Debako Tene Mujika ipuin lehiaketaren azkenengo emaitza plazaratzen du liburu honek. Lehen saria irabazitako Xabier Artola Zubillagaren "Tximeletaren irria"k aldaketa sozialaren alde borrokatu zuen belaunaldi baten egungo egoeraz dihardu. Bigarren saria eraman zuen Josu Jimenez Maiaren "Sèan MacSwiney-ren balada"k, berriz, Ipar Irlandako giro errepublikanoan borrokan murgildurik dabilen ekintzaile batek aurre egin beharko dion arazo latza aurkezten digu. Jokin Lasa izan zen Debako lehen saritua, eta "Elkarrizketa isila"n bertako eraikinak jarri ditu solasean. Azkenik, gazteen mailako sarituen lanak datoz, hau da, Goiatz Labandibarren "Charlieren maitalea" eta Nerea Uriaren "Udaberri berriak" kontakizunak.

Iruñeko alkatesak Gazteluko Plazan aparkaleku bat egitea erabaki zuenean, makina bat iruindar azaldu ziren proiektu horren aurka. Baina hiritar horiek benetan haserretu zirenekoa 2001eko uztailaren 23an izan zen, goizaldeko bostetan motozerrek Gazteluko Plazan sartu eta bertako zuhaitzak bota zituztenean, aparkalekua eraiki eta Plaza horrek gordetzen zituen hainbeste iraganeko arrasto betirako suntsitzeko lehen urratsa baitzen hura. Orduan sortu zen Gazteluko Plaza Aldeko Plataforma, eta mugimendu horren historia agertzen da "Plaza del Castillo. Pamplona-Iruña, 2000-2003. Gazteluko Plaza Aldeko Plataforma. Una lección de democracia ciudadana frente a la destrucción de 2.000 años de Patrimonio" liburuan.

"Bergara aldeko berbak eta langintza zaharrak" izenburuko proiektuaren azken emaitza da Iñaki Aranak Lide Oregiren laguntzarekin osatutako "Burdina: errementariak eta perratzaileak". Lanbide hauen berezitasunak eta bakoitzari dagokion lexikoa jasotzen dira liburuan. Errementariek, burdinazko beste tresna askoren artean, nekazaritzarako lanabesak egiten zituzten. Perratzaileen betebeharra, berriz, gizakiak neke handiko lanetan erabili ohi dituen ganaduei eta zaldizkoei perrak jartzea da, hanketatik gutxiago sufritu dezaten. "Bergara aldeko berbak eta langintza zaharrak" deitu proiektua duela hamar urte jarri zuen martxan UNEDeko Euskal Kultur Departamendu ohiak, Bergarako Udalaren laguntzarekin, eta azken honekin baditu lau liburu kaleratuak.

Aitor Elexpuruk euskaratu ditu animalien mundu magiko bezain ezezagunera hurbiltzen gaituzten Rudyard Kipling idazlearen sei ipuinok. Alegi modukoak dira, eta haien bidez oso gauza bitxiak jakin ahal izango ditugu, adibidez, baleak hain eztarri arraroa izatearen arrazoia, nolatan irten zion dromedarioari konkorra, errinozeroaren azala zergatik zimurtu zen, lehoinabarrak bere azaleko zetakak nola lortu zituen edota antzinako garaietan bizi zen sudurrik gabeko elefante bati gertatu zitzaizkionak. Rudyard Kiplingen ipuinok egileak berak sortutako marrazkiz horniturik datoz. Horrez gain, bertso sorta bat agertzen da kontakizun bakoitzaren amaieran. Jakina, bertsoak ere Kiplingenak dira, baina Aitor Elexpururi zor zaio haien moldaketa lana.

Zortzi-hamar urteko neska-mutikoei zuzendua dago Aitor Aranaren "Klaudia eta baloien sekretua", neska oso futbolzale bat protagonista daukan kontakizuna. Zoritxarrez baina, neskei futbolean jokatzen uzten ez zitzaien garaian bizitzea egokitu zaio Klaudiari, eta bere adineko mutikoek baloiari nola ematen dioten begira egon behar izaten du. Neskatoa ez dago batere konforme egoerarekin, ordea, eta ahalegin guztiak egiten ditu berak ere futbolean aritzeko eskubidea duela mutikoei adierazteko. Alferrik, haiek berean jarraitzen baitute, harik eta beraietako baten ostikoak baloia zuhaitz baten adar baten kontra bota, eta bertan zulaturik geratzen zaien arte.

Hiru mila eta laurehun uhartez osatutako herrialdea da Japonia, kultura berezi bezain landu baten sorlekua. Bada, "Gerezi-loreak" liburuxkak xehetasuna, ñabardura eta erritu-zaletasuna barne-barnean daraman kultura japoniarraren adierazgarri izan daitezkeen lau kondaira eskaintzen ditu -"Zuhaitz hilak lorarazten zituen agurea", "Gaztainondo magikoa", "Uraxima" eta "Txoriak maite zituen amona"-, Japoniaz, bere erlijio xintoistaz, hizkuntzaz eta egungo egoeraz azaltzen dituen datuekin batera.

Juan Garayarrek mito askori egin nahi izan die aurre bere aurreneko nobela umoretsu honetan. Hasteko, Euskal Herriko egoera politikoa hain aldrebestua dagoenez gai horrekin literatura egiterik ez dagoela uste dutenei, "La estrategia de la sardina"rekin erantzun die. 60-70eko euskal belaunaldiaren biografia heterodoxoa egin du bertan, 1967an Gipuzkoan indarrean jarri zuten salbuespen egoerarekin hasi, eta Franco hil ondorengo amnistia eta geroko hilabetetaraino doan narrazioan. Juan Garayarrek dioenez, hiru aldiz jaiotakoa da berak nobelan islatzen duen belaunaldia: sortu zen unean, 68an eta Franco hil zenean. Nolanahi ere, narrazioko protagonista nagusia Hernanikoa da, eta txikitatik somatzen zaio oso komenigarria izango ez zaion akats larri bat: gezur txikiena esateko duen ezgaitasuna. Bistan da, arazo latzak ekarriko dizkio horrek, batik bat Francoren aurkako borrokan hasten denean, eta ihes egin beharko du Paris aldera. Han, bizimodua nolabait atera behar horretan, iraultzaile batzuk eta hain iraultzaile ez diren gehiago ezagutuko ditu, eta haiekin jarriko da bizitzen eta makina bat gorabehera partekatuko du.