Literaturak, zineak, eta arteak, oro har, etengabe miatzen dituzte gizakiaren sentimenduak eta emozioak. Oinazea edo harrotasuna, maitasuna edo enbidia, elkartasuna edo beldurra… mota desberdineko gogoeta sakon eta adierazpen artistiko bikain askoren iturri dira. Nork ez du negarrik egin zenbait film ikusten edo libururen bat irakurtzen? (niri neuri, aitortu behar dut, behin baino gehiagotan etorri zaizkit negar anpuloak begietara egunkariko albisteren bat irakurtzen nengoela). Sarritan tankera horretako lanak izaten dira gure gogoan grabatuta geratzen direnak, gugan emozio indartsu bat eragin dutelako. Esan ohi da, horrela, bihotzari berba egitea askoz eraginkorragoa dela adimenari egitea baino.

Eta lan horretan jardun du, itxura guztien arabera, telebistaren udako programazioak, arratsaldeetakoak bereziki. Ordu batzuetan, adimenari hitz egiten zaio eta Irak, Prestige edo pneumonia atipikoa aipatzen dira; eta, beste batzuetan, bihotzari begiratzen zaio, eta kronika sentimental bat agertzen da pantailan. Milaka begik arreta osoz jarraitzen diote kronika horren garapenari, eta alaba gaztea hil dioten ama baten mendeku nahia ikus daiteke ordu batean, eta handik minutu batzuetara, famaturen baten bizitzaren alderdirik ezkutuena arakatzen duen erreportaje luzea. Dena zaku berean, baina estilo desberdin bi.

Batzuk glamourraz janzten dira eta arinkeria huts bihurtzen dituzte jende ospetsuaren balizko tragediak, ikusleari berriketa gustatzen zaiolakoan. Hartara, giza sentimenduen artean urkoarekin urrikaltzea baldin bada giza estatusa ematen diguna, sentimendu zinez hunkigarria, piztien mailan mugitzen ari gara oraindik, zeren saio horietan krudeltasuna modan dago: lehengoan, famatu baten alabak kazetariei eskatzen zien, negarretan, mesedez bere familia bakean uzteko. (Eta gertakaria deskribatzen zuen kazetariak barre egiten zuen!). Esan gabe doa jende famatu guztiak ez duela merezi urrikaltzerik. Izan ere, batzuk ospe eta diruaren truke prest daude euren intimitate guztia gure begien aurrean jartzeko eta, zentzu horretan, hedabideen jardunak eta pertsona hauenak bat egiten dute bete-betean, beharrizana elkarri asetuz.

Tankera horretako saioek, gainera, arbuio publikoa besterik merezi ez duten zenbait pertsona nolabaiteko heroi bihurrarazten dituzte, behin eta berriz hedabideetan agertzeak ematen duen eragin ulergaitzaren bidez. Eta, horrekin batera, harrigarria da kazetari lanak hartzen duen izaera: jendearen moraltasunaren epaile gisa, hortxe ari dira, senar-emazte ospetsu batzuen banaketan arrazoia nori eman behar zaion erabakiz.

Krudeltasuna modan dago, eta modan ere daude kortesia eta adeitasun falta, saio biziak egin guran… omen. Hori horrela, irain zakarrak barra-barra entzun daitezke saio batzuetan, eta nolabaiteko tertulia izan behar zena ahohandi batzuen arteko errieta baldar eta zaratatsua baino ez da. Baina, gauza guztien artean, harrigarriena iruditzen zait nola iristen diren iritziok, iradokizunok jende arruntarengana, zelan lortzen duten gure amak espainiar kantari baten eta alkate ohi baten arteko harreman sentimentalaren gorabeherez hurbileko senide batenak bailiran berba egitea.

Eta zer esan beste estilo bateko bihotzeko saio horietaz, jende arruntaren bizipenak aurkeztu gura dizkiguten horietaz? Are patetikoagoak dira. Zinez tamalgarriak. Kronika honek giza sentimenduen erabilera gaiztoa eta arbuiagarria egiten du, baina kronikaren jarraitzaileak milaka eta milaka dira. Gure bihotzari berba egin gura omen dioten telebista saio horiek, gure barne-barneko izaerara heldu gura omen duten kronika horiek itzelezko entzute mailak hartzen ari dira eta katea guzti-guztiak (pribatuak eta publikoak, bertakoak eta Euskal Herritik kanpokoak) lehia bizian ari dira ikuslea hunkitzeko. Batzuek dotoreago dihardute, beste batzuek, zakarrago; baina denek dute helburu bera. Honen guztiaren azpian, alabaina, galdera handi bat dago egiteko: zerk bultzatzen ote du pertsona arrunt bat jendaurrean horrela biluztera, bizitzaren alderdirik intimoena lotsagabeki aurkeztera?

Ziur nago askotarikoak direla pertsona xehearen jarrera azal lezaketen motiboak, baina kontua da horiekin, eta famatuen gorabeherekin, telebistak bizitza propioa duen eta etengabe elikatzen den azpikronika bat eraikitzen duela, gizartea eraldatzen duten hamaika gatazka politiko edo ekonomikoei erreparatu gabe. Eta ia konturatu gabe, apurka-apurka, bizitza publiko eta pribatuaren arteko mugak gero eta ilunagoak dira.