argia.eus
INPRIMATU
Makina bat kontu
Joxerra Aizpurua Sarasola Garbine Ubeda Goikoetxea @garbineubeda 2007ko otsailaren 21a
Ozeanoek ezkutatzen dituzten misterioak argitzeko bidean
Ozeanoek Lurraren azaleraren zatirik handiena hartzen dute eta, hala ere, zonarik ezezagunenak dira. Sekula katalogatu gabeko itsas espezieez gainera, misterio handiak gordetzen dira ur handien azpitan eta horiek argitze alde, saiakera teknologiko handiak egin dira XXI. mendean sartu garenetik. Itsaspeko ontzi autonomoetan egin diren aurrerapenei esker, hain justu, pil-pilean ditugun gaiak argitzeko balio handiko informazioa eskuratu ahal izango da, hala nola, aldaketa klimatikoaren zergatiak edota bizitzaren jatorria. Esan gabe doa, itsas hondoaren kartografia osatzea ahalbidetuko luketela.
1990eko hamarkadan sortu ziren lehen itsaspeko ontzi autonomoak. Orduko itsaspeko haiek, dena den, ezinbestekoa zuten itsas azalarekiko lotura, eta hala, energia hartzeko edota bildutako datuak igortzeko kable baten laguntza behar izaten zuten. Aski ez izate horrek, noski, eragozpen handiak sortzen zituen itsas hondo osoa arakatzerakoan, ezinezkoa egiten baitzen zoko guztietara heltzea. Erronka, beraz, autosufizientzia lortzea zen eta azken hiru urteotan lortu dira helburu horretara iristeko baliabideak.
Itsaspeko ontzi modernook gainditu beharreko eragozpen funtsezkoena bateria elektrikoen karga da. Izan ere, bateriaren iraupenak agintzen du itsaspeko ontziaren autonomia zenbatekoa izango den. Zentzu honetan, eguzki-energia baliatuz gutxienik urtebeteko autonomia lortuko luketen itsaspekoak asmatzera bideratu da ikerketa ildo garrantzitsuena.
Teknologia berrietan oinarritutako lehen prototipoek zelula fotovoltaikoak dauzkate. Beharra denean, itsas azalera igo eta bateriak kargatzen dituzten bitartean bestelako zereginak bideratzen dituzte, esate baterako: GPS bidez kokagunea komunikatu, itsas azpian bildutako datuak igorri edota agindu berriak jaso.
Itsaspeko hauek egin ditzaketen lanak:
- Itsas kartografia osatu: Itsas hondoa ia ezezaguna da gaur egun.
- Bizitzaren jatorria argitu: Itsas hondoetan bizi diren espezie ezezagun askok, oso antzinakoak izaki, gure planetan bizitza sortu zeneko datuak gordetzen dituztela uste da.
- Datu ozeanografikoak bildu: Itsas flora eta faunari buruzko ikerketa jarraiek estatistika fidagarriak ekarriko dituzte.
- Klima eta sismologia ikertu: Ozeanoetako parametro fisikoak neurtuz, Lurraren aldaketa klimatikoa ulertzeko datu baliotsu ugari lortuko da. Sentsore berezien bidez, itsasikarak edota seismoak aurreikusi ahal izango dira.
- Itsaspeko esplotazioak konpondu: Itsaspeko gas eta petrolio hodi, telekomunikazioetako kable eta hari elektriko kaltetuak detektatzeko lagunduko dute.
- Ekologia zaindu: Isurketa toxikoak eta hondakin kutsatzaileak detektatzeaz gainera, zikinkeria maila neurtzeko eta programa antipoluitzaileak osatzeko baliatu ahal izango dira.
- Bestelakoak: Antzina hondoratutako itsasontzien, altxorren, hondakin arkeologikoen erreskateetan laguntza paregabea eskain lezakete. Esan gabe doa, teknologi berriek ekartzen dituzten aurrerapen gehienetan bezala, erabilpen militarrik ere aurkituko zaiela.