Motzean idazteko


2021eko uztailaren 19an
Hedatua dago, batik bat gaztetxoen artean, mezu laburretan erdal hitzak laburbiltzeko ohitura. Euskaraz, ordea, usadioa ez dugu geure egin. Zein aurpegi jarriko zenuke «HNDN :-*» mezua jasoko bazenu zure segapotoan? Ez da errakuntza, ezta hizkuntza arraro bat ere, mugikorretan erabili ohi den grafiaz baliaturik euskaraz idatzitako mezua baizik, «hitz egin nahi al duzu nirekin? muxutxo bat» dioena. Esparru honetan euskal hizkuntzak duen hutsunea bete nahian, grafia hori lantzen duen liburuxka da kaleratu berri dena.

Argitalpena sortzeko ideiak Kilometroak festan du jatorria. Urriaren 5ean Lazkaon egingo den ikastolen aldeko festak teknologia berrien erronka bere egin du. San Benito ikastolako ikasleen eskariari erantzuna emanez sortu dute Zazpiak Batman taldeko Kike Amonarriz, Asisko Urmeneta eta Antton Olariagak mezu laburrak idazteko "Segapotoen Mezu Sekretuak" liburuxka. Guztira, 50.000 ale argitaratu dira.

Segapotoetako grafia oinarritzat hartuta, Unai Iturriagak "Euskrz 2zi ny dt" logo iraultzailea sortu du aurtengo Kilometroetarako. Lelo horretan oinarriturik, gazteek mezu laburrak euskaraz lantzeko dituzten zailtasunak aztertu ditu Zazpiak Batman kolektiboak. Kutsu umoretsuaz baliatu eta ikasleen ekarpenekin osatu dute araurik gabeko "Segapotoen Mezu Sekretuak" hiztegia. Besteak beste, hitz solteak, akronimoak, emotikonoak, iruditzak eta esaldiak aurki ditzakegu bertan. Kike Amonarrizen hitzetan, "liburuxka hau probokazio bat da. Guk ez dugu espresuki gure hiztegitxoan agertzen diren hitzak erabiltzea nahi, gure helburua segapotoetan euskara erabiltzeko zirikatzea da, hau da, zibereuskararen abiapuntua jorratzea". Euskarak alor honetan duen hutsuneari dagokionez, zera adierazi du Asisko Urmenetak: "Epizentroa geu gara: hiztunok. Kanpora jo dezakegu adierazkortasun eske, jakina baietz, eta esamoldeak guretu. Gakoa, beti ere, geuk behar dugu eskuan, eta ez bestek. Eta mezuak funtzionatzen badu, balekoa da. Arazoa esklusibitatea da: sistematikoki espainolera jotzen baitugu Hegoaldekook, eta frantsesera Iparraldekook. Eta guk dakigula, bada besterik bazterretan. Euskalkia izan, asmatua izan, mailegua izan, gure arteko aduanak pasatuz gero, elkarren arteko komunikazioa ahalbidetzea».

Filosofia honakoa da: ulertzen den guztia balekoa da. Zertarako "h"ak, bokalak eta esaldi konposatuak? Helburua 160 karaktereko espazioan ahalik eta gauza gehien kontatzea da. Horretarako, euskara batua eta euskalkiak, denak dira baliagarriak, hitz egiten dugun bezala idaztea da gakoa. Azken finean, gutxiago gastatuz ongi pasatzeko proposamena egiten du Zazpiak Batman taldeak.

A zer nolako askatasuna ikastolan erakutsi dizkiguten eta buruan gordetzea hainbeste kostatzen den ortografia eta idazkera arau horiek ez erabili beharrak ematen diguna! Eta batik bat... a zer nolako poza gure idazketa akatsez inork barrerik egingo ez duela jakinda! Akaso ez al dute, bada, irakasleek beti laburbiltzeko gaitasun hori bultzatu nahi izaten? Aukera paregabea alajaina! Hitzen hasierako hizkiak hartu eta hitz laburrago ezinak sortu, puntuazio markekin irudiak osatu, tarteak ezabatu, hitz berriak asmatu... Irudimena lantzeko modu bitxia, alegia! Erreportaje hau sinatzen duenari ere bururatu zaio komunikabide hau irudika dezakeen zeinua: izartxoa (*). Akaso izarra ez al da argitasuna islatzen duen zeinua? Irizkiderik bai?

2dl zr mzu skrtua!!

Liburuxka zibereuskara sortzeko ilusioaren emaitza da. Begiratu bat eman ostean zer edo zer bururatu dakioke edonori, eta hain zuzen ere, ekarpen horiek bildu nahian, proposamenak bidaltzeko deia egin du Zazpiak Batman taldeak. Halaber, asmakuntza propioak, noizbait jaso edo inon irakurritakoak bidali eta lehiaketa batean parte hartzeko modua izango da www.argia.eus/mantxut web gunean. Abenduaren 1a baino lehen jasotako proposamen guztien artean "Mantxut" lokuzioen 5 bilduma, KMK'03ren 5 kamiseta eta Zazpiak Batman kolektiboaren 5 kamiseta zozketatuko dira.


Azkenak
Nafarroan chemsex-ari erantzun koordinatu bat emateko baliabideen eta agenteen beharra mintzagai

Sare Elkarteak antolaturik chemsex fenomeno soziokulturalaren inguruan mintzatzeko jardunaldiak antolatu dituzte Iruñean.


