik ez diren emakume protagonista gehiago sortzen. Orain saritu didaten Agur betiko lanean, hala ere, denetarik dago. Ez dut uste bereziki emakumezkoen ikuspuntua ageri denik.
Sormen kolektiboa aldarrikatuz 60ko hamarkadan aktoreak autoreen kontra matxinatu ziren Alfonso Sastreren ustez. Zuek matxinada hartako alabak zarete nolabait...
A.G. Nire kasuan sorkuntza kolektiboko zenbait taldeetan parte hartu izan dut baina beti saiatu izan naiz halakoetatik ihes egiten. Ez naiz talde batean itxi, neurri batean nire askatasunari heltzen ahalegindu bainaiz beti. Baina egia da sozialki eta kulturalki garai hartako kumeak garela. Batez ere "muntaketa-desmuntaketaren" seme-alabak garela esango nuke, eta horrek asko markatzen du...
T. C. Bai, batez ere giltzurrunak!
A.G. Bai, eta antzerkia bizitzeko dugun modua ere bai, ezberdina da.
Funtzio kritikoa galduta, entretenitzeko xedea omen dute gaur egungo antzezlan gehienek.
A.G. Egia da antzerkiak funtzio ludiko baterantz jo duela, baina bizirauteko beharragatik izan da batez ere. Euskal munduan are gehiago, jendea antzerkira erakartzeko ahalegin handiak egin dira. Euskaraz ez dago publiko handirik, eta hortaz, ahalik eta jende gehiena errekuperatzearen bidea hartu da. Eginiko bide horri esker, gaur egun beste antzerki motak ere egin daitezke. Behin antzezlan bat gustura ikusi duena berriro joango da beste bat ikustera, horixe da dugun itxaropena.
Durangoko azken azokan ez da antzezlan berririk aurkeztu, eta beste generoekin erkatuz oso presentzia txikia izan du, zergatik?
T. C. Nik liburu denden gaia ere aipatu nahi nuke. Izan ere, liburu denda askotara antzezlan baten tituluarekin joaten zarenean badirudi dendaria nagiak jota geratzen dela ordenagailuan begiratzeko, haserre antzera zera esaten dizute: "Guk hemen ez dugu antzerkirik izaten". Tortilla pintxo bat eskatzen arituko bazina bezala, aizu! Artezblaikoek aurreko lanak argitaratu zizkidatenean, adibidez, hilabete batez egon ziren liburuak biltegian. Azkenean, asko ekin ondoren atera zituzten. Hori bai, liburu dendako apalekoak bukatzen direnean ez dituzte gehiago ekartzen. Horixe gertatzen da gaur egun eta hortaz, zer eskatuko diot nik Durangori gauzak horrela egonda?
Behin antzerki testu bat idatzita, zein da eman beharreko hurrengo pausoa? Miraria al da batek idatzitakoak agertokian ikustea?
T. C. Aitzpea gezurretan ari da pittin bat, zeren bai berak eta bai nik dagoeneko gure lanak estreinatuta ikusi ditugu. Mentiras antzezlanaren kasuan ni neu ausartu nintzen ekoiztera. Niretzat benetako miraria etxeko bakardadean antzezlan bat idazten amaitzea da. Alde horretatik eskertzekoa da Serantesekoen lana, ekoizpenagatik ere apustu egiten baitute, lanak ekoizten lagunduz.
A.G. Donostia Saria irabazitako Zu(t)gabe lana Txalok ekoiztu zuen, luxua izan zen hura. Elena Irureta eta biok idatzitako Hau paraderoa! ere estreinatu zen eta beraz, esan daiteke bideak topatzen ditugula azkenean lanak taularatzeko. Nik uste pribilegiatu batzuk garela.
T. C. Juan Palomo bezalakoak gara: «Nik prestatu eta nik jan».
Bakoitza bere kasara doa, beraz. Ez al dago lan komunik?
A.G. Gobernuaren diru-laguntzak batez ere etorkizuneko ikuspegi batekin banatu beharko lirateke, antzerkiarekin benetan zer egin nahi dugun erabaki. Gaur egun antzerkia guztiz baztertuta dago, urtero aurrekontuetako 60 milioi pezetako diru laguntza bideratu eta kito, hori da egiten den guztia. Ez dago pentsamendu irmorik egin nahi denaren inguruan.
Eusko Jaurlaritza Kulturaren Euskal Planaren barnean antzerkiarekiko egitasmo berezi bat aurkeztekoa da urtarrilean...
T. C. Nik ere ez dakit jada zer esan afera horren inguruan, benetan... [etsita]. Urte mordoa daramagu lanean, urte mordoa musu-truk zenbait lan egiten, eta ez dira ohartu ere egiten. Nik uste dut dagoeneko label bat merezi dugula, hori da! Nik Idiazabalgo gazta bezala izan nahi dut, pittin bat gehiago zaindu gaitzaten.
Peter Brook-en aburuz, kalitatea zehaztasunean dago. Gaur egungo ekoizpen erritmoekin zehaztasuna zaintzea zaila da, ordea.
T. C. Denetarik egon behar du. Nire ustez ekoizpen ikuspegi garbiko lanak ere egin behar dira. Gainera, zuzendaritza on batekin eta gauzak argi edukita, bi hilabetetan gauza majoak egin daitezkeela uste dut. Noski, baina ikerketarako guneak egotea ere oso garrantzitsua da.
Santurtziko Udalak antolatzen duen Serantes Antzerki Testu Sariketak, testuak argitaratzeaz gain, antzezlanak jokatzeko erraztasunak ematen ditu, ekoizpen kostuetan lagunduz. Beraz, oztopo handirik ez bada, urtea amaitu baino lehen antzeztokietan ikusiko ditugu bi lanak.
Zerbait egin beharra izan liteke aurtengo Argia Sarietan garaikurra jaso berri dutenen oinarria. Zapalkuntzaren, bazterkeriaren, ahanzturaren aurrean antolatzearen erabakia hartu izana. Edo ilunetik argia ateratzea, zirrikituak bilatzea eta komunitateari eskaintzea. Balio... [+]
Inkestatuen %45,6k alarde parekide bakarra nahiago du herriarentzat eta %65ak baino gehiagok alardearen gatazka konpontzeko herritarrek gai horren inguruko hitzaldi eta tailerretan parte hartu behar dutela adierazi dute.
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Langabeen artean, 2.302 pertsona gehiago erregistratu dituzte urtarrilean Hego Euskal Herrian, eta horietatik 2.173 emakumeak dira, Espainiako Lan Ministerioak emandako datuen arabera.
Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta, Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]