Bazen behin Edurne zuri izeneko neskatila eder bat. Egun batean, baina, bere ama-ordeak etxetik bota eta basoan ezkutatu behar izan zuen gaixoak. Gaua heltzear zela, txokolatezko etxe batekin egin zuen topo erreka bazter batean eta gerturatu orduko hiru txerritxok zabaldu zioten atea... edo zazpi antxume ziren? Denok entzun izan ditugu txikitan Grimm anaien edo Hans Christian Andersenen ipuinak. Ezagutzen ditugu Loti ederra, Mari Errauskin, Pinotxo edo Txanogorritxu pertsonaiak, baina sarri ez dugu ipuina ondo gogoratzen, edo bata bestearekin nahasten dugu. Jendeak ipuinekin duen anabasak umorez har zitezkeela pentsatuta erabaki zuten Kanpingagsekoek Patxi Barcoren zuzendaritzapean "Bazen behin... gutxi gorabehera" antzezlana muntatzea.
Shakespeareren obrak eta Biblia osoa saldu ondoren gure haurtzaroko ipuin hunkigarrienen bilduma dakarte Deustuko Zubia argitaletxekoek. Enpresan, baina, aldaketak izan dira eta oraingo honetan argitaletxeko nagusien hiru semeek hartu dute erreleboa. Joseba Apaolaza eta Patxi Barco aktoreek jokatzen dute anaia zaharrenen rola eta Asier Hormazak, berriz, gaztearena. Azken horri egokituko zaizkio antzezlaneko pertsonaia femenino gehienak. Hiru anaien artean ipuin tradizionalen interpretazio berezia egingo dute, beti ere argitaletxeak kaleratu berri duen liburua saltzeko xedez. Emanaldi batzuetan Niko Lizeaga, Ramon Ibarra eta Kandido Uranga aktoreek ordezkatuko dituzte aurreko hirurak.
Joseba Apaolazak azaltzen duenez, hasieratik ikusi zuten ipuinak material egokia izan zitezkeela antzerki testu komiko bat sortzeko: "Nahiko ezagunak izan arren, zalantza asko izaten ditugu askotan ipuinak kontatzerako garaian. Horregatik, gure lan estiloarekin jarraitu ahal izateko, egokiak zirela pentsatu genuen".
Hari beretik tiraka
Bere garaian Tanttakak eszenaratu zuen "Shakespeare osoa... gutxi gorabehera" eta Kanpingagsek iaz estreinatutako "Biblia osoa... gutxi gorabehera" Reduced Shakespeare Company-k sortutako testuen moldaketak izan ziren. Oraingo honetan, ordea, testu original batetik abiatzea erabaki dute. Euskal Telebistako Sorginen Laratza saioko gidoigile Oscar Terol, Kike Diaz de Rada eta Nagore Aranbururen laguntza izan dute horretarako. Jatorrizko testua gaztelaniaz idatzi zuten, eta ondoren, Ritxi Lizartzak euskaratu du. Hizkuntza aldaketarekin zenbait pasarte ere moldatu behar izan dituzte, gaztelaniazko zenbait hitz-jokok euskaraz ez baitute zentzurik. Taldeko kide eta aktoreak onartzen du, oraindik ere lana ez dagoela guztiz finduta: "Estreinatu berri dugu eta oraindik ere egokitu beharra dago".
Aurreko lanetan bezala, antzezlanaren muina jolas eta gagez osatuta dago. Klownetik gertu dago aktoreen lana. Honetan, ordea, erritmoa askoz ere geldoagoa da eta bakarrizketetarako tarte gehiago dago. "Antzezlan honetan algara ez da hainbeste mantentzen. Estilo aldetik badira askoz intimistagoak diren memento batzuk", dio Apaolazak. Dena dela, taldekideen iritziz fidel eutsi diote sorrerako helburuari: "Shakespearerekin bide bat zabaldu genuen eta eutsi nahi izan diogu".
Ipuinetik ipuinera Pinotxok, Hamelinek, Aladinek eta beste hainbatek inoiz egokitu ez zaizkien egoerei aurre egin beharrean ikusiko dute euren burua. Edurne Zuri ipuineko protagonistak, esaterako, Freuden psikoanalisiaz ere azter daitezkeela frogatuko dute liburu saltzaile xelebre hauek.
Espazio eszenikoari dagokionean, besteak beste Moma Teatrerekin lan egin duen Joan Reig eszenografoak egin du diseinua. Taula gainean kuboz osatutako horma bat ageri da, eraikuntzako haur-jolas erraldoia iradokiz. Ipuin ezberdinen hizkiak inprimatuta dituzten kuboak eszenen arabera piztu eta itzali egiten dira. Jantziak eta argiak ere Reigk diseinatutakoak dira.
Joan den urtean sortu zen konpainiak egun "Biblia osoa... gutxi gorabehera" aurreko antzezlana eskaintzen ere dihardu, euskarazko eta gaztelaniazko bertsioetan. Bietan aktore lanetan dabilen Joseba Apaolazak jada nabaritu ditu lan erritmo honen eraginak: "Memento honetan lau bertsio dauzkat buruan eta disko gogorra bete-bete eginda daukat. Pentsa, ez ditut duela hiru hilabete ikusitako pelikulak gogoratzen!", dio irribarre batekin.
"Bazen behin... gutxi gorabehera" ikuskizuna Madrilgo Fila Siete SL ekoizpen eta banaketa etxearekin batera eszenaratu du Kanpingagsek, eta honenbestez Euskal Herritik kanpo taularatzeko aukera dute: "Biblia osoa, esaterako, Euskal herrian bakarrik egin dugu eta badugu gogoa lan berri honekin kanpora irteteko". Horren aurretik, Euskal Herrian ikusi ahal izango da komedia hau Oiartzunen, abenduaren 3an Erandion, eta 12an Billabonan, guztietan euskaraz.