Angel Berruetaren omenez plaka jarriko du Iruñeko Udalak

Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]


2024-10-11 | Gedar
Ertzainek kamerak eramango dituzte gainean azarotik aurrera

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak asteazkenean jakinarazi zuen: azarotik aurrera, bideo-kamerak eramango dituzte soinean ertzainek. Ohikoa da poliziek, inolako disimulurik gabe, kamerak eskuan hartu eta interbentzioren batean gertatzen ari dena grabatzea;... [+]


2024-10-11 | Usurbilgo Noaua
1936ko gerraren oroimenean barneratzen laguntzen duen ibilbidea prest dute Usurbilen

"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.


2024-10-11 | Sustatu
Nostalgia baino gehiago: Son Goku euskaraz hasi zenekoa

Joan den astean bete ziren 35 urte Son Gokuk euskaraz lehen aldiz egin zuenekoa. 1989ko urriaren 4an izan zen ETB1n Dragoi Bola ematen hasi zirela (1984an abiatu zen anime hau Japonian) eta hura gogoratzeko ekitaldia egingo da Donostian urriaren 20an, igandearekin, lehenbiziko... [+]


2024-10-11 | Uriola.eus
Ezkutuan dagoena pantailetara ekarriko du Bilboko “Film Sozialak” Zinema Ikusezinaren Nazioarteko Jaialdiak

Urriaren 10etik 17ra garrantzi eta gaurkotasun handiko gai sozialen inguruko hausnarketa era kontzientzia kritikoa sustatzen duten 81 film erakutsiko ditu Bilbon Zinema Ikusezinak. “KDC” (Kultura, Komunikazioa eta Garapena) Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeak... [+]


Astrabuduak Josu Murueta eta Anton Fernandez gogoratuko ditu, haien hilketaren 55. urteurrenean

Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.


EBko zigorren bateratzeak 45 euskal presori eragingo die

Zalapartak zalaparta, eta Espainiako Senatua gainditu ondoren, Europako zigorrak bateratzeko lege aldaketak aurrera jarraituko du. Horrela, 2008an zigorrak bateratzeko Europak onartutako zuzentarauari Espainiak 2014an jarritako salbuespena desagertuko da, eta horrek 45 euskal... [+]


2024-10-10 | Leire Ibar
BIDEOA | Tuterako Osborne zezena bota du Ernaik, Euskal Herrian geratzen den azkena

"Espainolismoa goratzen duen sinbolorik" ez dutela nahi adierazi dute antolakundeko kideek. Euskal Herri antifaxista aldarrikatzeko ekintza izan da Nafarroan gelditzen zen azkenengo zezena botatzea, ekintza zuzenaren bideoa zabaltzearekin batera.  


2024-10-10 | Leire Ibar
Justizia Administrazioan ea hizkuntza eskubideak errespetatzen diren aztertzeko EH Bilduk eginiko proposamena atzera bota dute

Ostegun honetan, Gasteizko Parlamentuan, “Justiziaren euskalduntzean aurrera egitea” eskatzen duen zuzenketa onartu dute EAJ eta PSEk, baina ez dute neurri zehatzik proposatu EH Bilduk salatu duenez.


Proiektu eraldatzaileen bilgune izango da Oiartzun hiru egunez, burujabetzak eta trantsizio ekosoziala ardatz

Urriaren 17tik 19ra Burujabetzak izeneko jardunaldiak antolatu dituzte Oiartzun Burujabek eta Udalbiltzak. Tokiko esperientzia eraldatzaileak ezagutzeaz gain, Gironako alkate Lluc Salellasek eta CUPeko parlamentari-ohi Mireia Vehík ere parte hartuko dute hitzaldi banatan.


2024-10-10 | Julene Flamarique
Kayle Villarren hilketa salatzeko elkarretaratzeak deitu ditu Mugimendu Feministak

Gizonak asteazkeneko goizaldean erail zuen Kayle Villar Pons arma zuri batekin. Bularrean hainbat labankada eman ostean Kayle ospitalean hil zen. Mugimendu feministak elkarretaratzea deitu eta aurten Euskal Herrian indarkeria matxistak bost emakume erail dituela gogorarazi du.


2024-10-10 | Julene Flamarique
Arrasateko Eroskitik eta Alcampotik produktu israeldarrak kentzea lortu dute, orain Lidl eta BM-n gauza bera nahi dute

Herriko supermerkatuetan salgai dituzten produktu eta saltokiei eskatu diete Israelen ekoitzitako produktuak saltzeari uztea: Arrasateko Eroskik eta Alcampok eskaria onartu dute; Lidl eta BMk ez. Elkarretaratzea egingo dute ostiral honetan Lidl supermerkatu aurrean.


Europako legea bete eta degradatutako natur guneak leheneratzea eskatu diote Jaurlaritzari

Europar Batasunak abuztuan onartutako araudi baten arabera, 2030erako degradaturiko eremuen %20 lehengo egoerara itzularazi behar da. Hori dela-eta, hainbat eragilek Jaurlaritza, natura leheneratu orain dokumentua sortu dute, eta asteazken honetan aurkeztu dute publikoki... [+]


2024-10-10 | iametza
Datuen kudeaketa lokalari buruz gehiago jakiteko aukera eskainiko du Euskarabildua jardunaldiak

Maider Likona informatikariak gidatutako solasaldi baten bidez, Alexis Guirlé Izarralde taldeko zuzendariak eta Xabier Garmendia Abaila kooperatibako kideak datu zentro lokalak eskaintzen dituzten euren proiektuei buruz hitz egingo dute. Era berean, datuen kudeaketa... [+]


Eguneraketa berriak daude