Frankismoaren bigarren partean izan ziren zenbait mugimendu eta historia azalaraztea eta haiei buruzko gogoeta egitea izan da nire asmoa.

Beno, batez ere nire ustez hor egon delako belaunaldi bat Francoren kontra bere ahalegina egin zuena eta gero ezezagun gelditu dena, sekula ez delako haietaz hitz egin. Eta niri iruditzen zitzaidan hori berreskuratzea ere ondo legokeela. Hasieran, espioi nobela bat bezala planteatu nuen guztia. Baina memento jakin batean zera galdetu nion neure buruari, ea zentzurik ba ote zuen nik euskaraz espioi nobela bat idazteak. Nola ez nekien zenbaiteraino zeukan horrek zentzurik, momentu horretatik aurrera espioi nobela bezala garatzen ari nintzena beste zerbait ere bihurtu zen, han kontatzen ari nintzen guztiari beste ikuspegi bat kontrastatzeko beharra sentitu nuelako. Hau da, istorioa orain dela 40 bat urte gertatzen ari bazen, gaurko ikuspegitik ere hari kontrapuntu emateko beharra sentitu nuen, nobela horretan fikzioa den guztia datu errealekin egiaztatuz.

Hiru mailatako pertsonaiak agertzen dira nobelan. Historikoak, bere izen-abizenekin, batetik; guztiz fikziozkoak diren beste batzuk ere bai, eta badira baita ere erabat historiko edo errealak ez direnak, baina egiazko jendearen ezaugarriak dituztenak. Dena den, lekukotasun bat da azken finean nobela hau, eta horixe du inportanteena.