Barazkien txertaketa


2007ko otsailaren 21ean

Zurezko enborra duten landareen txertaketa duela hiru mila bat urte ezagutzen da Txinan. Aristotelek orain dela 2.350 urte inguru txertoen berri zehatza azaltzen du eta erromatar inperialistek ezpataren atzetik hedatu zituzten labana zorrotza behar duten txerto teknikak, baita geurean ere.
Txertaketak barazkietan burutzea beste upeleko sagardoa da, ala beste sagardotegiko upela? Fusarium gaitzari aurre egiteko 1914 urtean hasi ziren angurria (Citrullus lanatus) txertatzen Japonian. Hantxe Narako Nekazaritza Unibertsitatea 1917an hasi zen barazkien txertatzeko erabilitako teknika desberdinen berri ematen.
Herbeheretatik zabaldu ziren Europan barrena langintza hauek 1947tik aurrera. Kukurbitazeoen familiakoetan lehenik (kurkubia, kuia, kuiatxoa, luzokerra, meloia, angurria eta abar) solanazeoenean gero (tomatea, piperrak, alberginia, tabakoa, asma-belarra, belladona, urriloa, petunia eta abar), hau da, etekina fruituetan ustiatzen diegun barazkietan soilik.
Txertaketak bi onura nabarmen eransten dizkio barazkiari: baga, fruitua ematen duen barietatearentzat hilkorra edo ia den gaitzen bat sortzen duen onddoa dagoen lurrean gaitz horrekiko erresistentzia garatua duen mentuoin baten gainean txertatuz gero barietate hori ustiatu daiteke; biga, fruitua kendu nahi diegun barietateen aldean mentuoin jendeak sustrai indartsuagoak dituenez uzta oparoagoa izan ohi da.
Txertatutako barazkien erabilera areagotzeko arrazoi nagusia gaitzekiko erresistentziaren aldetik dator. Metilo bromuroa da egun lurrak desinfektatzeko erabiltzen den produktu eraginkorrena eta zabalduena. Honek ozono geruza erretzeko eta lurrak desinfektatzeaz gain kutsatzeko duen joera dela-eta laster bere erabilera murriztu edo galaraziko dela uste da. Onddoekin infektaturiko sailetan mentuoin erresistenteen gainean txertaturiko barazkiak erabiltzea izango da aukera egokiena eta garbiena.


ASTEKARIA
2004ko urtarrilaren 18a
Azoka
Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Ernairen kontrako 290.500 euroko isunak indargabetu ala nabarmen apaltzea onartu dute epaileek

Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.


2024-12-19 | Julene Flamarique
TikToken karbono-aztarna Greziako urteko emisioa baino handiagoa da, ikerketa baten arabera

Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.


Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Eguneraketa berriak daude