"Ni naiz" ala "ni nahiz"?


2021eko uztailaren 20an

Ortografia akatsena amaiarik gabeko mehatza duk, hoskide, etengabe sortzen ari garen gure hizkuntza honetan. Ordenagailua bera zaiguk sormen-iturri, askotan. Inoiz gertatuko zitzaian. Hitz bat behar bezala idatzi euskaraz eta bere burua zuzentzeko duen automatismo batez, ordenagailuak hitza desitxuratzea. Nirearen pantailan, konpontzen ikasi arte, "ariketa" idaztearekin, automatikoki "hariketa" azaltzen huen.

Haseran ernegatu egiten nintzen. Harik eta gure herriari buruzko metafora polita izan zitekeela jabetu nintzen arte. Hariketa-lana bait da gure herriak ezinbestean eta lehenbailehen egin beharreko ariketa. Hari-muturrak aurkitu, eta tentuz eta pazientziaz elkarri lotzen ahalegindu. Herri hau ehundu egin behar dugu, ez erdibitu eta ez biderkatu. Hori ahariketan aritzea litzateke.

Markoaren bila gabiltzan honetan, kuadroa bera zait kezkagai. Macramé-lan ederra egin genezake. Baina horretarako hariz hari eta korapiloz korapilo joan beharko dugu. Eta horretan hutsegiten ari gara. Hoskide, hire artikuluskari begira auzokoarenari eman zioat zeharkako begiradatxoa. Euskadi Buru Batzarreko kidea duk. Munta handiko esaldiak zekartzak. "Defentsiba hutsean marrazturiko estrategiak proposamen politikoa behar du eraginkor izateko...". " ...Kontua da iniziatiba guzti horiei zentzu bakar eta nazionala eskeini behar zaiela eta horretarako ezinbestekoa dela abertzaleon hitzarmena. Galdera da gutariko bakoitza zer eskeintzeko prest dagoen eszenategi horretara iristeko."

Nire ustez galdera bestelakoa litzateke, zinez egin eta zinez erantzun beharrekoa. Abertzaletasunaren jarrera hori mozorro hutsa da edo benetan sentitzen dugu nortasunaren auzia gure mundu ikuskeraren zatirik garrantzitsuena dela? Galdera horri erantzun ondoren hariak errezago lotuko genituzke eta korapilo zaharrak askatu eta berriak aurkitzen hastea lortuko genuke. Txarrena da, erantzuna bata izan edo bestea izan ni neu kezkaturik geratuko nintzatekeela.

"Etsia" eta "hertsia" ere hoskide dira ordea. Batak bestea dakarren susmoa dut gainera. Eta bata zein bestea amildegirako bide genituzke. Itxaropentsu izan nahi nuke, baina ezin dut. Ez da erreza azaltzen. Gure ikastetxeetako neska-mutikoek, nahi gabe, ederki asmatu dute modua. Nahastu egiten dituzte, askok eta askotan , " ni naiz" eta "ni nahiz". Horratx gure izatearen muina muino muinoko adierazpide batez emana! Kontraesanaren seme-alaba gara; zalantzaren kume; konzesibaren morroi. Epelen upel da gure hau.

Ez da "habiatzea " eta " abiatzea"ren arteko gatazkan katigatzen ez den pertsonarik. Hoskide, niri ez didak ziririk sartuko ordea. Ezker abertzalearen eta jelkideen aitzakian heure buruaz ere ari hintzen neurri handi batean. Abiatzea eta habiatzearen arteko barne-borroka heu ari haiz nozitzen gorrienean. Erabaki egin beharko duk... Zer izan nahi duk datozen urteetan, ehiztari edo nekazari? Plaza-gizon edo pasa-gizon? Erauntsia edo irentsia? Dirau(e)na edo zirauna?


Azkenak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?

Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]


“Udalak onartu duen HAPOaren ondorioz, Kabia egoera ezegonkorrean dago”

Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]


Anestesia, Delirium Tremens, Zea Mays, Talco, Zetak eta Naxker Hatortxu Rockeko iragarpen berrien artean

24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.


Izaki Gardenak
Kantuak euria atertu zuenekoa

Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.

-----------------------------------------------

Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]


Trumpek gelditzeko eskatu dio Putini, eta Errusiak dio bake akordiorako ia prest dagoela

Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Analisia
Denok gaude katean

Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


Eguneraketa berriak daude