«Quimera»ren ilusioan
Aspaldi batean Gabriel Arestik buruan izan zuen editorial bat sortzea hemendik kanpo literatura lanak ezagutarazteko asmoz. Noizbait, Koldo Mitxelenaren bidez bere poemak Austineko unibertsitatera bidali ziren hango argitalpen batean agertzeko asmoz. Ez dakit gauzatu zenik argitalpena, ez baita asmo horren berririk geratu. Baina literatura sistema bihurtzen den orduan, geroago eta beharrezkoagoa du etxeko atetik kanpo agertzea.
Azken urteotan, gainera, eta Hiru argitaletxearen esperientziaren ondotik, euskal argitaletxeek, bakoitzak bere idazleak gazteleraz emateko joera hartu du. Ttarttalo eratu zuen Elkarrek eta Erein ere bide horretatik joan da. Txalapartarenean ere ezagutzen duten joera da hori. Gazteleraz zuzenean idazten duten euskal idazleen lanak argitaratzen ez dituztenean... Baina hori beste kontu bat da.
Bernardo Atxaga, Ramon Saizarbitoria, Anjel Lertxundi, Joan Mari Irigoien izenen ondoan joan dira beste batzuk (orain "tropelean" esan beharra omen dago): Aingeru Epalza, Joxemari Iturralde, Edorta Jimenez, Laura Mintegi, Harkaitz Cano, Ixiar Rozas, Ur Apalategi, Iban Zaldua eta poetak: Felipe Juaristi, Juan Kruz Igerabide, Rikardo Arregi, Miren Agur Meabe...
Egia da batzuetan ediziook etxekoentzako egin direla eta etxetik kanpo nekez irtengo direla liburuok, egia omen da baita ere, kanpoan argitaratzen denean etxe barruan saltzen direla liburuok, idazlearen ezagutza, idazleaz entzuna izatea faktore garrantzitsuak baitira liburu bat erosteko orduan. Baina etxeko ateak zabaltzen ari dira pixkanaka.
Espainia osoan ezaguna den «Quimera» literatur aldizkariak iraileko alea gure euskal literatura berriari eskaini dio, erakustoki ederra eskainiz, bai euskal idazleak kanpoan ezagutzera emateko, eta baita ere etxe barrura begira «Quimera»ren ilusioan kritiko berrien lorpenak erakusteko.
Aldizkari hori Montesinos argitaletxeari lotua dago, baina zuzendaritza Fernando Valls irakasleak hartu zuenetik hona, erreferentzia nagusi bihurtzen ari da batez ere egunotan egiten den literaturaz mintzatzeko orduan. Gogoangarria da, adibidez, Miguel Sánchez Ostíz idazle nafarraren inguruan osaturiko ale monografikoa.
Inguru horretan Fernando Valls-en iradokizuna izan zen azken urteotan egindako euskal literaturaz monografikoa egitea. Gaia aipatu zidanean ideia bi etorri zitzaizkidan burura: bata, behin eta berriro esaten dela gure inguru honetan gaurko idazleei buruz hitz gutxitxo egiten duela kritikak, eta, beraz, mugak gaurkotasunera hurbiltzen hasi behar genuela, horrek dakarren arriskuarekin, baina guk proposatu behar genuela, eta geroak esango duela; eta bigarrena, kanpora begira zenez, batez ere, lanak itzulita zituztenen inguruan hitz egin behar zela.
Muga nagusi bat zuen lanak: orri kopurua, guztira 60 bat folio besterik ez genuen panorama bat zabaltzeko, eta kontu handiarekin baina abentura guztiekin egindako panorama da gainera.
Hiru zutabe nagusi ditu lanak, bere osoan: sarrera orokor baten ondoren, izen nagusiei buruzko hiru artikulu, kontagintza dator ondoren, eta lau idazle aukeratu dira, Cano, Rozas, ipuingintzaren alorraren barnean Zaldua, eta Unai Elorriaga. Azken urteetako poesiaren ataria egiten da ondoren, eta, adibide gisa, hiru poeta azaldu: Rikardo Arregi, Olasagarre, eta Kirmen Uribe. Jose Ibarrolaren margoek ematen diote aleari bere ukitu estetikoa.
