Mal de ojo: Runbaren sorginkeria

  • Mal de ojo taldeak diskoetxe batekin argitaratzen duen estraineko lana da Mestijaia. Bestalde, ez da gipuzkoarrek kaleratzen duten aurreneko diskoa, ezta gutxiagorik ere. Hamar urte daramatzate runba doinuak Euskal Herriko txoko guztietara barreiatzen eta urte horietan guztietan lau disko eta EP bat ekoitzi dituzte. Gaztelupeko Hotsak zigiluak argitaratu du "Mestijaia", 1993an hasitako ibilbide luzearen emaitza.

2021eko uztailaren 26an

Dagoeneko hamar urte pasatu dira Mal de Ojo sortu zenetik. Hasieratik jorratu dute runba estiloa eta "Mestijaia" urte horietan guztietan egindako lanaren fruitua da. Runba ongi baino hobeto menperatzen du taldeak; estiloa, ordea, zerbait ezberdina eskaintzeko asmotan aukeratu zuten: "Jendearen lehen inpresioan txoke antzeko bat bilatu nahi genuen, hauste puntu bat lortu nahi genuen. Hasieran erdi txantxetan hasi baginen ere, gero geureganatu egin genuen", dio Adrián Pérez gitarra-jole eta abeslariak. Bestalde, Mal de Ojo ez da izan taldekideen estraineko banda, aurretik rock eta pop taldeetan izandakoak baitira kideak. Adrián Pérez, kasurako, 80ko hamarkadan Mogollon izeneko taldean izan zen hiru urtez. Gaztelupeko Hotsak diskoetxeak taldearen aldeko apustua egin arte lau disko luze eta EP bat argitaratu dituzte, guztiak taldeak berak ekoiztuak. "Jende guztiak egiten zuen moduan egiten genuen. Lehenengo, zuzenean jo, dirua aurreztu, eta gero estudio xume batean grabatzen genuen", diosku Pérezek.

Gipuzkoako bandatik makina bat musikari pasatu dira, Pérez abeslariaren esanetan ekonomikoki onuragarria izan ez delako eta dedikazio handia behar zuelako, besteak beste. Taldekideen aburuz, "Mestijaia" halabeharrez argitaratu dute Gaztelupeko Hotsak diskoetxearekin, izan ere, beste disko bat eurek ekoiztea neketsuegia iruditzen baitzitzaien. Hala ere, koprodukzioa izan dela argitzen dute. Izan ere, Mal de Ojok diskoaren masterra egina aurkeztu baitzion Soraluzeko diskoetxeari. "Zigilu batekin argitaratzea pentsatzen genuenez, grabaketa hau gehiago zaindu dugu eta denbora aldetik ere luzeago aritu gara lanean, ordu gehiago sartu ditugu", diosku Adrián Pérezek.

Musika eta jaia

Adrián Pérez gitarra-jole eta abeslaria da lehen ekimen hartatik jarraitzen duen kide bakarra. Kantariarentzat, runba ongi pasatzeko eta zuzeneko politak egiteko bidea da: "Nik ez diot estiloari beste munduko garrantzirik ematen, bai ordea estiloak norberari ematen dionari. Eta memento honetan estilo honek ematen digu parrandarako gogoa eta aukera". Hitz gutxitan laburbiltzen du Pérezek runbarekiko bere atxikimendua: "Parranda, ongi pasatzea eta ahal bada ongi pasaraztea".

Musikaz gain, Mal de Ojok garbi du estetika biziki garrantzitsua dela. Hori dela eta, taldekideen janzkera musika estilora egokitzen saiatu dira hasiera-hasieratik. Aitor Atxega baxu-joleak azaltzen duen moduan, janzkerak zuzenekoa askoz ere sinesgarriagoa egiten du eta jendeak errazago barneratzen du ikusten ari dena. "Estilora egokiturik janzten bazara, antzezteko aukera ere baduzu, eta jendearengana iristeko bide bat da". Pérezek estilo guztiekin berdina gertatzen dela azaltzen digu: "Rockak ere, etxeko zapatilekin jantzita egiten baduzu, ez du sinesgarritasunik".

