Ezpalak


2021eko uztailaren 19an

Gure arbasoen zeruari begira

Zeruari so jarri ditu Iruñeko Planetarioak sortu zenetik gaurdaino izan dituen bi milioi bisitariak. Hamar urte dira ateak ireki zituenetik eta denbora horretan, 35 ekoizpen propio burutu ditu. Sortu zenean Espainiako planetariorik handiena zenak makina bat lan burutu du penintsulan diren besteekin elkarlanean. Hain zuzen, Donostiako Zientziaren Kutxagunearekin batera jarri berri du martxan Gure arbasoen zerua izeneko egitaraua. Bertan, gizakiaren historiaren azken 26.000 urteak errepasa daitezke.


Musika klasikoa unibertsitatera

Nafarroako Unibertsitate publikoan Unibersiclásica: la palabra cantada ekimena prestatu dute, azken hiru mendeetako musika klasikoa unibertsitariei eskaini nahian. Martxoaren 1a arte lau musika saio izango dira. Abenduaren 15ean erromantizismo alemaniarra izango da gaia, urtarrilaren 12an Bellini-ren, Rossini-ren eta Verdi-ren obrak, eta otsailaren 9an eta martxoaren 1ean frantziar eta espainiar melodiak.


Pop mugimendua Guggenheim-en

2004ko urterako Guggenheim Bilbao Museoak atondu duen egitarauaren ildo nagusiak Pop mugimenduaren ingurukoak dira. Izan ere, 1960ko hamarkadako Pop mugimenduko pertsonarik garrantzitsunetakoa izan zen James Rosenquist iparamerikar artistaren atzera begirakoa izango da ikusgai datorren urtean Bilbon. Era berean, Pop artea eta pop artearen ondoren izeneko erakusketa egiteko asmoa agertu du Museoko Patronatuak. Bestalde, Paul Klee suitzarraren pinturak, marrazkiak eta grabatuak ikusi ahal izango dira 2004an.


Antzerki Liburuen Erakusketak

Azaroaren hasieran egin zen Madrilen laugarren aldiz Nazioarteko Antzerki Liburuaren Erakusketa. Irakurleak, ekoizle baten bila zebiltzan itzultzaileak edota argitaratzaile bat aurkitu nahi zuten antzerkiegileak bildu ziren bertan. Kontua da Galiziako Antzerki Dokumentazio Zentroak proposamen bat egin zuela: 2004an Santiagon Antzerki liburuaren Erakusketa bat egitearena. Espainian zehar hiri ezberdinetan horrelako ekimenak burutzearen aukera mahaigaineratu du horrek berriro eta kontuan hartzera konprometitu dira antolatzaileak.


Arte eskematikoa megalitoetan

Lehenengo aldiz historiaurreko arte eskematikoaren adibide bat aurkitu dute Nafarroako iruinarri batean. Aipatu megalitoaren alde batean metro bateko Brontze Aroko aizkora bat errepresentatzen duen grabatua ageri da, egoera bikainean mantenduta.
Aurkikuntza guztiz garrantzitsua da. Europako beste zonaldetan arte megalitikoa ezaguna bada ere, lehendabiziko aldia da Euskal Herrian megalitoekin lotutako artea agertzen dela, bertako megalitismoa nabarmen aberastuz.


Ipuinen argazkiak.

Marrazkiekin lotu ohi dira ipuinak. Letrak eta marrazkiak izaten dira maiz ipuinen osagarriak. Alberdaniak Ordoñez-Falcon Argazki Fundazioaren babesarekin plazaratu berri duen «Begiz jotako ipuinak» lanak ordea, ipuina argazkiaren lagun egin du. Ipuin-argazki liburu honen xedea argazkia literaturarekin lotzea da. Parte hartu duten argazkilariak, besteak beste, Joan Fontcuberta, Andreas Gursky, Xavier Ribas eta Frank Thiel dira. Idazleen artean, Lourdes Oñederra, Joseba Sarrionandia, Jon Alonso, Aurelia Arkotxa, Arantxa Iturbe eta Andu Lertxundi daude.


Errazena ez da hoberena.

Publizitateaz ari gara. Izan ere, eskuinean dagoen kartelari begiratu besterik ez dugu urtero Donostian burutzen den El Sol, Publizitate Jaialdi Iberoameri-karrak aurten maiatzaren 27tik 29ra egingo den saiorako aukeratu duen irudia ulertzeko. Publizitatea kontzeptu sinplistetik urruntzea da euren helburua, sormen originala sustatzea. Funtzionatzen duen publizitatzetik ihes egitea. Horrez gain, badituzte aurtengo jaialdirako hainbat berrikuntza. Epaimahaia banatu egin dute: batetik, Zinema/telebista eta irratiari dagokiona egongo da. Bestetik, grafikari eskainia. Euskarri interaktiboen saria ere aurten emango da lehen aldiz, urrezko eguzki bat jasotzen duenetako batek irabaziko du sari hori.


Badago zer pentsatua

Nafarroako Gotorlekua bezalako ekimen handiak martxan jartzen ari diren honetan Mira Antzokia azkenetan dago. Zer pentsatua ematen du. Izan ere, Pablo Zubikarai antzokiko zuzendariak gose greban egin ditu 30 egunetik gora. Nafarroako Gobernuko kultur arduradunekin elkartzea lortu zuen azkenean lehengo astean. Baina kontua da antzerkiaz normaltasunez hitz egiteaz gain, diru laguntzen deialdietara aurkezteko irtenbidea eskaini zietela soilik Mirako arduradunei. Eta Mirak ez ditu baldintzak betetzen horiek eskuratu ahal izateko. Bitartean, Zubikaraik greba utzi, berreskuratu eta berriz utzi behar izan du. Eta hala ere, ez du konpromiso garbirik lortu. Ekonomikoki errentagarriak ez omen diren kultur ekimenek zer etorkizun izan dezaketen pentsatu beharko genuke.



Azkenak
2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


Julen Goldarazena, 'Flako Fonki'. Xakea eta jotak
“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]


Derrigorrezko hezkuntzaren etapa guztietan mugikorra debekatu nahi du Generalitateak

Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


2025-02-05
Esker mila

Palacio de Arozteguia promotorearen enkarguz, legez kanpo ekin zioten 2021ean Baztango Lekarozko lurretan ehunka haritz ebakitzeari. Herritarrek gelditzea lortu zuten, gorputza makinen aurrean jarrita eta lur horietan egunak eta gauak emanda. Ilegalki jardun zuen enpresak ez du... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Judimendi: A ereduko ikastetxe estigmatizatua D ereduko auzo-eskola bilakatzen

Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]


Mayotteko papergabeak: Chido zikloiaren biktima ikusezinak

Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]


Eguneraketa berriak daude