Kritikari buruzko hausnarketa dela eta ohar bi besterik ez: batetik oso jende gazteak, baina adituak hartu duela parte ale honetan, eta ziurrenik, etorkizunak esango du zer emango duten Iratxe Gutierrez, Idurre Alonso, Ibon Egaña, edo Alvaro Rabelli bezalako irakurleek. Bestetik, behin euskal herriko literaturaz ikuspegi orokorra ematen ari nintzelarik konturatu nintzen ohar haien bidez berdin definitzen zela euskal literatura zein Katalunyako poesia, beraz, zehaztasuna behar genuela gureaz ari ginenean.
«Quimera»ko ale berezi hau gure literaturaren deskripzioan zehaztasunaren alde egiten den apustu bat da.
Sare Elkarteak antolaturik chemsex fenomeno soziokulturalaren inguruan mintzatzeko jardunaldiak antolatu dituzte Iruñean.
Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak asteazkenean jakinarazi zuen: azarotik aurrera, bideo-kamerak eramango dituzte soinean ertzainek. Ohikoa da poliziek, inolako disimulurik gabe, kamerak eskuan hartu eta interbentzioren batean gertatzen ari dena grabatzea;... [+]
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Joan den astean bete ziren 35 urte Son Gokuk euskaraz lehen aldiz egin zuenekoa. 1989ko urriaren 4an izan zen ETB1n Dragoi Bola ematen hasi zirela (1984an abiatu zen anime hau Japonian) eta hura gogoratzeko ekitaldia egingo da Donostian urriaren 20an, igandearekin, lehenbiziko... [+]
Urriaren 10etik 17ra garrantzi eta gaurkotasun handiko gai sozialen inguruko hausnarketa era kontzientzia kritikoa sustatzen duten 81 film erakutsiko ditu Bilbon Zinema Ikusezinak. “KDC” (Kultura, Komunikazioa eta Garapena) Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeak... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Zalapartak zalaparta, eta Espainiako Senatua gainditu ondoren, Europako zigorrak bateratzeko lege aldaketak aurrera jarraituko du. Horrela, 2008an zigorrak bateratzeko Europak onartutako zuzentarauari Espainiak 2014an jarritako salbuespena desagertuko da, eta horrek 45 euskal... [+]
"Espainolismoa goratzen duen sinbolorik" ez dutela nahi adierazi dute antolakundeko kideek. Euskal Herri antifaxista aldarrikatzeko ekintza izan da Nafarroan gelditzen zen azkenengo zezena botatzea, ekintza zuzenaren bideoa zabaltzearekin batera.
Ostegun honetan, Gasteizko Parlamentuan, “Justiziaren euskalduntzean aurrera egitea” eskatzen duen zuzenketa onartu dute EAJ eta PSEk, baina ez dute neurri zehatzik proposatu EH Bilduk salatu duenez.
Urriaren 17tik 19ra Burujabetzak izeneko jardunaldiak antolatu dituzte Oiartzun Burujabek eta Udalbiltzak. Tokiko esperientzia eraldatzaileak ezagutzeaz gain, Gironako alkate Lluc Salellasek eta CUPeko parlamentari-ohi Mireia Vehík ere parte hartuko dute hitzaldi banatan.
Gizonak asteazkeneko goizaldean erail zuen Kayle Villar Pons arma zuri batekin. Bularrean hainbat labankada eman ostean Kayle ospitalean hil zen. Mugimendu feministak elkarretaratzea deitu eta aurten Euskal Herrian indarkeria matxistak bost emakume erail dituela gogorarazi du.
Herriko supermerkatuetan salgai dituzten produktu eta saltokiei eskatu diete Israelen ekoitzitako produktuak saltzeari uztea: Arrasateko Eroskik eta Alcampok eskaria onartu dute; Lidl eta BMk ez. Elkarretaratzea egingo dute ostiral honetan Lidl supermerkatu aurrean.
Europar Batasunak abuztuan onartutako araudi baten arabera, 2030erako degradaturiko eremuen %20 lehengo egoerara itzularazi behar da. Hori dela-eta, hainbat eragilek Jaurlaritza, natura leheneratu orain dokumentua sortu dute, eta asteazken honetan aurkeztu dute publikoki... [+]
Maider Likona informatikariak gidatutako solasaldi baten bidez, Alexis Guirlé Izarralde taldeko zuzendariak eta Xabier Garmendia Abaila kooperatibako kideak datu zentro lokalak eskaintzen dituzten euren proiektuei buruz hitz egingo dute. Era berean, datuen kudeaketa... [+]