Publikoaren gaia mahai gaineratzen denean, honakoa dio irribarretsu bandako abeslariak: "Musika beroa egiten dugu, neguan eta Euskal Herrian". Euskal Herrian jendea mugitzen den arren, oro har, euskaldunak hotzak garela uste dute bi taldekideek. "Jendea mugiarazteko nahikoa lan izaten dugu. Hala ere, gure proposamen honekin jendeak erritmoari eutsi eta dantza egiten du", azpimarratzen du abeslariak. Euskal Herriko txoko batetik bestera giro aldetik ezberdintasunak omen daude: «Baztan aldean runba eta rantxerak oso gustuko dituzte eta arrakasta izugarria dugu bertan. Goierri aldea, berriz, gogorragoa da, besteak beste, aurreiritzi gehiago daudelako". Bestalde, aurrireitziak apurka desagertzen doaz eta egun duela hamar urte baino xamurragoa egiten zaie beraien proiektua edozein herritan aurkeztea.

Iturri askotatik edaten du Mal de Ojo taldeak. Izan ere, taldeko kideak estilo ezberdinetatik baitatoz. Peret eta Kiko Veneno bezalako musikarien eragin handia dutela diote. Baina runba oso gutxi entzuten dutela ere onartzen dute. "Edozein taldekideren kotxean sartuz gero, ez duzu runbarik entzungo", dio Aitorrek.

Runbari eta koplari

Runbazaleak izateaz gain, koplazaleak ere badira Mal de Ojo taldekoak. Izan ere, zuzenekoetan koplak egiten hasten baitira askotan. Hori dela eta, zuzeneko ekimena diskoan ere islatzea otu zitzaien. Horretarako, Jon Maia, Jesus Mari Irazu, Igor Elortza, Maialen Lujanbio eta Unai Iturriagarekin jarri ziren harremanetan diskoan parte har zezaten. Emaitza "Mestijaia" kanta izan da. "Ongi afaldu, estudiora joan eta zuzenean, sesioan grabatu genuen", diosku Pérezek.

Aurrekoetan ez bezala, lan berri honetan kanta gehienak euskaraz abestuak dira. Adrián Pérezen ustez, taldearen garapen normala izan da: "Guk geure artean euskaraz egiten dugu etengabe, beste garaietan gertatzen ez zen bezala. Izan ere, talde honetatik jende asko pasa baita. Orduan, egoeren arabera nagusitzen den hizkuntza bata edo bestea da. Gaur egun, partaide bat izan ezik gainontzeko guztiak euskaldunak gara. Eta egunero etengabe erabiltzen dugun hizkuntza da euskara". Taldeak, ordea, ez daki inoiz euskara hutsez abestuko duen edo gaztelaniari lekua egiten jarraituko dion: "Hizkuntzak komunikatzeko dira, eta hortaz, erdarak ere bere tokia izan dezake talde honetan".

Musikaz gain, multimedia pista bat ere aurki daiteke "Mestijaia" diskoan. Bertan, taldearen diskografia osoa eta kanta baten bideoklipa ikusteko aukera du entzuleak. Bideoklipa egiteaz Andoaingo Bideo Eskolako ikasleak arduratu ziren. "Eskolako materiala erabiliz musutruk aritu dira lanean eta emaitza polita eta estimatzekoa izan da", eskertzen dute taldekideek.

Autoekoitzitako diskoetako kantak berriro grabatu eta beste disko bat argitaratzea izan daiteke, taldekideen esanetan, Mal de Ojoren hurrengo pausoa. Izan ere, disko horien ale guztiak agorturik baitaude.

Diskografia

94/95: Venga y que siga la fiesta. Autoekoitzia.
95/96: Y te ha tocado Mal de Ojo. (EP) Autoekoitzia.
96/97: Para Finos Paladares. Autoekoitzia.
97/98: Oye tío, yo te quiero. Autoekoitzia.
00/01: Bajo el agua de fuego. Autoekoitzia.
02/03: Mestijaia. Gaztelupeko Hotsak.

Estetika
«Estilora egokiturik janzten bazara, antzezteko aukera ere baduzu, eta jendearengana iristeko bide bat da»
AITOR ATXEGA

«Rockak ere, etxeko zapatilekin jantzita egiten baduzu, ez du sinesgarritasunik»
ADRIAN PÉREZ

Taldekideak
Adrián Pérez: Gitarra / Ahotsa.
J. Mari Beasain: Gitarra
Anto Camino: Perkusioa
Rafa Zaragüeta: Bateria / Kajoi flamenkoa
Aitor Atxega: Baxua
Joseba Loinaz: Pianista

kolaboratzailea


Azkenak
“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


Eguneraketa berriak daude